Αιτίες της κρίσης στην Τουρκία

Μια πολύ σοβαρή κρίση διέρχεται η γειτονική μας Τουρκία, με τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται στο 78,6%, το ιστορικό ρεκόρ των τελευταίων 24 ετών, και με τους πολίτες να κινδυνεύουν να περιέλθουν σε οικονομική ανέχεια. Η κοινωνικοοικονομική κρίση της γείτονος είναι η συνισταμένη πολιτικών, διεθνών και οικονομικών παραγόντων, με πρώτη την πολεμική σύγκρουση ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία.

Πράγματι, η συνεχιζόμενη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία είναι ένα σημαντικό αίτιο της κρίσης, το οποίο εγείρει φόβους για περαιτέρω αυξήσεις τιμών. Η Τουρκία είναι ένας σημαντικός εισαγωγέας ρωσικού και ουκρανικού σιταριού, αλλά και ρωσικού φυσικού αερίου, το οποίο αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ των εισαγωγών της.

Επιπλέον, τα τουρκικά αξιοθέατα και οι τουρκικές παραλίες είναι διαχρονικά τόποι τουριστικού προορισμού για Ουκρανούς και για Ρώσους. Η Ρωσία και η Ουκρανία λειτουργούν σαν προμηθευτές τουριστών για την Τουρκία. Από την άποψη αυτή, η συνεχιζόμενες εχθροπραξίες πλήττουν αναμφίβολα τον εξ Ανατολών γείτονα.

Ακόμη, η Τουρκία έχει εισέλθει σε προεκλογική χρονιά. Σε λιγότερο από δώδεκα μήνες διεξάγονται οι προεδρικές εκλογές. Ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν είναι το φαβορί για την εκλογική νίκη και οι βασικοί πολιτικοί αντίπαλοί του επιδίδονται ανοιχτά πλέον σε απλόχερες οικονομικές υποσχέσεις. Αυτό το πολιτικό κλίμα υπονομεύει την ομαλή λειτουργία της οικονομίας, το οικονομικό σπιράλ, με ορισμένους αδίστακτους κερδοσκόπους να λειτουργούν παρασιτικά και να εκτοξεύουν τις τιμές ορισμένων αγαθών, παρά τις περί του αντιθέτου παρεμβάσεις και διακηρύξεις του νυν Προέδρου, Ερντογάν.

Επίσης, η νομισματική πολιτική που ακολουθείται δεν βοηθά. Το αντίθετο μάλιστα. Κι αυτός είναι ένας από τους κυριότερους λόγους για τον καλπάζοντα πληθωρισμό. Τους τελευταίους μήνες, η Κεντρική Τράπεζα μείωσε το βασικό της επιτόκιο πολλές φορές. Έτσι, για παράδειγμα, τα επιτόκια μειώθηκαν από 19% σε 14% μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου και αυτό επιδρά αρνητικά στο επίπεδο των τιμών σε αγαθά και  υπηρεσίες.

Στην παρούσα συνθήκη, είναι εξαιρετικά δύσκολο και, σίγουρα, εξόχως απαιτητικό να αλλάξει η πολιτική κουλτούρα, που έχει διαμορφωθεί επί δεκαετίες. Η αλλαγή, όμως, της νομισματικής πολιτικής είναι πιθανόν να επηρεάσει θετικά το επίπεδο των τιμών και να ανασχέσει – εν μέρει, έστω – αυτό το νέο πληθωριστικό κύμα που σαρώνει κυριολεκτικά τη χώρα.