Οι ανακαλύψεις Κουστώ και το ερωτηματικό που έκρυβε

Είναι ίσως ο πιο διάσημος εξερευνητής βυθού στον κόσμο, και ο άνθρωπος ο οποίος, πολλά χρόνια πριν ανακαλυφθεί το διαδίκτυο, μας έδωσε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε μαζί του, μερικά από τα πιο απόκοσμα και τρομακτικά μέρη στο βυθό της θάλασσας. Ο Ζακ-Υβ Κουστώ, ο Γάλλος εξερευνητής, αφιέρωσε τη ζωή του στη θάλασσα και αυτή δεν τον απογοήτευσε. Του χάρισε δύο Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ, για τα “Ο Σιωπηλός Κόσμος” και “Κόσμος χωρίς Ήλιο”, αμέτρητες ακόμα βραβεύσεις, και τιμές από αρχηγούς κρατών. Βέβαια, πίσω από την περιπετειώδη και ενδιαφέρουσα ζωή του διάσημου ωκεανογράφου, κρυβόταν ένας άνθρωπος του οποίου το ποιόν, αποτελεί ακόμα και σήμερα ένα τεράστιο ερωτηματικό.

Γεννήθηκε στις 11 Ιουνίου του 1910 Σαν-Αντρέ-ντε-Κουμπζάκ και από πολύ μικρός έδειξε ιδιαίτερη αγάπη για τα αεροπλάνα και τις πτήσεις. Ένας τραυματισμός ωστόσο που λίγο έλειψε να καταλήξει σε ακρωτηριασμό, φρέναραν τα όνειρά του για καριέρα στους αιθέρες, και κάπως έτσι, αποφάσισε να στραφεί στη θάλασσα και την εξερεύνησή της. Το 1936 μάλιστα, κατάφερε να κατασκευάσει την πρώτη μάσκα, γεγονός που θα του επέτρεπε να καταδύεται και να βλέπει πεντακάθαρα κάτω από το νερό. Ένα χρόνο αργότερα, το 1937, παντρεύεται τη Σιμόν Μελχιόρ με την οποία απέκτησαν μαζί δύο γιους. Τα δύο παιδιά, δεν μεγάλωσαν με τους γονείς τους, καθώς ήταν εσώκλειστα σε σχολείο. Ο Κουστώ και η Μελχιόρ προτίμησαν να οργώνουν τους ωκεανούς, παρά να αφιερωθούν στην οικογένειά τους.

Οι περιπέτειες

Το 1947 σημείωσε το πρώτο του ρεκόρ κατάδυσης – στα 91,5 μέτρα – ενώ το 1950, ο καλός του φίλος, και ιδιοκτήτης της μπίρας “Γκίνες”, Τόμας Λοέλ Γκίνες, του νοίκιασε ένα ναρκαλιευτικό, για ένα φράγκο τον χρόνο. Το σκάφος αυτό, με τις κατάλληλες μετατροπές, έγινε η θρυλική “Καλυψώ” πάνω στην οποία έκανε μερικές από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις του.

“Ο σιωπηλός κόσμος” το διάσημο ντοκιμαντέρ που τον καθιέρωσε στις συνειδήσεις του κοινού. Κέρδισε ένα Όσκαρ και φυσικά την αγάπη, τον θαυμασμό και τον σεβασμό του απλού κόσμου, ο οποίος “πέθαινε” για παραμύθια για άγνωστους κόσμους και τέρατα των βυθών. Και ο Κουστώ τους τα προσέφερε. Το 1979 ωστόσο, ο δεύτερος – και αγαπημένος του – γιος, σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα, γεγονός που του στοιχίζει πολύ. Λέγεται ότι τον προόριζε για διάδοχό του. Κάπως έτσι, αναγκάστηκε να στραφεί στον μεγάλο του γιο, με τον οποίο διατηρούσε πολύ κακές σχέσεις.

Τα άσχημα γεγονότα ωστόσο δεν σταμάτησαν εδώ, μιας και το 1990 η αγαπημένη του σύζυγος και συνεργάτιδά του, έχασε τη μάχη με τον καρκίνο. Το παράδοξο βέβαια της υπόθεσης, είναι ότι ακόμα και λίγο πριν το τέλος της, δεν είχε αποκαλύψει τίποτα στον Κουστώ, ο οποίος αγνοούσε τη δοκιμασία την οποία περνούσε. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αναρωτήθηκαν “πώς είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνεσαι ότι ο άνθρωπός σου περνάει κάτι τόσο σοβαρό;” για να έρθει η απάντηση από τον ίδιο τον Κουστώ. Έξι μόλις μήνες μετά τον θάνατο της συζύγου, παντρεύτηκε, σε ηλικία 81 ετών, μία αεροσυνοδό, 30 χρόνια νεότερή του, με την οποία είχε ήδη αποκτήσει δύο παιδιά!!!

Αξίζει να αναφερθεί, ότι το 1975 έπειτα από πρόσκληση της ελληνικής κυβέρνησης, ταξίδεψε μέχρι το Αιγαίο προκειμένου να εξερευνήσει τη χαμένη Ατλαντίδα. Τα ευρήματά του, στον ευρύτερο χώρο της Σαντορίνης, ήταν σημαντικά, αλλά απέκλεισε η χαμένη Ατλαντίδα να βρισκόταν σε εκείνο το σημείο. Παρόλα αυτά, ανάμεσα στη Τζια και τη Μακρόνησο, ανακάλυψε το ναυάγιο του “Βρεττανικού” του αδελφού – πλοίου του Τιτανικού.

Πέθανε το 1997 σε ηλικία 97 ετών. Έκτοτε, αρκετοί έχουν αμφισβητήσει το έργο του, κυρίως λόγω των αντι-οικολογικών του μεθόδων. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων των ντοκιμαντέρ του, δεν είναι μυστικό ότι βασάνισε αρκετά ζώα και κατέστρεψε αρκετούς κοραλλιογενείς υφάλους. Βέβαια όλα αυτά, έγιναν μία εποχή που οι λέξεις “Οικολογική συνείδηση” ήταν εντελώς άγνωστες στο κοινό, όπως τουλάχιστον δηλώνουν οι υποστηρικτές του.