ΔΝΤ: Μόνο στις ευάλωτες ομάδες η στήριξη στα μέτρα βοήθειας

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει φέρει στα ύψη τις τιμές των τροφίμων και το αυξανόμενο κόστος ενέργειας, και γι’ αυτό το λόγο η πλειονότητα των κυβερνήσεων έχουν φέρει δυσκολίες στην οικονομική πολιτική τους και δύσκολα θα υπάρξει λύση στο άμεσο χρονικό διάστημα. Οι χώρες εισήγαγαν μια ποικιλία μέτρων πολιτικής ως απάντηση σε αυτήν την άνευ προηγουμένου άνοδο των τιμών των πιο κρίσιμων εμπορευμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό οι αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου David Amaglobeli, Emine Hanedar, Gee Hee Hong και Céline Thévenot αναλύουν σε έρευνά τους αυτά τα ανακοινωθέντα μέτρα από τα κράτη μέλη, τονίζοντας ότι πολλές κυβερνήσεις προσπάθησαν να περιορίσουν την άνοδο των εγχώριων τιμών καθώς αυξάνονταν οι διεθνείς τιμές, είτε μειώνοντας τους φόρους είτε παρέχοντας άμεσες επιδοτήσεις τιμών. Αλλά τέτοια μέτρα στήριξης με τη σειρά τους δημιουργούν νέες πιέσεις στους προϋπολογισμούς που έχουν ήδη πιεστεί από την πανδημία.

Εμποδίζοντας τη μετακύλιση της τιμής

Οι αναλυτές τονίζουν ωστόσο, ότι ο περιορισμός της μετακύλισης τιμής δεν είναι πάντα η καλύτερη προσέγγιση. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να επιτρέψουν στις υψηλές παγκόσμιες τιμές να περάσουν στην εγχώρια οικονομία, προστατεύοντας παράλληλα τα ευάλωτα νοικοκυριά που πλήττονται από τις αυξήσεις. Αυτό είναι τελικά λιγότερο δαπανηρό από το να διατηρούνται οι τιμές τεχνητά χαμηλές για όλους, ανεξάρτητα από την ικανότητά τους να πληρώνουν.

Διαφορετικοί δρόμοι

Δεν μπορούν όλες οι χώρες να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο. Οι αναλυτές του ΔΝΤ αναφέρουν ότι όπου υπάρχουν επιδοτήσεις, ο ρυθμός προσαρμογής των τιμών και ο βαθμός στον οποίο χρησιμοποιούνται τα δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας θα διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι συμβουλές πολιτικής που παρέχουν είναι διαφοροποιημένες ανάλογα με τις επιμέρους συνθήκες της κάθε χώρας, όπως η ισχύς του δικτύου κοινωνικής ασφάλειας, το επίπεδο των υφιστάμενων επιδοτήσεων τροφίμων και καυσίμων και η διαθεσιμότητα δημοσιονομικού χώρου.

Οι πιο ευάλωτοι

Οι άνθρωποι σε χώρες χαμηλού εισοδήματος είναι πιο ευάλωτοι σε υψηλότερες τιμές, επειδή τα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν το 44 τοις εκατό της κατανάλωσης κατά μέσο όρο, σε σύγκριση με το 28 τοις εκατό στις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς και το 16 τοις εκατό στις προηγμένες οικονομίες. Οι τιμές του πετρελαίου έχουν επίσης σημειώσει απότομα κέρδη, τα οποία επιβάλλουν διαφορετικά βάρη στους καταναλωτές.

Τα νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα τείνουν να χρησιμοποιούν περισσότερα καύσιμα από τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα και είναι μεγαλύτεροι χρήστες βενζίνης σε σύγκριση με τα φτωχότερα νοικοκυριά, τα οποία σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες τείνουν να καταναλώνουν περισσότερη κηροζίνη.

Οι κυβερνητικές πολιτικές για τον μετριασμό των κοινωνικών επιπτώσεων της αύξησης των τιμών πρέπει να λαμβάνουν υπόψη αυτές τις διαφορές και να διασφαλίζουν ότι το βάρος δεν γίνεται δυσανάλογα αισθητό από τους φτωχούς.