Σε νευρική κρίση βρίσκονται τα νοικοκυριά, καθώς οι τιμές ακόμα και σε βασικά είδη διατροφής συνεχίζουν ανοδικά, τινάζοντας στον “αέρα” τον οικογενειακό προϋπολογισμό και βάζοντας σε κίνδυνο ακόμα και την κάλυψη βασικών αναγκών.
Η σύγκριση των τιμών από τον Ιανουάριο του 2022 και πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τον Ιούνιο, είναι αποκαλυπτικές της κατάστασης.
Ιανουάριος 2022 – Ιούνιος 2022
Ψωμί (500 γρ.)
0,90€ -> 1,20 € (+33%)
Ζυμαρικά (σπαγγέτι 500γρ.)
1,08€ -> 1,15€ (+6,5%)
Κρέας
Χοιρινό μπούτι (κιλό) 6,60€ -> 6,80€ (+3%)
Ψάρι
τσιπούρα (κιλό) 6,50 € -> 7€ (+7,7%) κοκκινόψαρο (κιλό) 5,90 € -> 7,90€ (+34%)
Γαλακτοκομικά
τριμμένο κεφαλοτύρι(150γρ.) 2,50€ -> 2,70€ (+8%) γιαούρτι (2 τεμ.) 2,90€ -> 3,10€ (+6,9%)
Αυγά (6άδα)
1,60€ -> 1,85€ (+15,6%)
Ηλιέλαιο (λίτρο)
2,10€ -> 4,80€ (+128%)
Εν αναμονή παρεμβάσεων στα μέσα Ιουνίου
Σε μία προσπάθεια αντιμετώπισης της κατάστασης των συνεχών ανατιμήσεων, αλλά και των δημοσιονομικών περιθωρίων η κυβέρνηση εξετάζει σενάρια για την απορρόφηση μέρους του κόστους για τους καταναλωτές, ειδικά στα καύσιμα και σε βασικά προϊόντα. Ωστόσο όλα θα κριθούν από τα έσοδα του Μαΐου.
Ο πληθωρισμός – με όχημα τις τιμές σε καύσιμα και ηλεκτρικό- καλπάζει προς νέα υψηλά τον Μάιο και πρόκειται να ξεπεράσει κατά πολύ το 11% προκαλώντας νέο σοκ στους καταναλωτές.
Οι πληροφορίες δείχνουν ως χρονικό ορόσημο τα μέσα Ιουνίου για την ανακοίνωση των νέων πυροσβεστικών παρεμβάσεων εφόσον όμως το οικονομικό επιτελείο έχει τα επίσημα στοιχεία για την πορεία των κρατικών του Μαΐου και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (9 Ιουνίου) για τον εθνικό δείκτη τιμών καταναλωτή.
Τα στοιχεία από τα έσοδα του Μαΐου στέλνουν θετικά μηνύματα λόγω της αύξησης των τουριστικών εισπράξεων. Σημειώνεται ότι στο τετράμηνο, τα φορολογικά έσοδα ήταν αυξημένα σε σχέση με τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού κατά 1,745 δισ. ευρώ και από το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν πως δημοσιονομικός χώρος έχει ήδη αξιοποιηθεί με τις ισχύουσες παρεμβάσεις. Οι εκτιμήσεις πάντως προδιαγράφουν μία αποκλιμάκωση του πληθωρισμού από τον Ιούλιο όταν θα τεθούν σε ισχύ οι παρεμβάσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος όμως η τρελή κούρσα του πληθωρισμού σε όλη την Ευρώπη αυξάνει τις αβεβαιότητες για οποιαδήποτε πρόβλεψη.
Τα σενάρια για τον ΦΠΑ
Το άλμα στις τιμές οδηγεί την κυβέρνηση να βάλει ξανά στο τραπέζι το σενάριο της μείωσης του ΦΠΑ στο ψωμί ή και σε άλλα τρόφιμα. Η παρέμβαση αναμένεται να έχει βραχυχρόνια ισχύ, πιθανότητα τρίμηνη, καθώς πρόκειται για ένα μέτρο με υψηλό δημοσιονομικό κόστος. Μόνο η μείωση του ΦΠΑ από 13% σε 6% αποκλειστικά για το ψωμί κοστίζει στον προϋπολογισμό 140 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Μόνο τον Απρίλιο η τιμή του ψωμιού αυξήθηκε κατά 5% και σε ετήσια βάση η άνοδος φθάνει στο 13,1%, ενώ παράλληλα άνοδο καταγράφουν οι τιμές στα καύσιμα. Από τον Φεβρουάριο η τιμή της αμόλυβδης έχει σημειώσει άνοδο πάνω από 20% και στελέχη της αγοράς δεν αποκλείουν αύξηση στα 3 ευρώ το λίτρο. Σύμφωνα με τα στοιχεία η μέση τιμή της απλής αμόλυβδης από τα 1,892 ευρώ το λίτρο που ήταν στις 24 Φεβρουαρίου έφτασε στα τέλη Μαΐου στα 2,277 ευρώ το λίτρο.
Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης
Τα σενάρια πάντως για μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα έχουν γίνει καπνός καθότι -πέραν από το υψηλό δημοσιονομικό κόστος- στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εικάζουν την εκτίμηση ότι ένα τέτοιο μέτρο ενδέχεται να είναι αναποτελεσματικό, καθώς δεν είναι σίγουρο ότι η μείωση θα φτάσει στον καταναλωτή. Οι πληροφορίες από το κυβερνητικό στρατόπεδο δείχνουν προς το δρόμο των νέων παρεμβάσεων και μέσω του fuel pass, δηλαδή με επέκταση ή και διεύρυνση της επιδότησης στα καύσιμα.
Μεταξύ των μέτρων που εξετάζονται και έχουν μπει στο τραπέζι είναι η επέκταση της επιδότησης στα καύσιμα, παρέμβαση στη βενζίνη αντίστοιχη με εκείνη στο πετρέλαιο κίνησης, στοχευμένη μείωση έμμεσων φόρων σε βασικά προϊόντα για συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και υπό εξέταση είναι η καταβολή κάποιου εφάπαξ βοηθήματος σε ευάλωτες ομάδες ή και παρεμβάσεις στους κατοίκους των νησιών.