Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κάλεσε την Τρίτη σε συνομιλίες τη Μόσχα ώστε να βρεθεί να ξεμπλοκάρουν οι εξαγωγές σιταριού που έχουν παγιδευτεί στην Ουκρανία ως αποτέλεσμα του ρωσικού θαλάσσιου αποκλεισμού.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν κατηγόρησε την περασμένη εβδομάδα τη Ρωσία ότι χρησιμοποιεί τα τρόφιμα ως όπλο κρατώντας προμήθειες «ομήρους» όχι μόνο για Ουκρανούς, αλλά και για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Κάτι που επισήμως η Μόσχα απορρίπτει.
“Το πιο σημαντικό (πράγμα) είναι να αποφράξουμε τη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό είναι ένα κάλεσμα προς τη Ρωσία”, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στο Reuters σε συνέντευξή της στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Σημείωσε παράλληλα ότι μια επισιτιστική κρίση πλησιάζει ολοταχώς και χρειάζεται κάποιο είδος διαλόγου με τη Μόσχα για να ξεμπλοκάρουν 20 εκατομμύρια τόνοι σιταριού που έχουν κολλήσει στην Ουκρανία.
«Δεν μπορεί να είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας το γεγονός ότι, εξαιτίας της, άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα στον κόσμο», είπε, προσθέτοντας ότι πρέπει να βρεθεί μια λύση για τη δημιουργία διαδρόμων τροφίμων.
«Πιστεύω ότι πρέπει πρώτα απ’ όλα να δούμε τον διάλογο με τη Ρωσία, εάν δεν υπάρχει συμφωνία ότι αυτό το σιτάρι δεν βγει από την Ουκρανία», είπε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Ρωσία και η Ουκρανία μαζί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο των παγκόσμιων προμηθειών σίτου, ενώ η Ουκρανία είναι επίσης σημαντικός εξαγωγέας καλαμποκιού, κριθαριού, ηλιέλαιου και κραμβέλαιου.
Εν τω μεταξύ, η Ρωσία και η Λευκορωσία, η οποία στηρίζει τη Μόσχα, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 40% των παγκόσμιων εξαγωγών ποτάσας, ένα βασικό θρεπτικό συστατικό των καλλιεργειών.
Η φον ντερ Λάιεν είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τη δική της παραγωγή, διευκολύνοντας τους αγρότες να έχουν μια δεύτερη καλλιέργεια ή να αυξήσουν την παραγωγή σιταριού.
Ανοικοδόμηση
Η Ουκρανία βρίσκεται στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης στη φετινή συγκέντρωση περισσότερων από 2.000 επιχειρηματικών και πολιτικών ηγετών, ΜΚΟ και ακαδημαϊκών, με τον Πρόεδρο Ζελένσκι να έχει την εναρκτήρια ομιλία.
Αντίθετα, καμία ρωσική εταιρεία ή κρατικός οργανισμός δεν έχει προσκληθεί στην ετήσια εκδήλωση στο ελβετικό θέρετρο των Άλπεων.
Όσον αφορά στη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο, η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια της κεντρικής τράπεζας και των ολιγαρχικών, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.
«Το βασικό αίσθημα δικαιοσύνης μας λέει ότι πρέπει να κοιτάξουμε και το εξετάζουμε», είπε.
Τα κράτη της Βαλτικής έχουν ζητήσει τη δήμευση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας ύψους 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά δεν είναι σαφές εάν αυτό θα ήταν νόμιμο να το κάνει η ΕΕ.
Στις 3 Μαΐου, η Ουκρανία υπολόγισε το κόστος της ανοικοδόμησης σε 600 δισεκατομμύρια δολάρια.
«Δεν είναι ασήμαντο, αλλά… η καταστροφή της Ουκρανίας έγινε από τον εντελώς αδικαιολόγητο πόλεμο της Ρωσίας, και ως εκ τούτου, εάν ολόκληρος ο κόσμος προχωρήσει για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η Ρωσία θα πρέπει επίσης να φέρει το δίκαιο μερίδιο της», πρόσθεσε.
Η Φον ντερ Λάιεν δεν θέλησε να σχολιάσει ποιες προϋποθέσεις θα αποτελούσαν επαρκή βάση για να αποδεχτεί η Ουκρανία μια συμφωνία για το τέλος του πολέμου.
“Υπάρχει μια σημαντική αρχή: Είναι η Ουκρανία που ορίζει και αποφασίζει τι αντιλαμβάνονται ως – αυτό είναι για εμάς το τέλος του πολέμου, αυτό είναι αποδεκτό. Η Ουκρανία είναι αυτή που αποφασίζει για αυτό”, είπε.