Reuters: Πόσο κοντά είναι ο Πούτιν στη χρήση πυρηνικών

Κατά την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έθεσε “πλαγίως” την πιθανότητα πυρηνικής επίθεσης εναντίον οποιουδήποτε παρέμβει στη σύγκρουση.

Παρακάτω είναι μερικά από τα βασικά ζητήματα που αφορούν στην πιθανότητα – που θεωρείται ωστόσο μακρινή από πολλούς αναλυτές και δυτικούς διπλωμάτες (σ.σ. θεωρητικά και η εισβολή δεν εκτιμήθηκε ως πιθανή) – ότι ο Πούτιν μπορεί να χρησιμοποιήσει πραγματικά πυρηνικά όπλα.

Τι έχει πει η Ρωσία για τα πυρηνικά στον πόλεμο με την Ουκρανία

Σε μια ομιλία όπου ανήγγειλε την εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, ο Πούτιν έδωσε μια συγκαλυμμένη, αλλά αναμφισβήτητη προειδοποίηση ότι εάν η Δύση παρέμβει σε αυτό που αποκάλεσε «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα ως απάντηση.

«Ανεξάρτητα από το ποιος προσπαθεί να σταθεί εμπόδιο στον δρόμο μας ή να δημιουργήσει απειλές για τη χώρα μας και τον λαό μας, πρέπει να γνωρίζουν ότι η Ρωσία θα απαντήσει αμέσως και οι συνέπειες θα είναι τέτοιες που δεν έχετε δει ποτέ σε ολόκληρη την ιστορία σας», είπε σύμφωνα με μετάφραση του Κρεμλίνου.

Τρεις ημέρες αργότερα, στις 27 Φεβρουαρίου, ο Πούτιν διέταξε τη στρατιωτική διοίκηση του να θέσει τις δυνάμεις πυρηνικής αποτροπής της Ρωσίας σε κατάσταση συναγερμού, επικαλούμενος, όπως είπε επιθετικές δηλώσεις των ηγετών του ΝΑΤΟ και οικονομικές κυρώσεις της Δύσης κατά της Μόσχας.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, μίλησε επίσης για τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου, αν και είπε ότι η Μόσχα έκανε ό,τι μπορούσε για να αποτρέψει έναν τέτοιο.

“Δεν θα ήθελα να ανυψώσω αυτούς τους κινδύνους τεχνητά. Πολλοί θα το ήθελαν. Ο κίνδυνος είναι σοβαρός, πραγματικός. Και δεν πρέπει να τον υποτιμούμε”, είπε την περασμένη εβδομάδα, ωθώντας το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ να χαρακτηρίσει τις δηλώσεις του “το ύψος της ανευθυνότητας”. “.

Ενώ η Ουάσιγκτον δεν έχει δει ενέργειες που να υποδηλώνουν ότι οι ρωσικές πυρηνικές δυνάμεις βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού, εμπειρογνώμονες και δυτικοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν να μην απορρίψουν τα σχόλια ως αυθαίρετα δεδομένου του κινδύνου ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εάν αισθανόταν ότι βρισκόταν με την πλάτη στον τοίχο στην Ουκρανία ή εάν το ΝΑΤΟ εισέλθει στον πόλεμο.

Τι έχει απαντήσει η Δύση στις απειλές Πούτιν

Αμερικανοί αξιωματούχοι χαρακτήρισαν γρήγορα επικίνδυνα, κλιμακούμενα και εντελώς απαράδεκτα τα σχόλια του Πούτιν σχετικά με τη θέση των ρωσικών πυρηνικών δυνάμεων σε κατάσταση συναγερμού, ενώ ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ τα επέκρινε ως επιθετικά και ανεύθυνα.

Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι κατέστησαν αμέσως σαφές ότι δεν είχαν δει ενδείξεις ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν αλλάξει την πυρηνική τους στάση και ο αμερικανικός στρατός είπε ότι δεν είδε ανάγκη να αλλάξει τη δική του.

Στις 28 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε στους Αμερικανούς να μην ανησυχούν για έναν πυρηνικό πόλεμο με τη Ρωσία. Απαντώντας σε μια αγωνιώδη ερώτηση σχετικά με το εάν οι πολίτες των ΗΠΑ θα πρέπει να ανησυχούν για το ξέσπασμα ενός πυρηνικού πολέμου, ο Μπάιντεν είπε «όχι».

Ποιες οι πιθανότητες η Ρωσία να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα

Το σχόλιο του Μπάιντεν φάνηκε να αντικατοπτρίζει μια ευρέως διαδεδομένη άποψη μεταξύ Αμερικανών ειδικών και δυτικών αξιωματούχων ότι οι πιθανότητες η Ρωσία να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα στον πόλεμο της Ουκρανίας είναι εξαιρετικά χαμηλές.

«Από το 1945, κάθε ηγέτης μιας πυρηνικής δύναμης… έχει απορρίψει τη χρήση πυρηνικών όπλων στη μάχη για εξαιρετικούς λόγους», έγραψε την περασμένη εβδομάδα ο Γκίντεον Ρόουζ, πρώην εκδότης του περιοδικού Foreign Affairs.

“Ο Πούτιν δεν θα αποτελέσει εξαίρεση, ενεργώντας όχι με μαλακή καρδιά, αλλά με σκληρό κεφάλι. Γνωρίζει ότι θα ακολουθήσουν έκτακτα αντίποινα και καθολική κακομεταχείριση, χωρίς συγκρίσιμα στρατηγικά πλεονεκτήματα που να τα δικαιολογούν”, πρόσθεσε.

Ο κύριος στόχος των ελλειπτικών απειλών της Ρωσίας για πυρηνικό χτύπημα φαίνεται να είναι να αποτρέψει την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ από την άμεση ανάμειξη στον πόλεμο, δήλωσαν ειδικοί και δυτικοί διπλωμάτες.

«Δεν είναι αξιόπιστες», είπε ένας δυτικός διπλωμάτης που όπως και άλλοι μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του θέματος. «Προσπαθεί να τρομάξει τη Δύση».

Πώς μπορεί η Ρωσία να χρησιμοποιήσει πυρηνικό όπλο

Ενώ τα δυτικά έθνη έχουν ρίξει όπλα στην Ουκρανία από την εισβολή, ο Μπάιντεν πέρυσι είπε ότι η τοποθέτηση αμερικανικών στρατευμάτων στο έδαφος στην Ουκρανία «δεν ήταν στο τραπέζι».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους δεν επιθυμούν να μπουν σε έναν συμβατικό πόλεμο με τη Ρωσία, πόσο μάλλον να κάνουν οτιδήποτε μπορεί να πυροδοτήσει μια πυρηνική ανταλλαγή.

Εάν η Ρωσία χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα, οι ειδικοί είδαν μια σειρά από πιθανότητες, από μια έκρηξη πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα ή ένα ακατοίκητο τμήμα της Ουκρανίας για να επιδείξει τις δυνατότητές της έως ένα χτύπημα εναντίον ενός ουκρανικού στρατιωτικού στόχου ή σε μια πόλη.

Ωστόσο, η χρήση πυρηνικού όπλου στην Ουκρανία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα ρωσικά στρατεύματα και να προκαλέσει ραδιενεργό πλήγμα στην ίδια τη Ρωσία.

Πώς μπορεί να αντιδράσει η Δύση

Ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να επιλέξει μια συμβατική στρατιωτική απάντηση αντί για μια ανάλογη πυρηνική αντεπίθεση, η οποία θα μπορούσε να βλάψει τους συμμάχους των ΗΠΑ ή να οδηγήσει σε περαιτέρω πυρηνική κλιμάκωση θέτοντας σε κίνδυνο την Ευρώπη ή την πατρίδα των ΗΠΑ.

«Αυτό που θα πρότεινα αντ’ αυτού είναι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να απαντήσουν με συντριπτική συμβατική στρατιωτική, πολιτική και διπλωματική δύναμη για να απομονώσουν περαιτέρω τη Ρωσία και να επιδιώξουν τον τερματισμό της σύγκρουσης χωρίς κλιμάκωση σε ολοκληρωτικό πυρηνικό πόλεμο», δήλωσε ο Ντάριλ Κίμπαλ μιας ΜΚΟ που επιδιώκει να εκπαιδεύσει το κοινό σχετικά με τον έλεγχο των όπλων.

Πώς μπορεί μία ένα ρωσικό χτύπημα να αλλάξει το πυρηνικό τοπίο

Το ΝΑΤΟ μπορεί να επιδιώξει να επανασχεδιάσει την αμερικανική ασπίδα βαλλιστικών πυραύλων του στην Πολωνία και τη Ρουμανία για να καταρρίψει ρωσικούς πυραύλους στο μέλλον. Το ΝΑΤΟ έχει πει εδώ και καιρό ότι ο τρέχων σχεδιασμός στοχεύει στην αντιμετώπιση πυραύλων από το Ιράν, τη Συρία και απατεώνες στη Μέση Ανατολή.

Παραμένει ασαφές εάν ένα ρωσικό χτύπημα θα μπορούσε να κάνει άλλα πυρηνικά κράτη όπως η Ινδία και το Πακιστάν πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν τέτοια όπλα. Εάν οδηγούσε σε παγκόσμια καταδίκη, οι ειδικοί εκτιμούν ότι αυτό θα μπορούσε να μειώσει τις πιθανότητες άλλων να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα.