ESM: Πρόταση για Ταμείο Σταθερότητας της Ευρωζώνης

O ESM προτείνει την σύσταση ενός έκτακτου ταμείου σταθερότητας της Ευρωζώνης. Στην πρόταση απάντησε άμεσα και αρνητικά η Γερμανία, με εκπρόσωπο του υπουργείου Οικονομικών της να τονίζει ότι «ο ESM είναι η πυροσβεστική της Ευρωζώνης, οπότε εάν δεν τον καλούμε να βοηθήσει συνέχεια αυτό είναι καλό».

Η πρόταση του μηχανισμού παρουσιάζεται σε μελέτη των στελεχών του ESM, Florian Misch και Martin Rey, με τίτλο: «Το επιχείρημα για ένα Ταμείο Σταθερότητας της Ευρωζώνης που θα βασίζεται στη χορήγηση δανείων», ενώ και ο διευθύνων σύμβουλος του ESM είχε ταχθεί τα τελευταία χρόνια υπέρ της δημιουργίας ενός τέτοιου Ταμείου.

Οι παράγοντες που πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση

Τα στελέχη του ESM αναφέρουν ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που πιέζουν για τη σύσταση δημοσιονομικού ταμείου σταθεροποίησης για την Ευρωζώνη.

Πρώτον, τα επίπεδα – ρεκόρ του χρέους και οι πολιτικές μεγάλης νομισματικής στήριξης την περασμένη δεκαετία περιορίζουν τόσο τον νομισματικό χώρο στην Ευρωζώνη συνολικά όσο και τον δημοσιονομικό χώρο σε πολλές χώρες – μέλη.

Δεύτερον, η προοπτική μεγάλων εξωτερικών και ασύμμετρων σοκ αυξάνεται. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και κλιματική αλλαγή μπορούν άμεσα ή έμμεσα να προκαλέσουν σημαντικά σοκ στην Ευρωζώνη. Αναφέρεται, ως παράδειγμα, ότι οι πυρκαγιές στην Ελλάδα το 2021 προκάλεσαν δαπάνες περίπου 0,3% του ΑΕΠ το ίδιο έτος καθώς και πρόσθετες δαπάνες με τον προϋπολογισμό του 2022.

Τρίτον, το βάθος των υφέσεων μπορεί να αυξηθεί στο μέλλον, αν και τα έως τώρα σχετικά στοιχεία παραμένουν περιορισμένα. Ωστόσο, σημειώνεται ότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η πανδημία του κορονοϊού οδήγησαν σε οικονομικές υφέσεις που δεν είχαν σημειωθεί σε αναπτυγμένες οικονομίες μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.

Το πλαφόν στην χορήγηση δανείων

Σύμφωνα με την πρόταση, η χορήγηση δανείων μπορεί να φθάνει έως το 4% του ΑΕΠ των χωρών, οι οποίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα λόγω εξωτερικού σοκ, όπως για παράδειγμα του πολέμου στην Ουκρανία. Για να είναι επιλέξιμη μία χώρα δεν θα πρέπει να υπάγεται στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος ή υπερβολικών ανισορροπιών.

Η διάρκεια των δανείων θα είναι έως 10 έτη και το κόστος τους θα καθορίζεται από το επιτόκιο για τα 10ετή ομόλογα που εκδίδει ο ESM συν ένα μικρό περιθώριο 0,1%.

Η μελέτη σημειώνει, επίσης, ότι στην Ευρωζώνη υπάρχει δυναμική στις συζητήσεις για τη δημιουργία ενός ταμείου σταθεροποίησης, οι οποίες μπορούν να συνδυασθούν με τη συνεχιζόμενη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ.