Το τετράγωνο των αποφάσεων

«Ο,τι αρχίζει ωραίο, τελειώνει με πόνο» τραγουδούσε ο Μπάμπης Τσετίνης για να φθάσει να πει το στίχο-μύθο της Λένας Νταϊνα: «είναι κακό να χτίζεις στην άμμο παλάτια, ο βοριάς θα τα κάνει συντρίμμια κομμάτια».

Στην περίπτωσή μας, η Ελληνική κυβέρνηση, δεν χτίζει στην άμμο παλάτια, καθώς γνωρίζει ότι ο…(ευρωπαϊκός) βοράς δεν είναι διατεθειμένος να συναινέσει στην παροχή…οικονομικού οξυγόνου για να αντιμετωπιστεί η ασφυκτική πίεση που δέχεται η Ευρώπη εξαιτίας της κρίσης. Από την άλλη, έχοντας πολύ πρόσφατα τα συντρίμμια της οικονομίας, που τα μάζεψε σχεδόν ένα-ένα, η Κυβέρνηση πλέον αρχίζει να έχει ρεαλιστικούς στόχους. Και δεν κρύβει το μύχιο πόθο της: να… «τραγουδήσει» ελαφρώς παραλλαγμένο το τραγούδι και να πει: «ό,τι αρχίζει με πόνο, τελειώνει ωραία». Γίνεται; Κανείς δεν ξέρει. 

Κινούμενη σε τέσσερεις άξονες, η Κυβέρνηση θα επιχειρήσει να κρατήσει το κεφάλι της χώρας πάνω από τα κύματα και να καταφέρει να βγει με ασφάλεια σε στέρεο οικονομικό έδαφος. Δεν πρέπει να γελιόμαστε! Η οικονομική πραγματικότητα έχει αρκετά αρνητικά δεδομένα που την καθιστούν περίεργη-σύνθετη και σίγουρα ασταθή.

Πρώτος άξονας: κακά νέα

Τα αρνητικά νέα και δεδομένα έρχονται από τον πληθωρισμό. Το Μάρτιο έφτασε στο 8,9% σημειώνοντας εκρηκτική άνοδο από το 7,2% του Φεβρουαρίου. «παγκόσμιο πρόβλημα η αύξηση του πληθωρισμού» λένε τα κυβερνητικά στελέχη και αποδίδουν τον καλπασμό στην  όξυνση της ενεργειακής κρίσης και στον πληθωρισμό τροφίμων. «Το φαινόμενο παρατηρείται όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Σύμφωνα με τον επίσημο δείκτη των Ηνωμένων Εθνών οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως εκτοξεύτηκαν το Μάρτιο σε νέο ιστορικό υψηλό» λένε στην Κυβέρνηση.

Σημειώνουν δε ότι «στην Ελλάδα, στη διάρκεια του Μαρτίου, το φυσικό αέριο μειώθηκε κατά 7,3%, αλλά σε ετήσια βάση ανέβηκε κατά 68%, ενώ το πετρέλαιο θέρμανσης αυξήθηκε 18,3% από 58,5% πέρυσι, τα καύσιμα κίνησης ανέβηκαν 9,6% στο μήνα και 29% στο έτος, ενώ ο ηλεκτρισμός αυξήθηκε κατά 4,6% το Μάρτιο, αλλά 80% ετησίως». Διαπιστώνουν δε: «είναι προφανές ότι τα μέτρα της Κυβέρνησης στην επιδότηση ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου πιάνουν τόπο, μειώνοντας σημαντικά τις επιπτώσεις στον οικογενειακό προϋπολογισμό».

Δεύτερος άξονας: θετικές ειδήσεις

Από την άλλη όμως υπάρχουν και θετικές ειδήσεις. Πρώτη είναι η αποπληρωμή του ΔΝΤ. Εν συνεχεία (θα) είναι η λήξη της ενισχυμένης εποπτείας, για την οποία ο χρόνος πλέον μετράει αντίστροφα. «Η χώρα βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση» υποστηρίζει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Β. Ντομπρόβσκις. Και πλέον βρισκόμαστε εν αναμονή της τελικής απόφασης των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης τον Ιούνιο.

Την ίδια ώρα, μια άλλη θετική είδηση –υπό προϋποθέσεις- είναι το γεγονός ότι η ΕΚΤ επεξεργάζεται τη διαμόρφωση ενός νέου εργαλείου αντιμετώπισης κρίσεων, δηλαδή ένα νέο πακέτο στήριξης. Πιθανότατα να περιλαμβάνει και αγορές ομολόγων με στόχο να συγκρατηθούν οι αποδόσεις που έχουν αρχίσει ράλι ανόδου…

Τέλος, διαπίστωση που κινείται προς τη θετική κατεύθυνση είναι και εκείνη του επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος σημείωσε ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες μετά την πανδημία θα πρέπει να είναι απλούστεροι και να αντανακλούν τις αλλαγές που έχουν συμβεί στο μακροοικονομικό περιβάλλον.

Τρίτος άξονας: Εν αναμονή αποφάσεων

    Τόσο ο πρώτος, όσο και ο δεύτερος άξονας συγκροτούν την πραγματικότητα πάνω στην οποία θα κληθεί η ΕΕ να λάβει τις αποφάσεις της. Η αλήθεια είναι ότι δεν αναμένουν πολλά οι εθνικές κυβερνήσεις από τη Σύνοδο του Μαΐου, καθώς οποιαδήποτε απόφαση θα αποτελούσε έκπληξη πρώτου μεγέθους, ως προς την ταχύτητα στη λήψη της. Πάντως, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επιμένει και θέτει τέσσερα ζητήματα:

• «Η Επιτροπή να προχωρήσει ένα ή δύο βήματα παραπέρα όσον αφορά τη στήριξη στα κράτη-μέλη. Διότι κανένα κράτος-μέλος δεν μπορεί μόνο του να αντιμετωπίσει αυτή την κρίση».
• «Όλες οι επιλογές πρέπει να τεθούν στο τραπέζι, συμπεριλαμβανομένου ενός πιθανού πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου»
• «Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να αποσυνδέσουμε γρήγορα τις τιμές του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας»

Στην πορεία προς την κρίσιμη σύνοδο του Μαΐου ο Κυρ. Μητσοτάκης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Εάν δεν καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα, οι δυνάμεις του λαϊκισμού θα επανεμφανιστούν στην Ευρώπη».

(σ.σ: και μην ξεχνάμε ότι σήμερα θα είναι το πρώτο γερό τεστ με τον πρώτο γύρο προεδρικών εκλογών στη Γαλλία).

Τέταρτος άξονας: Νέο πακέτο μέτρων.

Κι όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός, αφού «είδε και αποείδε» η Κυβέρνηση ότι η ΕΕ δεν δείχνει διάθεση να κινηθεί προχώρησε σε ένα τολμηρό βήμα: ουσιαστικά σε αναθεώρηση προϋπολογισμού. Κατέθεσε Παρασκευή βράδυ συμπληρωματικό προϋπολογισμό 2,6 δις, από τα οποία το 600 εκατομμύρια θα καλύψουν την επιταγή ακρίβειας και τα άλλα 2 δις θα είναι «μαξιλάρι» για ενδεχόμενες μελλοντικές παρεμβάσεις. Το κρίσιμο με τη συγκεκριμένη απόφαση είναι ότι στο οικονομικό επιτελείο λένε πως αυτό το επιπλέον ποσό (1,5% του ΑΕΠ) δεν θα προσμετρηθεί ως δημοσιονομικό έλλειμμα, είτε διότι μπορεί να μην διατεθεί όλο, είτε διότι μπορεί να καλυφθεί από εισπράξεις…

Παράλληλα, η Κυβέρνηση στηρίζει πολλά στο Εθνικό σχέδιο «Ελλάδα 2.0», δηλαδή του Ταμείου Ανάκαμψης και Σταθερότητας. Η εκταμίευση της πρώτης δόσης έγινε προχθές Παρασκευή, ενώ το δεύτερο αίτημα πληρωμής προγραμματίζεται να υποβληθεί μέσα στο καλοκαίρι, και η εκταμίευση αναμένεται εντός του 2022.  Συνολικά, στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν ενταχθεί περισσότερα από 170 έργα, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 8,5 δισ. ευρώ. 

Τέλος τον επόμενο μήνα αναμένονται και οι υπόλοιπες παρεμβάσεις της Κυβέρνησης σε ενέργεια, τρόφιμα και βεβαίως τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, όπως είδαμε ο δρόμος μοιάζει με πορεία ανάμεσα σε συμπληγάδες, με πολλές αβεβαιότητες και περισσότερα ρίσκα. Ενδεχομένως το καλύτερο (οικονομικό) νέο να προκύψει περί τις αρχές Σεπτεμβρίου με την πορεία του Τουρισμού. Αλλά μέχρι τότε, ο δρόμος είναι πάρα, μα πάρα, μα πάρα πολύ μακρύς…