Φυσικό αέριο: Το αμερικανικό LNG δεν καλύπτει τις ανάγκες της ΕΕ

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου στην Ευρώπη για το Φυσικό αέριο. Ο λόγος είναι ότι είναι αδύνατο να λάβουν περαιτέρω μέτρα οι ηγέτες των κρατών μελών αν πρώτα δεν έχει λυθεί το θέμα της κάλυψης της ενεργειακής ανάγκης.

Αν και η Αμερική πλέον είναι ενεργειακά αυτοδύναμη, η Ευρώπη εξαρτάται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από το ρωσικό αέριο και πετρέλαιο. Στην κατεύθυνση αυτή, ο Μπάιντεν σύνηψε μία συνθήκη με την οποία θα συνεισφέρει 15 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου μέσα στο 2022. 

Η συμφωνία ΗΠΑ- ΕΕ

Πέρα από την προμήθεια υγροποιήμενου φυσικού αερίου, στην κοινή ανακοίνωση Κομισιόν – Λευκού Οίκου αναφέρεται η συνεργασία για την κατασκευή νέων υποδομών υποδοχής φυσικού αερίου με όρους που να μειώνουν την παραγωγή αερίων που προκαλούν την κλιματική αλλαγή και κυρίως στη εγγύηση ότι η ΕΕ θα διατηρήσει τουλάχιστον μέχρι το 2030 μια ετήσια ζήτηση επιπλέον 50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Ταυτόχρονα, στο βαθμό που και οι δύο πλευρές υποτίθεται ότι σε «Πράσινη Μετάβαση», η κοινή ανακοίνωση βάζει και στόχους για μείωση της συνολικής ζήτησης για φυσικό αέριο, σύμφωνα και το σχέδιο της ΕΕ (REPowerEU) που θέτει στόχους μείωσης της ζήτησης για φυσικό αέριο κατά 15,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου φέτος μέσα από εξοικονόμηση στα σπίτια και 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μέσα από την επιτάχυνση της ανάπτυξης ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών, στο πλαίσιο του στόχου της ΕΕ για εξοικονόμηση 170 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου μέχρι το 2030.

Πόση είναι η εξάρτηση της ΕΕ από την Ρωσία

Με βάση τα δεδομένα του 2021, η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει το 45,5% των αναγκών σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία, το 4.8% από το Κατάρ, το 6,6% από τις ΗΠΑ, το 12,6% από την Αλγερία και το 23,6% από τη Νορβηγία, με το υπόλοιπο 7,1% να είναι από άλλες πηγές.

Για να γίνει αντιληπτή η διαφορά μεγέθους ανάμεσα στις εισαγωγές από τη Ρωσία και αυτές από τις ΗΠΑ, το 2021 η ΕΕ εισήγαγε συνολικά 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ενώ από τις ΗΠΑ ήρθαν συνολικά 22 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Φέτος η ποσότητα φυσικού αερίου –σε μορφή LNG – που θα έρθει στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ αναμένεται να είναι μεγαλύτερη καθώς το πρώτο τρίμηνο ήρθαν ήδη 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, με τις συνολικές εξαγωγές να έχουν διπλασιαστεί. Ωστόσο ακόμη και έτσι δεν φαίνεται να μπορούν εύκολα σε βραχύ χρόνο οι αμερικανικές εξαγωγές να καλύψουν το κενό που θα άφηνε μια «βίαιη» ενεργειακή απεξάρτηση.

Οι δυσκολίες της ενεργειακής διαφοροποίησης

Σε αντίθεση με το πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω αγωγών στη βάση μακροχρόνιων συμβολαίων, το μεγαλύτερο μέρος του των συμβολαίων αμερικανικού LNG δεν συνδέονται με κάποιον προορισμό. Εάν υπάρχει ζήτηση από την Ευρώπη και οι τιμές διατηρούνται σε επαρκώς υψηλά επίπεδα, όντως μπορεί να υποθέσει κανείς ότι ένα μέρος της αμερικανικής παραγωγής θα κατευθύνεται στην Ευρώπη, αντί για άλλους προορισμούς, στους οποίους θα μπορούν να καταλήξουν τα 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου που αυτή τη στιγμή η Ευρώπη εισάγει από τη Ρωσία.

Όμως, το ερώτημα είναι και εάν η ΕΕ έχει σήμερα τις υποδομές για να διαχειριστεί αυτές τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου. Το πρόβλημα είναι οι περισσότερες υποδομές επανεριοποίησης φυσικού αερίου στην Ευρώπη βρίσκονται στη Νότια Ευρώπη και απουσιάζουν από τη Γερμανία ή την Ανατολική Ευρώπη. Η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να επανεριοποιήσει αυτή στιγμή 170 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα LNG όπως το πλεονάζον δυναμικό βρίσκεται κυρίως στην Ιβηρική Χερσόνησο και δεν υπάρχουν επαρκείς αγωγοί για να μεταφερθεί από εκεί προς τα βόρεια.

Ωστόσο, ακόμη και με τη λύση της ενοικίασης πλοίων που λειτουργούν ως πλατφόρμες επανεριοποίησης, που έχει προτείνει η Γερμανία, που διαπραγματεύεται την εξασφάλιση τριών τέτοιων σκαφών δυναμικού συνολικά 27 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως, πάλι θα χρειαστούν και άλλες εγκαταστάσεις που έχουν σημαντικό κόστος και απαιτούν σημαντική επένδυση, που με τη σειρά της για αποσβεσθεί θα πρέπει συνεχιστεί η χρήση φυσικού αερίου.