Ο πόλεμος στην Ουκρανία αναντίρρητα προσφέρεται για εξαγωγή συμπερασμάτων. Όπως όλοι οι πόλεμοι. Αυτός για ορισμένους επιπλέον ιδιαίτερους λόγους.
Ο κυριότερος είναι ότι δεν εξελίσσεται με τον τρόπο που οι περισσότεροι εκτιμούσαν ή και προεξοφλούσαν.
Η γρήγορη και σαρωτική επικράτηση της Ρωσίας στο πεδίο δεν επιβεβαιώθηκε.
Ούτε η κατάρρευση της κυβέρνησης Ζελένσκι που εκτιμάτο ότι θα προέκυπτε ως αποτέλεσμα της γρήγορης ρωσικής νίκης την οποία επιδίωκαν και ανέμεναν οι ίδιοι οι Ρώσοι.
Οι σχετικές εκτιμήσεις βασίζονταν στην υπέρτερη ισχύ της ρωσικής στρατιωτικής μηχανής έναντι των ουκρανικών δυνάμεων που το 2014 στην κατάληψη της Κριμαίας δεν είχαν το περιθώριο και τα μέσα να αντιδράσουν.
Η πραγματικότητα διέψευσε σε μεγάλο βαθμό όλα τα παραπάνω.
Η απόφαση των Ουκρανών να αντισταθούν άλλαξε τον ρου των (αναμενόμενων) γεγονότων.
Οι ρωσικές επιχειρήσεις κόλλησαν, οι δυνάμεις του Πούτιν υπέστησαν σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικό και πάντως μεγαλύτερες απ´ ό,τι υπολόγιζαν, οι Ουκρανοί άντεξαν περισσότερο απ´ ό,τι περίμενε η Μόσχα. Οι ρωσικές απώλειες μπορεί να μην είναι αυτές που παρουσιάζει η ουκρανική πλευρά η οποία για προφανείς λόγος «φουσκώνει» τους αριθμούς, αλλά ότι είναι μεγάλες φαίνεται και από τις εξελίξεις στο ρωσικό επιτελείο όπου ο Πούτιν έφθασε να συλλαμβάνει στρατηγούς του στους οποίους χρεώνει τουλάχιστον αστοχία, αν όχι δόλο.
Εξάλλου οι χιλιάδες στρατιώτες που σκοτώθηκαν, τα εκατοντάδες οχήματα που καταστράφηκαν, τα αεροσκάφη και ελικόπτερα που καταρρίφθηκαν, το γεγονός ότι εξουδετερώθηκαν από τους Ουκρανούς ουκ ολίγοι στρατηγοί και διοικητές, είναι ενδεικτικό του πόσα πράγματα πήγαν στραβά.
Δύσκολο να θυμηθεί κάποιος άλλον πόλεμο όπου σε έναν μήνα έχουν σκοτωθεί τόσοι στρατηγοί.
Πέραν των απωλειών η αδυναμία κατάληψης κρίσιμων πόλεων λόγω της λυσσαλέας αντίστασης των Ουκρανών οδήγησε σε σημαντική προσαρμογή των ρωσικών σχεδίων και σε προσωρινή αναδίπλωση ρωσικών δυνάμεων προκειμένου να ανασυνταχθούν.
Εν πάση περιπτώσει, ανεξαρτήτως των επιμέρους στοιχείων και υπό την αίρεση του τελικού (;) αποτελέσματος του πολέμου, αυτό που είναι αδιαμφισβήτητο είναι ότι η απόφαση των Ουκρανών να αντισταθούν άλλαξε τις παραμέτρους της κρίσης.
Αυτό είναι κάτι που δεν το περίμεναν ούτε οι Δυτικοί. Φαίνεται και από το ότι με την έναρξη της πολιορκίας του Κίεβου πρότειναν στον Ζελένσκι να τον φυγαδεύσουν με ελικόπτερο, αλλά αυτός αρνήθηκε και ζήτησε όπλα…
Όταν τις αμέσως επόμενες ημέρες διαπιστώθηκε ότι η ουκρανική αντίσταση έχει δυναμική και ότι έχει δυνατότητα πρόκλησης σοβαρών προβλημάτων στη ρωσική επιχείρηση οι Δυτικοί άλλαξαν στάση. Αντιλήφθηκαν ότι το «δόλωμα» -γιατί αυτό ήταν η Ουκρανία ας μην κοροϊδευόμαστε- είναι σκληρό και θα κάτσει στον λαιμό του ψαριού.
Είδαν ξαφνικά την προοπτική εγκλωβισμού του Πούτιν σε έναν πόλεμο φθοράς και έδωσαν όπλα (και όχι μόνο) στον Ζελένσκι. Είχε προηγηθεί η επί χρόνια – μετά το 2014 και την κατάληψη της Κριμαίας- εκπαίδευση μονάδων του ουκρανικού στρατού από Αμερικανούς, Βρετανούς, Γάλλους και άλλους Δυτικούς η οποία προφανώς ήταν επιτυχημένη περισσότερο απ’ ό,τι περίμεναν οι εκπαιδευτές.
Αλλά το μείζον ήταν η βούληση για αντίσταση, διότι αν αυτή δεν υπήρχε ούτε η εκπαίδευση θα είχε νόημα, ούτε όπλα θα έστελναν οι Δυτικοί,
Όπλα στέλνεις σε κάποιον που είναι αποφασισμένος να πολεμήσει και όχι σε όποιον σκοπεύει να παραδοθεί.
Συμπέρασμα που μας αφορά παρά πολύ γιατί θα μπορούσε να είναι ένα οικείο σενάριο:
Έχει σημασία η στάση που τηρεί μια χώρα η οποία υφίσταται επίθεση. Αν δεν είναι διατεθειμένη να αγωνιστεί δεν πρόκειται να τη βοηθήσουν ούτε αυτοί που θα ήθελαν. Αν αποφασίσει να αγωνιστεί μέχρι τέλους αρνούμενη τετελεσμένα και προεξοφλημένα αποτελέσματα θα αναγκαστούν να μεταβάλλουν στάση ακόμα και αυτοί που είναι αποστασιοποιημένοι. Όταν έχεις παραιτηθεί προκαταβολικά κανείς δεν θα σε βοηθήσει, κανείς δεν θα συγκινηθεί. Όταν είσαι αποφασισμένος να αγωνιστείς και να επιβάλλεις κόστος όλοι θα σε προσέξουν. Τουλάχιστον.