Φυσικό αέριο: Θολές οι λεπτομέρειες της συμφωνίας ΗΠΑ – ΕΕ

Κατά την διάρκεια της περασμένης εβδομάδας υπεγράφη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ για το φυσικό αέριο.  «Θα ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να μειωθεί η εξάρτηση της Ε.Ε. από τη Ρωσία», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος σε κοινή συνέντευξη τύπου με την πρόεδρο της Κομισιόν.

Ο Μπάιντεν ανέφερε για φέτος στόχο για παράδοση επιπλέον 15 δισεκ. κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), με την ελπίδα η ποσότητα να φθάσει τα 50 δισεκ. από την αμερικανική παραγωγή μέσα στην επόμενη 8ετία, δηλαδή μέχρι το 2030. Από την άλλη πλευρά βέβαια, η Ρωσία παραδίδει στην Ε.Ε. 155 δισεκ. κυβικά μέτρα τον χρόνο, δηλαδή περίπου το 40% της συνολικής κατανάλωσης στις χώρες μέλη της Ένωσης.

Θολές οι λεπτομέρειες

Καλές οι προθέσεις, αλλά, όπως αναφέρει το Politico, οι λεπτομέρειες είναι θολές. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μίλησε για «δέσμευση των ΗΠΑ να προμηθεύσουν» μεσοπρόθεσμα αυτές τις ποσότητες, αλλά το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων αναφέρει ότι «οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν με τους διεθνείς εταίρους τους και θα προσπαθήσουν να διασφαλίσουν» ότι αυτά τα φορτία θα φθάσουν φέτος στην Ευρώπη.

Ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος διευκρίνισε στη συνέχεια ότι η «υπόσχεση των 15 δισεκ. κυβικών μέτρων» είναι στην πραγματικότητα μια δέσμευση να προσπαθήσουν οι ΗΠΑ να βοηθήσουν, έτσι ώστε να πειστούν οι εταιρείες στην Ασία και αλλού, να στείλουν τα φορτία τους που προορίζονταν για άλλα μέρη, στην Ευρώπη. Όπως έγινε σε ορισμένες περιπτώσεις και τον χειμώνα που πέρασε.

Υπάρχουν ήδη συμβόλαια

Αλλά οι επικεφαλής εταιρειών LNG που συναντήθηκαν στο Τέξας στις αρχές του μήνα, προειδοποίησαν ότι ο καιρός θα είναι καθοριστικός παράγοντας για το πού θα πάνε αυτά τα φορτία και ότι μπορεί οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, στην Ασία για παράδειγμα, να καταστήσουν απαραίτητη την εκπλήρωση συμβολαίων με ήδη υπάρχοντες πελάτες. «Ολοι οι εισαγωγείς αντλούν από τις ίδιες πηγές για προμήθειες» προειδοποίησε και η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) στις οδηγίες της για την προσπάθεια της Ε.Ε. να απαγκιστρωθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο- επομένως μεγαλύτερη ροή LNG στην Ευρώπη σημαίνει «εξαιρετικά περιορισμένες αγορές LNG και πολύ υψηλότερες τιμές».

Σύμφωνα με την ΙΕΑ η Ευρώπη μπορεί να βρει περίπου 20 δισεκ. κυβικά μέτρα επιπλέον στις διεθνείς αγορές, και άλλα 10 δισεκ. ακόμα από τους αγωγούς μέσω Νορβηγίας και Αζερμπαιτζάν, εφόσον και οι δυο αυτές χώρες συμφωνήσουν να αυξήσουν την παραγωγή τους.

Ακόμα κι έτσι όμως- εκτιμά η ΙΕΑ- και με παράλληλη λήψη μέτρων σημαντικού περιορισμού της κατανάλωσης και γρήγορης ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το καλύτερο που θα πετύχει η Ε.Ε. είναι να μειώσει την εξάρτηση της από την Ρωσία κατά ένα τρίτο φέτος, όταν οι Βρυξέλλες ήλπιζαν σε μείωση κατά δυο τρίτα.

Μακροχρόνια συμβόλαια

Η ενίσχυση των αμερικανικών εξαγωγών LNG προς την Ευρώπη θα μπορούσε να διευκολυνθεί με την σύναψη μακροχρόνιων συμβολαίων, σαν αυτό της Γαλλικής Engie με την Cheniere Energy από το Τέξας, διάρκειας 11 ετών. Οπως αναφέρει και σχετικό σημείωμα του Λευκού Οίκου για τη συγκεκριμένη συμφωνία, η υπόσχεση για παράδοση των 50 δισεκ. κυβικών μέτρων ετησίως βασίζεται «στην κατανόηση ότι οι τιμές θα αντικατοπτρίζουν τα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς και τη σταθερότητα της προσφοράς και της ζήτησης».

Και χθες ο Τζο Μπάιντεν συμπλήρωσε ότι σημαίνει επίσης πως η Ε.Ε. θα πρέπει να εγκρίνει με γρήγορες διαδικασίες την έκδοση αδειών για νέους τερματικούς σταθμούς υποδοχής του LNG για να δείξουν και οι ευρωπαϊκές χώρες ότι θα υπάρχει ικανοποιητική ζήτηση για το αμερικανικό φυσικό αέριο μέχρι το 2030.

Υπάρχει κινητοποίηση για την ενεργειακή επάρκεια

Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς υποσχέθηκε την Τετάρτη: «Θα κατασκευάσουμε τους δικούς μας τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου πολύ πιο γρήγορα από ό,τι μέχρι τώρα», ενώ η Ολλανδία υπέγραψε πενταετή σύμβαση για τη μίσθωση πλωτού τερματικού σταθμού εισαγωγής και αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου για αργότερα φέτος. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε επίσης υπέρ της έγκρισης ενός καταλόγου διασυνοριακών ενεργειακών έργων που θα λάβουν ταχεία αδειοδότηση αυτόν τον μήνα, ο οποίος περιλαμβάνει 20 έργα φυσικού αερίου, από τερματικούς σταθμούς εισαγωγής έως αγωγούς.

Αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επίσης έναν νέο κανονισμό που θα επιβάλλει την αγορά φυσικού αερίου για την ενίσχυση των αποθεμάτων αποθήκευσης κάθε καλοκαίρι, ώστε να διασφαλίζεται ότι θα γεμίζουν στο 90% πριν από κάθε περίοδο θέρμανσης. Η κούρσα για την απόκτηση περισσότερου φυσικού αερίου δεν έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους πράσινους στόχους της ΕΕ. Η Ένωση επιδιώκει να είναι κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, γεγονός που δεν αφήνει μακροπρόθεσμα περιθώρια για το φυσικό αέριο.

Η κοινή δήλωση ΕΕ-ΗΠΑ αναφέρει ότι οι νέες υποδομές φυσικού αερίου θα πρέπει να έχουν χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα και περιλαμβάνει ένα τμήμα για μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, σύμφωνα με την πρόσφατη δέσμευση της ΕΕ να μειώσει δραστικά την κατανάλωση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε αυτούς τους στόχους για να προσθέσει ότι η ανεξαρτησία από το ρωσικό φυσικό αέριο «μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας … αλλά και μέσω πρόσθετων προμηθειών φυσικού αερίου».

Έξαλλοι οι ακτιβιστές

«Η Ευρώπη έχει ήδη αρκετή χωρητικότητα για να εισάγει την ποσότητα φυσικού αερίου που σκοπεύουν να προμηθεύσουν οι ΗΠΑ», δήλωσε ο Murray Worthy, υπεύθυνος εκστρατείας κατά του φυσικού αερίου της ΜΚΟ Global Witness. «Αντί να γεμίζει τις τσέπες των αμερικανικών εταιρειών fracking, η Ευρώπη θα πρέπει να εστιάσει τις ενεργειακές επενδύσεις της σε μόνιμες λύσεις, όπως η βελτίωση της μόνωσης των κτιρίων, οι αντλίες θερμότητας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».

Η πρόεδρος της Κομισιόν επέμεινε ότι οι νέες υποδομές δεν θα οδηγήσουν σε πρόσθετη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, διότι «η υποδομή που χρησιμοποιούμε σήμερα για το φυσικό αέριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καθαρό υδρογόνο στο μέλλον».

Αλλά οι Αμερικανοί εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου γιορτάζουν ήδη τη νίκης τους. Ο Charlie Reidl, εκτελεστικός διευθυντής του λόμπι του Center for Liquefied Natural Gas στην Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι η έμφαση που δίνει η κοινή δήλωση στους «μακροπρόθεσμους μηχανισμούς σύναψης συμβάσεων με τους προμηθευτές υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ» θα «δημιουργήσει έναν εικονικό αγωγό υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη … για πολύ καιρό στο μέλλον».