«Domine, quo Vadis?». Η χριστιανική παράδοση λέει ότι αυτήν την ερώτηση έκανε ο Πέτρος (όταν εγκατέλειψε έντρομος τη Ρώμη για να γλυτώσει τους διωγμούς του Νέρωνα) έναν άνδρα που συνάντησε στην Αππία Οδό και στο όραμά του (;) είχε τη μορφή του Ιησού. «Eo Romam iterum crucifigi» ήταν η απάντηση του Χριστού. Κι ακούγοντας ο Πέτρος ότι ο Ιησούς «πηγαίνει στη Ρώμη για να σταυρωθεί δεύτερη φορά» κατάλαβε ότι πρέπει να επιστρέψει στην…αιώνια πόλη για να συνεχίσει το έργο του. Και να μαρτυρήσει…
Κρίσιμη η ερώτηση του Πέτρου, ο οποίος προφανώς το χρέος της ιστορικής του αποστολής, ασχέτως αν αυτή τον οδήγησε στον προσωπικό όλεθρο.
Το ερώτημα
Φανταστείτε, τώρα, τι μπορεί να συμβαίνει με όσους, ούτε έχουν το χρέος της αποστολής τους, ούτε συναισθάνονται τις ιστορικές τους ευθύνες, αλλά παρ΄όλα αυτά οδηγούν σε απίστευτες δυσκολίες (δεν ξέρουμε ακόμη αν πρόκειται για όλεθρο) μια ολόκληρη ήπειρο. Αν γινόταν σήμερα η ερώτηση «Ευρώπη που πάς;» (Europa, quo Vadis?) το πιθανότερο ήταν ότι οι…σύγχρονοι… «Πέτροι», όχι μόνο δεν θα γύριζαν πίσω στη Ρώμη, αλλά θα..έτρεχαν να σωθούν. Επιβεβαιώνοντας πλήρως το… «πριν αλέκτορα φωνήσαι», (όχι) «τρις (αλλά έστω κι άπαξ), απαρνήση με»…
Καλά-καλά δεν έχουν κλείσει οι τηλεφωνικές γραμμές μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών και ο ένας αδειάζει τον άλλον κι ο καθένας, τουλάχιστον από τους ισχυρούς επιδιώκει να διαμορφώσει τν δική του γραμμή. Ασχέτως αν αυτή είναι συμβατή με την ευρωπαϊκή.
Προδιαγεγραμμένη
H Σύνοδος Κορυφής του Μαρτίου αναμενόταν να είναι κρίσιμη, αλλά και δύσκολη. Από τη στιγμή δε που μαθεύτηκε ότι θα συνδυαστεί με σύνοδο του ΝΑΤΟ και επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου Τζό Μπάιντεν στις Βρυξέλλες, ήδη διαβάζατε στο pagenews.gr (χωρίς να διεκδικούμε δάφνες αποκάλυψης σε κάτι τόσο…πολιτικά προφανές) ότι το μόνο σίγουρο στο οποίο θα κατέληγε αυτό το διήμερο θα ήταν συμφωνία για αγορά φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ και ενίσχυση του ΝΑΤΟ. Και… «Ω του θαύματος», ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ θα εφοδιάσουν με αέριο την Ευρώπη, ενώ δημοσιοποιήθηκαν οι αποφάσεις, αφενός για δημιουργία νέων στρατοπέδων του ΝΑΤΟ σε Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Σλοβακία, αφετέρου για συγκρότηση “task force” για αντιμετώπιση, πιθανής, χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής!
Ανάγκη αποφάσεων
Ο όλεθρος του πολέμου στην Ουκρανία φέρνει την –αποκαλούμενη- Ενωμένη Ευρώπη αντιμέτωπη με τον πραγματικό και χειρότερο εφιάλτη της: την ανάγκη λήψης αποφάσεων. Πολιτικών αποφάσεων.
Από τα χρόνια του…Χάλυβα και της ΕΟΚ, η Ευρώπη ήταν μεν πολλά κράτη –και όχι σε «ενιαία διοίκηση», όπως υποστηρίζουμε ότι έχουμε τώρα- αλλά τουλάχιστον είχε κάτι κοινό: Ηγέτες. Πολλές χώρες είχαν Ηγέτες μεγάλου διαμετρήματος. Μέχρι, που οι…επόμενες γενιές, μεγάλωσαν μεν την ευρωγραφειοκρατία, αλλά –όπως φαίνεται- συρρίκνωσαν τα αρχηγικά πρότυπα. Κι αυτό μέχρι πριν από την οικονομική και ενεργειακή κρίση ήταν πρόβλημα. Τώρα πλέον, μετά τον Ουκρανικό πόλεμο, προσλαμβάνει διαστάσεις… αυτοκτονικού ιδεασμού!
Αναζητώντας βούληση
Η Ευρώπη ήρθε στο σταυροδρόμι που έπρεπε και πρέπει να πάρει αποφάσεις. Όμως τα χαρακτηριστικά της μέχρι σήμερα λειτουργίας της, δεν την καθιστούν ικανή για κάτι τέτοιο. Χρειάζεται πολιτική βούληση. Και μέχρι σήμερα η Ευρώπη έδειξε ότι δεν έχει τίποτε από τα δυο: ούτε πολιτική, ούτε βούληση. Οι γραφειοκρατικοί της μηχανισμοί έχουν μάθει να αντιδρούν όταν «ανάβουν» κόκκινο τα λογιστικά λαμπάκια στις Βρυξέλλες. Όπως έγινε με το πετρέλαιο και την ενέργεια. Γι αυτό και υπήρξε κινητοποίηση. Μέχρι όμως τη στιγμή που το συλλογικό-ευρωπαϊκό καλό, άρχισε να μην συμβαδίζει με τους «αυτοκρατορικούς» σχεδιασμούς της Γερμανίας (η οποία διαχωρίζει τη θέση της) ή τον προγραμματισμό της Ιταλίας (η οποία άλλα επιδιώκει) και δεν είναι οι μόνες.
Η Ελληνική πρόταση
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός επιμένει να πιέζει, το έπραξε με τη νέα του πρόταση στις Βρυξέλλες, για μια ενιαία ευρωπαϊκή στάση και απάντηση. Αλλά για ποια στάση μπορεί να μιλήσει κάποιος; Για εκείνη που…εκενευρίζει τον Ισπανό Πρωθυπουργό και τον οδηγεί σε πρόσκαιρη αποχώρηση, διότι…υπήρχαν μέσα από τη Σύνοδο διαρροές σε διεθνή ΜΜΕ για όσα υποστήριζε, την ώρα που γίνονταν οι διαπραγματεύσεις;
Και μην σπεύσουν να πουν κάποιοι ότι «η Ευρώπη ξύπνησε και ενωμένη απάντησε στη Ρωσία». Καμία απάντηση δεν έδωσε. Μόνο ανέξοδες κούφιες δηλώσεις. Και ορισμένα μέτρα –σκληρά μεν στην ανάγνωση τους- αλλά αμφιβόλου αξίας. Αλλά κι αυτά εντάσσονται σε μια λογιστική αντιμετώπιση, εννοείται…σε υψηλά λογιστικά επίπεδα. Πλην όμως λογιστικά, κι όχι πολιτικά.
Κακή συγκυρία
Ο πόλεμος βρίσκει την Ευρώπη σε μια κάκιστη συγκυρία: είναι η στιγμή που αλλάζουν οι ηγεσίες γενιά, που ο φιλελευθερισμός έδινε τη θέση του στη δημαγωγία και το λαϊκισμό, που ο εθνικισμός υπερίσχυε του ουμανισμού, που οι κοινωνικές τάξεις δεν γεννούν αιτήματα, αλλά παράγουν μίσος, που η αποσύνθεση των παραδοσιακών πολιτικών σχηματισμών οδηγεί σε αστάθεια και πολιτικές ανισορροπίες. Σε όλα τα παραπάνω η Ευρώπη έπρεπε να βρει βηματισμό. Κι όχι σαν Ευρώπη των 28, αλλά των 27, με μέλη-νέες διψασμένες –αλλά πολιτικά άγουρες- πρώην ανατολικές χώρες. Κι αίφνης, έχοντας τόσα
κομμάτια πάζλ στο τραπέζι, προστίθενται ακόμη περισσότερα: τελικά η Αμερική είναι η μόνη δύναμη; Είναι φυσική σύμμαχος; Η Ρωσία είναι εχθρός ή φίλος; Η Κίνα, η Ινδία; Τα νέα ευρωπαϊκά αυταρχικά καθεστώτα; Ακόμη-ακόμη και η Τουρκία; Τι ρόλο παίζουν όλοι αυτοί;
Μα το πιο βασικό απ’ όλα: Πως απαντάει σ όλα αυτά η Ευρώπη; Και για να επιστρέψουμε στο αρχικό ερώτημα: στο «που πηγαίνεις Ευρώπη;» είναι να μην ακολουθηθεί το παράδειγμα του Πέτρου. Να μην υπάρξουν ενοχές, που να οδηγήσουν σε ολέθριες αποτελέσματα. Απλά να υπάρξουν αποφάσεις. Αυτό είναι το δύσκολο. Διότι η ευρωγραφειοκρατία δεν έχει μάθει να λύνει τα προβλήματα, αλλά να τα διευθετεί, ή να τα παραπέμπει στο μέλλον…