Σε πορεία υλοποίησης πέρασαν δύο έργα αρχαιολογικού χαρακτήρα στο Ρέθυμνο με την υπογραφή των σχετικών προγραμματικών συμβάσεων από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Πρόκειται για τη μελέτη του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου και τη μελέτη που αφορά στην αποκατάσταση των τειχών του Φρουρίου της Φορτέτζας, των κτηρίων που υπάρχουν εντός του φρουρίου και του περιβάλλοντος χώρου.
Η κ. Μενδώνη παρουσία του περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη, της αντιπεριφερειάρχη Μαρίας Λιονή και του δημάρχου Ρεθύμνης Γιώργου Μαρινάκη υπέγραψε τις προγραμματικές συμβάσεις για τα έργα που ήταν αίτημα της τοπικής αυτοδιοίκησης και της Αρχαιολογίας Ρεθύμνου εδώ και πολλά χρόνια.
Η υπουργός χαρακτήρισε τη σημερινή μέρα: «…μία πολύ σημαντική μέρα διότι ξεκινάμε, έχοντας επιλύσει διάφορα διαδικαστικά θέματα, ένα έργο το οποίο είναι όραμα για την πόλη και θα γίνει σε θέση που θα συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπλαση και τη δυναμική μιας ευρύτερης περιοχής»
Σύμφωνα με την υπουργό: «Όλα όσα κάνουμε σήμερα είχαν σχεδιαστεί χρόνια πριν κι αν δεν είχε γίνει κυβερνητική αλλαγή το 2015 θα είχανε προχωρήσει. Τα πάντα ήταν έτοιμα ακόμα και τα σχέδια των προγραμματικών συμβάσεων. Σημασία όμως έχει, ότι το Ρέθυμνο είναι η μόνη πρωτεύουσα της Κρήτης που δεν έχει ένα αρχαιολογικό μουσείο, αντάξιο της ιστορίας της και το λέω πολύ συνειδητά, διότι η Κρήτη, διαθέτει την τεράστια και διαχρονικά σημαντική ιστορία και πολιτισμό της. Το Ρέθυμνο είναι η μόνη πόλη της Κρήτης που δεν είχε το δικό της μουσείο. Αυτός είναι ο στόχος του υπουργείου πολιτισμού και της αρχαιολογικής υπηρεσίας, ο νομός να αποκτήσει ένα μεγάλο σύγχρονο μουσείο».
Όπως επισήμανε η ίδια, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, «όπου γίνονται μουσεία δημιουργούνται πυρήνες, για να αναβαθμιστούν περιοχές, όχι μόνο σε επίπεδο εξωραϊσμού αλλά και αισθητικά και οικονομικά, με παρεμβάσεις στον πολιτισμό που είναι σημαντικές για τις τοπικές κοινωνίες. Και οι παρεμβάσεις αυτές, δεν σχετίζονται μόνο με την Αρχαιολογία, την ιστορία, την ταυτότητά μας, αλλά είναι ένα αναπτυξιακό οικονομικό εργαλείο το οποίο συμβάλλει καθοριστικά στην αναπτυξιακή δυναμική της ευρύτερης περιοχής».
Στα επόμενα δύο χρόνια θα είναι η μελέτη του Αρχαιολογικού Μουσείου έτοιμη, για να ενταχθεί στη νέα προγραμματική περίοδος με δεδομένο, όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια των υπογραφών, ότι περιφέρεια, τοπική αυτοδιοίκηση και υπουργείο Πολιτισμού θα συνεργαστούν αποτελεσματικά για να προχωρήσει το έργο του Μουσείου.
Σχετικά με τη Φορτέτσα, το φρούριο όπως είπε η υπουργός το οποίο και επισκέφθηκε, «…είναι ένα εμβληματικό μνημείο για το Ρέθυμνο, είναι ένα από τα εμβληματικά μνημεία και συγκροτήματα μνημειακά της Μεσογείου. Με τις προηγούμενες προγραμματικές συμβάσεις έχει γίνει πολύ καλή δουλειά. Θα γίνουν δύο ακόμη μελέτες για να ενταχθούν τα έργα στην επόμενη προγραμματική περίοδο και η Φορτέτσα θε αποτελέσει τελικά, έναν χώρο πολύ περισσότερο αναβαθμισμένο από αυτόν που είναι σήμερα, που ούτως ή άλλως είναι αναβαθμισμένος και σε πολύ καλή κατάσταση. Σύντομα, όμως θα αποκτήσει μία άλλη δυναμική».
Όπως ανέφερε η κ. Μενδώνη, που επισκέφτηκε και το Τζαμί Σουλτάν Βαλιδέ, ζήτησε από τον δήμαρχο Ρεθύμνης Γιώργου Μαρινάκη, να γίνει απαλλοτρίωση σε παραπλήσιο χώρο στο Τζαμί, ώστε να αναδειχθεί η είσοδος του και το Υπουργείο Πολιτισμού θα αναλάβει να ολοκληρώσει τις απαραίτητες αποκαταστάσεις ώστε να εμφανιστεί και να γίνει αντιληπτή η είσοδος του και ότι εκεί βρίσκεται ένα μνημείο, σημαντικός χώρος πολιτισμού.
Επίσης σημαντικό για την Παλαιά Πόλη είναι, όπως ανέφερε η κ. Μενδώνη, να επιμεληθεί η αρχαιολογική υπηρεσία τη μελέτη για την Πύλη στη Μεγάλη Πόρτα, την οποία επισκέφθηκε επίσης, ώστε και το σημείο εκείνο «…που είναι σημείο εμβληματικό για την πόλη να αποκτήσει μία διαφορετική μορφή. Στην ουσία θα αποκαταστήσει η αρχαιολογία, την παλαιότερη μορφή της Πύλης, χωρίς να πάμε να αλλάξουμε πράγματα ή να πάμε να χτίσουμε. Πάμε να αποκαταστήσουμε και μέσω της αποκατάστασης να τονιστεί αυτό το εμβληματικό τοπόσημο της πόλης του Ρεθύμνου», ανέφερε η υπουργός δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι: «Αν κάτι έχει να καυχιέται το Ρέθυμνο είναι η παλιά του πόλη, που έχει διατηρηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Όμως θα πρέπει να δούμε κάποια πράγματα που θα της δώσουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία».
Σχετικά δε με το κτίριο των Φυλακών που ήταν το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο και ανήκει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης πρέπει όπως ανέφερε η υπουργός: «…να βρεθούν λύσεις. θα επικοινωνήσω με τον υπουργό Δικαιοσύνης ώστε να βοηθήσουμε όλοι μαζί, να βρεθεί μία λύση για το ιδιοκτησιακό καθεστώς, διότι είναι κρίμα το κτίριο αυτό στο σημείο που είναι, να παραμένει μία αποθήκη. Είναι ντροπή και το λέω συνειδητά, μέσα στα αστικά κέντρα να υπάρχουν κτίρια που ενώ μπορούν να αξιοποιηθούν τα αφήνουμε αναξιοποίητα. Τα αστικά κέντρα, οι πόλεις είναι αυτές που έχουν υποστεί τις απανωτές κρίσεις που μας έχουν βρει, περισσότερο από την ύπαιθρο. Οφείλουμε λοιπόν να δώσουμε στον αστικό ιστό αλλά και στους πολίτες και στους κατοίκους των πόλεων, κάτι περισσότερο. Ότι περισσότερο μπορούμε να κάνουμε θα το πράξουμε με τη συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης και της περιφέρειας».
Τώρα με την ένταξη των μελετών μέσα στο ΕΣΠΑ τα έργα θα μπουν στην επόμενη προγραμματική περίοδο και όπως τόνισε η κ. Μενδώνη: «Η ισχύς εν τη, Ένωση»
Ο βουλευτής Ρεθύμνου Γιάννης Κεφαλογιάννης που συνόδεψε την υπουργό Πολιτισμού στα σημεία ενδιαφέροντος των προγραμματικών συμβάσεων που υπεγράφησαν ανέφερε: «Ο πολιτισμός είναι ίσως το μεγαλύτερο και διαχρονικότερο κεφάλαιο που διαθέτει το νησί μας. Η πολιτισμική μας ταυτότητα είναι η δύναμή μας… με δεδομένη την ανάγκη να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι πόροι και οι ευκαιρίες που προκύπτουν από τα εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, προχωράμε σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αξιοποίησης του πολιτισμικού πλούτου της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου. Ξεκινώντας αυτή την προσπάθεια οραματιζόμασταν να δημιουργήσουμε ένα χώρο μέσα από τον οποίο θα ταξιδεύουμε στην μακραίωνη ιστορία του τόπου μας.
Με το τέλος της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2014-2020 θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες, ώστε η δέσμευση για την υλοποίηση του έργου την προγραμματική περίοδο 2021-2027 να γίνει πραγματικότητα. Το νέο αρχαιολογικό μουσείο του Ρέθυμνου αποτελεί καθολικό αίτημα για τους φορείς και την τοπική κοινωνία, το οποίο συνδέεται άμεσα με την ιστορία και την παράδοση του τόπου μας στον πολιτισμό. Στόχος μας να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο πλέγμα μουσείων, μνημείων και επισκέψιμων χώρων που να αναδεικνύει την ιστορία του Ρεθύμνου. Έτσι, το νέο μουσείο θα συνθέσει από κοινού με το μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας καθώς και με την επανέκθεση των κειμηλίων της Ιεράς Μονής Αρκαδίου ένα ολοκληρωμένο πλέγμα μουσείων και επισκέψιμων χώρων».
Σχετικά με το πως μπορεί ο πολιτισμός, η υψηλή εποπτεία των Αρχαιολογικών Υπηρεσιών να συμβαδίσουν με την ανάπτυξη και τα ιδιωτικά έργα στο επιχειρείν του κάθε τόπου, η υπουργός απάντησε στο ΑΠΕ ΜΠΕ τονίζοντας πως: «Ανήκω στη σχολή που λέει ότι ο πολιτισμός με τις επενδύσεις είναι απολύτως συμβατά, δεν είναι ανταγωνιστικά. Αρκεί να υπάρχει διάθεση συνεργασίας από όλες τις πλευρές και μόνο κερδισμένες είναι και οι δύο πλευρές. Αν δεν υπάρξει η υγιής επιχειρηματικότητα με κυρία την αναπτυξιακή προοπτική δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε τις κρίσεις και να πάμε σε ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας. Οφείλουμε να βοηθήσουμε να γίνουν σημαντικές επενδύσεις στην Ελλάδα και αυτό έχει ήδη ξεκινήσει η κυβέρνηση μας. Παράλληλα, προσπαθούμε να επιλύσουμε τέτοιου είδους αγκυλώσεις που κάνουν λόγο για μη συμπόρευση ανάπτυξης επενδύσεων μεγάλων έργων με πολιτισμό. Εκ προοιμίου σας λέω ότι δεν είναι ανταγωνιστικά τα πράγματα και πρέπει να καθίσουμε κάτω, να βρούμε λύσεις. Όταν το 2012 θεσμοθετήθηκε ο νόμος 4072 υπήρχαν πολύ μεγάλες αντιδράσεις. Τι λέει αυτός ο νόμος. Μιλάει για τη συνεργασία μεγάλων επενδυτικών ιδιωτικών προγραμμάτων με την Αρχαιολογία. Αυτό σήμερα πρέπει να το εξελίξουμε. Βάλαμε κάποιες βάσεις πρέπει να το εξελίξουμε. Το ίδιο είναι και η νομοθεσία για τα μεγάλα Δημόσια Έργα διότι και αυτά επενδυτικά προγράμματα είναι. Επομένως είναι θέμα ανοιχτού μυαλού και προφανώς θεσμικών ρυθμίσεων».