Νέο σχέδιο χρηματοδότησης της έρευνας για το υδρογόνο ύψους 600 εκ ευρώ

Καθώς η ΕΕ δεσμεύεται να απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα, το υδρογόνο θεωρείται ως μια καλή επιλογή για την μετατροπή της ηλεκτρικής ενέργειας από τον άνεμο και την ηλιακή ενέργεια σε αποθηκεύσιμη ενέργεια με τη χρήση ηλεκτρόλυσης για τη διάσπαση του νερού σε μόρια υδρογόνου και οξυγόνου.

Το υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη, ως καύσιμο ή ως φορέας ενέργειας και αποθήκευσης, και έχει πολλές πιθανές εφαρμογές σε όλους τους τομείς της βιομηχανίας, των μεταφορών, της ενέργειας και των κτιρίων, οι οποίοι θεωρούνται δύσκολο να απαλλαγούν από τις ανθρακούχες εκπομπές, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη στρατηγική της για το υδρογόνο για το 2020.

Μέχρι το 2050, η Επιτροπή εκτιμά ότι το 24% της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης θα μπορούσε να καλυφθεί από καθαρό υδρογόνο. Για την ΕΕ, οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από 9 έως 14%

Την 1η Μαρτίου, η σύμπραξη της ΕΕ για το καθαρό υδρογόνο παρουσίασε την πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων, οι οποίες αποτελούν μέρος ενός στρατηγικού ερευνητικού προγράμματος που καλύπτει 41 ερευνητικά θέματα, από την παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές έως την αποθήκευση, τη διανομή και τις μεταφορές.

«Αυτή η σημαντική επένδυση είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η ανάπτυξη μιας δυναμικής οικονομίας υδρογόνου από διάφορους καινοτόμους, κατασκευαστές, παραγωγούς και τελικούς χρήστες σε ολόκληρη την ΕΕ για ένα βιώσιμο μέλλον με βάση το υδρογόνο», δήλωσε ο Bart Biebuyck, εκτελεστικός διευθυντής της Σύμπραξης Καθαρού Υδρογόνου.

Η νέα ερευνητική ατζέντα της σύμπραξης, που εγκρίθηκε στις 25 Φεβρουαρίου, προβλέπει την κινητοποίηση 600 εκατ. ευρώ για διάφορα ερευνητικά έργα, το κόστος των οποίων θα μοιραστεί εξίσου μεταξύ του προϋπολογισμού της ΕΕ και των συμμετεχόντων του ιδιωτικού τομέα.

«Αυτή η πρόσκληση για έργα αφορά 300 εκατ. ευρώ από το 1 δισ. ευρώ των δημόσιων πόρων που διαθέτει η Σύμπραξη για το καθαρό υδρογόνο», εξήγησε ο René Schutte, διευθυντής της HyNorth, υποκαταστήματος της ολλανδικής εταιρείας φυσικού αερίου Gasunie.

«Η πρόσκληση θα συμπληρωθεί με τουλάχιστον το ίδιο ποσό ιδιωτικών κεφαλαίων και συνεπώς περιλαμβάνει τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ», δήλωσε ο Schutte, ο οποίος είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της σύμπραξης.

Η χρηματοδότηση θα διατεθεί για την επίτευξη προκαθορισμένων στόχων που έχει θέσει η ερευνητική σύμπραξη, με στόχο την κλιμάκωση της νεοσύστατης ευρωπαϊκής οικονομίας του υδρογόνου.

Δέκα επιχορηγήσεις θα κατευθυνθούν προς την έρευνα για την παραγωγή υδρογόνου, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης για την ενίσχυση της απόδοσης της ηλιακής θερμοχημικής διάσπασης νερού, καθώς και για την ανάπτυξη «ηλεκτρολυτών νερού χαμηλής θερμοκρασίας για την παραγωγή υδρογόνου υπό υψηλή πίεση».

Η εστίαση στο να καταστεί η παραγωγή υδρογόνου πιο αποτελεσματική και φθηνότερη είναι κατά κάποιο τρόπο μοναδικό χαρακτηριστικό της ερευνητικής εταιρικής σχέσης της ΕΕ, δήλωσε ο Schutte.

«Η σύμπραξη για το καθαρό υδρογόνο είναι η μόνη σύμπραξη που επικεντρώνεται στην παραγωγή υδρογόνου, γι’ αυτό και ένα σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού της αφιερώνεται σε τέτοιες δραστηριότητες», δήλωσε ο Ολλανδός στη EURACTIV.

Η εστίαση στην παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές πηγάζει από το γεγονός ότι «το μεγαλύτερο μέρος του υδρογόνου που παράγεται σήμερα στην ΕΕ και παγκοσμίως παράγεται από ορυκτά καύσιμα», σημειώνεται.

Έρευνα και Καινοτομία

Ομοίως, η μεταφορά υδρογόνου από τους παραγωγούς στους καταναλωτές απέχει πολύ από την πραγματικότητα σήμερα. Έντεκα ολόκληρα θέματα θα λάβουν χρηματοδότηση για την αποθήκευση και τη μεταφορά υδρογόνου, όπως η βελτιωμένη ανίχνευση διαρροών στα μελλοντικά δίκτυα υδρογόνου.

«Σχετικά με τη διανομή πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά στην έγχυση H2 στο δίκτυο φυσικού αερίου, στην υγροποίηση ή στα πρωτόκολλα για λύσεις ανεφοδιασμού υδρογόνου», εξήγησε ο Schutte.

Η υπόλοιπη χρηματοδότηση της έρευνας θα κατανεμηθεί στη χρήση του υδρογόνου στις μεταφορές, τη θερμότητα και την ηλεκτρική ενέργεια, σε οριζόντια έργα και σε «κοιλάδες» υδρογόνου, όπου οι βιομηχανικοί καταναλωτές υδρογόνου συνδυάζονται με υποδομές παραγωγής και διανομής, ώστε να καλύπτεται ολόκληρη η αλυσίδα αξίας του υδρογόνου σε μια συγκεκριμένη περιοχή.

Όσον αφορά τις μεταφορές, το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής εστιάζεται στις βαριές μεταφορές και όχι στα ιδιωτικά οχήματα. Καθώς η ΕΕ πιστεύει ότι τα φορτηγά υδρογόνου θα έχουν σημαντικό μερίδιο αγοράς μετά το 2030, έχει ξεκινήσει οδικές δοκιμές φορτηγών για την απαλλαγή των οδικών μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές.

«Συγκεκριμένα, μόνο στην πρόσκληση του 2022 έχουμε ξεκινήσει ένα θέμα επίδειξης ζητώντας 150 φορτηγά στο δρόμο. Αυτό δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν και αποτελεί βασικό βήμα προς τη μαζική εξάπλωση μέχρι το 2030», δήλωσε ο Schutte.

Αλλά υπάρχει επίσης διαθέσιμη ερευνητική χρηματοδότηση για τη χρήση υδρογόνου στην αεροπορία, έναν τομέα που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να απαλλαγεί από τον άνθρακα. «Χρηματοδοτούμε επίσης έργα για την ανάπτυξη υγροποιημένου υδρογόνου, κυψελών καυσίμου και συστημάτων αποθήκευσης για την εσωτερική ναυσιπλοΐα καθώς και για την αεροπορία», πρόσθεσε ο Schutte.

Κοιλάδες υδρογόνου

Η ερευνητική σύμπραξη στηρίζει επίσης τις κοιλάδες υδρογόνου, τις οποίες ορισμένοι θεωρούν καθοριστικές για την εκκίνηση της οικονομίας του υδρογόνου.

«Πιστεύουμε ότι οι κοιλάδες είναι ένα κρίσιμο μέσο για την επίδειξη των πλεονεκτημάτων του οικοσυστήματος του υδρογόνου μας και, ως εκ τούτου, είμαστε πολύ υποστηρικτικοί», δήλωσε ο Schutte στη EURACTIV. «Στόχος μας είναι να εγκαινιάσουμε τουλάχιστον πέντε καινοτόμες κοιλάδες καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος εταιρικής σχέσης για το καθαρό υδρογόνο. Έχουμε εκατοντάδες ενδιαφερόμενους φορείς έτοιμους να μας υποστηρίξουν».

Σε αυτό το στάδιο, μία ερευνητική επιχορήγηση μεγάλης κλίμακας που ανέρχεται σε 25 εκατ. ευρώ και μία μικρής κλίμακας ύψους 8 εκατ. ευρώ έχουν διατεθεί για την ώθηση των κοιλάδων υδρογόνου.

«Οι κοιλάδες αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 10% της συνολικής χρηματοδότησης της ΕΕ και αναμένουμε ότι αυτό θα προκαλέσει μεγάλη συγχρηματοδότηση. Για να σας δώσουμε μια ιδέα, αναμένουμε ότι η δημόσια χρηματοδότηση ύψους 25 εκατ. ευρώ θα μπορούσε να προκαλέσει επενδύσεις ύψους έως και 75 εκατ. ευρώ από τους εταίρους των κοιλάδων», προσθέτει ο Schutte.