Συσκέψεις στο ΥΠΟΙΚ για επιτάχυνση του νέου πτωχευτικού

Συνεχείς συσκέψεις πραγματοποιούνται στο υπουργείο Οικονομικών, με τους αρμόδιους φορείς τις τελευταίες ημέρες με στόχο την επιτάχυνση του εξωδικαστικού μηχανισμού, ενώ σε περίπου δύο εβδομάδες αναμένεται νέα συνάντηση με το υπ. Δικαιοσύνης προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα με τις λιμνάζουσες υποθέσεις του ν. Κατσέλη που ξεπερνούν τις 40.000.

Εντωμεταξύ, οι αιτήσεις για πιστοποιητικό περί ευάλωτου δανειολήπτη σταμάτησαν, όταν έγινε γνωστό ότι, πέρα από την προστασία από τους πλειστηριασμούς, η βεβαίωση σημαίνει και απόκτηση του ακινήτου από τον φορέα sales and lease back όταν ξεκινήσει το 2023. Επίσης, αποφασίστηκε να μη δοθεί καμία παράταση στα προγράμματα επιδότησης δόσεων Γέφυρα 1 και Γέφυρα 2.

Όλα αυτά, μαζί με την αξιολόγηση και την πορεία του νέου πτωχευτικού τέθηκαν πάλι χθες στο τραπέζι, σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης μεταξύ του υπ. Οικονομικών και των εταιρειών διαχείρισης δανείων. Από τη συνάντηση προέκυψαν τα εξής:

Πρώτον, ο νέος πτωχευτικός ως θεσμικό πλαίσιο και ως τεχνολογική υποδομή δουλεύουν. Έχουν εξομαλυνθεί τα βρεφικά προβλήματα και αρχίζει επιτάχυνση των αιτήσεων και ρυθμίσεων στον εξωδικαστικό μηχανισμό, αλλά θα πρέπει να εντοπιστούν κι άλλες διορθωτικές κινήσεις, όπως η δημιουργία κουλτούρας πληρωμών και η αντιμετώπιση των καθυστερήσεων, πχ μέσω των υποθέσεων του ν. Κατσέλη.

Δεύτερον, απορρίφθηκε η αρχική πρόθεση για παράταση των προγραμμάτων επιδότησης δόσεων για νοικοκυριά (Γέφυρα 1) και για επιχειρήσεις (Γέφυρα 2), μέσω των οποίων ρυθμίστηκαν και επιδοτήθηκαν 84.000 δανειολήπτες με συνολικά δάνεια 5 δισ. ευρώ (3,5 δισ. και 1,5 δισ, αντίστοιχα) και με συνολικό προϋπολογισμό επιδοτήσεων 600 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα Γέφυρα 1 που έληγε τον Αύγουστο του 2021 παρατάθηκε μέχρι το τέλος του 2021, ενώ το Γέφυρα 2 (οκτάμηνης διάρκειας) που ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο έληξε πριν από μερικές ημέρες. Αρχική πρόθεση ήταν η παράταση των προγραμμάτων αυτών. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, το αίτημα απορρίφθηκε από τους θεσμούς λόγω δημοσιονομικής επιβάρυνσης, αλλά κυρίως διότι οι συνεχείς παρατάσεις δεν δημιουργούν κουλτούρα πληρωμών.

Τρίτον, κοινή διαπίστωση της δυσλειτουργίας του ν. Κατσέλη αλλά και της νέας προσπάθειας επίσπευσης των υποθέσεων με επίσπευση των δικαστηρίων, κάτι το οποίο πρακτικά δεν λειτουργήσε και παραμένουν υποθέσεις που ξεπερνούν τις 40.000-45.000. Επίσης, η δυσλειτουργία αυτή και η αδυναμία επίσπευσης των δικάσιμων δεν λειτουργούν προς τη δημιουργία κουλτούρας πληρωμών ούτε στην αποτροπή πραστασίας στρατηγικών κακοπληρωτών μαζί με πραγματικούς ευάλωτους οφειλέτες.

Τέταρτον, για να “ξεκολλήσει” το ζήτημα με τον ν. Κατσέλη, συμφωνήθηκε νέος γύρος συναντήσεων με το υπ. Οικονομικών, το υπ. Δικαιοσύνης και τους εμπλεκόμενους φορείς (εταιρείες διαχείρισης κλπ), ξεκινώντας σε περίπου 10 ημέρες.

Πέμπτον, εντός των επόμενων ημερών πρόκειται να κατατεθεί διευκρινιστική νομοθετική ρύθμιση, σχετικά με το ενδιάμεσο στάδιο προστασίας των ευάλωτων οφειλετών, μέχρι τη λειτουργία του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων. Προϋπόθεση είναι ο δανειολήπτης να πληροί τα κριτήρια του ευάλωτου και να κινδυνεύει η πρώτη κατοικία από πλειστηριασμό. Τότε, με αίτηση στην πλατφόρμα για πιστοποιητικό ευαλώτου, προστατεύεται από τον πλειστηριασμό, μέχρι τη δημιουργία του φορέα που θα αποκτήσει το ακίνητο, ενώ λαμβάνει και τις πρόνοιες του νέου πτωχευτικού.

Ο εξωδικαστικός ανεβάζει ταχύτητες

Έχουν περάσει τα “βρεφικά προβλήματα”, όπως η εξοικείωση των ενδιαφερόντων, λογιστών, δικηγόρων, επιμελητηρίων, κλπ, κάτι που φαίνεται από την επιτάχυνση των αιτήσεων που πλέον οριστικοποιούνται στον εξωδικαστικό μηχανισμό.

Τα στοιχεία

Ήδη, έχουν οριστικοποιηθεί περίπου 3.000 αιτήσεις που αντιστοιχούν σε δάνεια συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Εντός 2-3 εβδομάδων αναμένεται το αποτέλεσμα του εξωδικαστικού μηχανισμού, δηλαδή ρύθμιση, διμερής διαπραγμάτευση οφειλέτη με Δημόσιο ή απόρριψη. Εκτιμάται ότι πάνω από 1.000 υποθέσεις θα καταλήξουν σε ρύθμιση μέχρι τις αρχές Απριλίου, όταν μέχρι σήμερα συνολικά δεν ξεπερνούν τις 300 από τις αρχές του περασμένου Ιουνίου. Σημειώνεται ότι υπάρχουν στην ουρά περισσότερες από 20.000 αιτήσεις που βρίσκονται ένα στάδιο πριν από την οριστικοποίηση, καθώς λείπει κάποιο έγγραφο. Συνολικά, οι αιτήσεις σε όλα τα στάδια ξεπερνούν τις 45.000, με τις περισσότερες να έχουν περάσει από το στάδιο της συναίνεσης για άρση του απορρήτου και βρίσκονται στο στάδιο της συλλογής στοιχείων.

Το help desk των servicer

Ξεπεράστηκαν τα πρώτα αναμενόμενα προβλήματα, όπως η εξοικείωση, ελλιπή στοιχεία, συνδεσιμότητα με διάφορες αρχές, αλλά και υπηρεσίες που δεν είχαν ψηφιοποιηθεί. Σημαντικός ήταν ο ρόλος της επένδυσης των εταιρειών διαχείρισης για τη δημιουργία help desk το οποίο δέχεται περίπου 100 ερωτήματα την ημέρα από δικηγόρους, λογιστές, δανειολήπτες και άλλους ενδιαφερόμενους, με το ποσοστό επίλυσης να φτάνει το 95%.

Ενδιάμεση προστασία για ευάλωτους

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπ. Οικονομικών, το πρόγραμμα παρέχει κρατική επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου των ευάλωτων οφειλετών με το ποσό των 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως, ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού. Η διάρκεια του προγράμματος θα είναι 15 μήνες και θα κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση στο προσεχές διάστημα. Το βασικό όφελος για τους ευάλωτους οφειλέτες είναι η αποφυγή μέτρων των πιστωτών (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και εξώσεις).

Τα κριτήρια

Επιλέξιμοι είναι οφειλέτες που πληρούν τα εισοδηματικά, περιουσιακά και λοιπά κριτήρια που θεσπίστηκαν και ισχύουν στο προνοιακό πρόγραμμα “Επίδομα Στέγασης”, σύμφωνα με τα οποία:

α) το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

β) η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.

Επιπλέον, εφαρμόζεται το περιουσιακό όριο αναφορικά με καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές κ.λπ. το οποίο ισχύει για το “Επίδομα Στέγασης”.

Τα κριτήρια αυτά ελέγχονται και διασταυρώνονται κατά την έκδοση βεβαίωσης ευάλωτου, η οποία είναι απαραίτητη για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα και εκδίδεται από ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.

Πώς λειτουργεί

Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, που αναπτύσσεται από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγεται η προσφυγή των οφειλετών στα δικαστήρια, όπως γινόταν στο παρελθόν, με συνακόλουθες πολυετείς καθυστερήσεις και μονιμότερες επιπτώσεις στην κουλτούρα πληρωμών.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα είναι φιλική στους χρήστες, καταργώντας την ανάγκη για χειροκίνητη συγκέντρωση δικαιολογητικών κατά την υποβολή της αίτησης και μειώνοντας σημαντικά τη γραφειοκρατία. Επιπρόσθετα, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας θα διενεργούνται αυτοματοποιημένοι έλεγχοι και διασταυρώσεις, με σκοπό την πρόληψη και αποκλεισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών.

Ο Φορέας

Με τη λήξη του προγράμματος αυτού, οι ευάλωτοι οφειλέτες οι οποίοι θα αδυνατούν να εξυπηρετήσουν μια μακροχρόνια και βιώσιμη ρύθμιση, θα πρέπει να απευθυνθούν στον ειδικό Φορέα για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή 2ης ευκαιρίας. Ο εν λόγω Φορέας θα αποκτά την πρώτη κατοικία των συγκεκριμένων ευάλωτων οφειλετών και ακολούθως θα τους την επαναμισθώνει για 12 έτη. Το Κράτος θα παρέχει μηνιαίο επίδομα στέγασης, με σκοπό τη στήριξή τους στην υποχρέωση πληρωμής μισθώματος.

Στο τέλος της 12ετίας, οι οφειλέτες θα έχουν το αποκλειστικό πρώτο προνόμιο για την επαναγορά της κατοικίας, εφόσον έχουν ανακάμψει οικονομικά. Το υπουργείο Οικονομικών θα προβεί στη διενέργεια δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού για την προσέλκυση υποψήφιων επενδυτών για τη δημιουργία του Φορέα, ο οποίος αναμένεται από το 2023.