Στις ίδιες αυτές επιχρυσωμένες αίθουσες των Βερσαλλιών, όπου λαμβάνει χώρα η άτυπη Σύνοδος Κορυφής France 22, ο Γάλλος πρόεδρος φιλοξένησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν το 2017 – κάνοντας το πρώτο βήμα σε μια προσπάθεια εμπλοκής του Ρώσου ηγέτη που συνεχίστηκε ακόμη και όταν τα ρωσικά στρατεύματα πραγματοποιούν μια βάναυση επίθεση στην Ουκρανία. Κανένας άλλος ηγέτης δεν αφιερώνει τόσο χρόνο μιλώντας στον Πούτιν, όσο ο Μακρόν.
Οι δύο άντρες, όχι μόνο μίλησαν 11 φορές τον τελευταίο μήνα —σε μία περίπτωση μάλιστα δύο φορές μέσα στην ίδια μέρα— αλλά, σε αντίθεση με την παράδοση της διακριτικότητας, το παλάτι των Ηλυσίων δημοσιοποίησε και μια καταιγιστικά λεπτομερή περιγραφή των κλήσεων μεταξύ τους, προσφέροντας μια σαφή ιδέα, για την άνετη, εάν όχι θερμή σχέση τους.
Έτσι ο Εμμανουέλ Μακρόν μπορεί να κατάφερε να κρατήσει ανοιχτή μια γραμμή επικοινωνίας. Αυτό που δεν μπόρεσε όμως να κάνει είναι να δείξει κάποιο σημάδι ότι κατάφερε να επηρεάσει τη συμπεριφορά του Βλαντιμίρ Πούτιν. Τον Φεβρουάριο, καθώς τα ρωσικά στρατεύματα συγκεντρώνονταν στα σύνορα με την Ουκρανία, ο Μακρόν πέταξε στη Μόσχα, όπου, -ποιος μπορεί να το ξεχάσει αυτό-, κάθισε σε ένα πολύ μακρύ τραπέζι και προσπάθησε να πείσει τον Πούτιν να δείξει αυτοσυγκράτηση. Μερικές εβδομάδες αργότερα, η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή της.
«Λες στον εαυτό σου ιστορίες»
Στις 3 Μαρτίου, ο Πούτιν ξεκίνησε μια κλήση με τον Μακρόν για να τον ενημερώσει ότι οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία εξελίσσονταν «όπως είχε προγραμματιστεί», σύμφωνα με το Elysée. Εν τω μεταξύ, στο έδαφος, οι ρωσικές δυνάμεις εξαπέλυαν επίθεση στο μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης στη Zaporizhzhia, πυροδοτώντας ανησυχίες για διαρροές ραδιενέργειας. Ο Πούτιν φέρεται να είπε στον Μακρόν ότι οι Ουκρανοί χρησιμοποιούν «ανθρώπινες ασπίδες» και «συμπεριφέρονται σαν ναζί», ακριβώς τη στιγμή που οι ρωσικές δυνάμεις χτύπησαν τις πόλεις Μαριούπολη και Τσερνίχιβ.
Σύμφωνα με το Elysée, ο Μακρόν απάντησε στον Πούτιν, «Λες στον εαυτό σου ιστορίες» και είπε μάλιστα: «Αυτό που μου λες δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογήσει τη βία όσων εξαπέλυσες σήμερα».
Ανθρωπιστικοί διάδρομοι: Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη… Ρωσία
Στις 6 Μαρτίου, την τελευταία φορά που μίλησαν οι δύο άνδρες, ο Γάλλος πρόεδρος αναγκάστηκε να τσακωθεί αφού η Ρωσία είπε ότι θα ανταποκρινόταν σε μια «προσωπική απαίτηση» του Μακρόν και θα οργανώσει ανθρωπιστικούς διαδρόμους για τους Ουκρανούς αμάχους να ξεφύγουν από τις σφοδρές μάχες — αλλά μόνο προς τη Ρωσία.
Τότε ο Γάλλος πρόεδρος βγήκε στην τηλεόραση για να καταγγείλει το σχέδιο: «Όλα αυτά δεν είναι σοβαρά», είπε. «Είναι ηθικός και πολιτικός κυνισμός, που είναι αφόρητος για μένα». Σύμφωνα με τα Elysée, ο Πούτιν συμφώνησε με το αίτημα του Μακρόν να πραγματοποιήσει συνομιλίες με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας για την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Ουκρανίας, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει υλοποιηθεί τίποτα τέτοιο.
Ενώ η προσέγγιση του Μακρόν έχει δεχθεί επικρίσεις, ιδίως από τις σκανδιναβικές και τις χώρες της Βαλτικής που είναι πιο εκτεθειμένες στη ρωσική επιθετικότητα, αξιωματούχοι στα Ηλύσια και υποστηρικτές του Μακρόν επιμένουν ότι είναι σημαντικό οι δύο ηγέτες να συνεχίσουν να μιλάνε — ειδικά καθώς η Δύση επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία και στέλνει όπλα στην Ουκρανία.
«Δεν είναι πολύ χρήσιμο, αλλά πρέπει ακόμα να το κάνουμε, ίσως υπάρχουν κάποιες ζωές που μπορούν να σωθούν», είπε ο Μισέλ Ντούκλος, ένας βετεράνος διπλωμάτης που κάποτε υπηρέτησε ως πρεσβευτής στη Συρία. «Δεν πρέπει να δίνουμε την εντύπωση ότι αρνούμαστε να μιλήσουμε. Με τον Πούτιν να είναι όλο και πιο απομονωμένος λόγω των κυρώσεων, πρέπει να φανούμε διπλωμάτες».
Ο Εμμανουέλ Μακρόν βλέπει τη Ρωσία ως ένα «βαθιά ευρωπαϊκό έθνος»
«Ο Μακρόν είχε εμμονή με τον Τραμπ και τον Πούτιν», είπε ένας από τους πρώην συμβούλους του Μακρόν. «Η άποψή του ήταν ότι πρέπει να αισθάνονται ότι εξετάζονται». Εκτός από την επίσκεψη στις Βερσαλλίες το 2017, ο Γάλλος πρόεδρος έχει φιλοξενήσει τον Πούτιν τρεις φορές.
Ταξίδεψε στη Ρωσία δύο φορές το 2018, αλλά η πρώτη του επίσκεψη στην Ουκρανία έγινε μόλις τον περασμένο μήνα. Το πολιτικό φλερτ του Μακρόν με τον Πούτιν, σύμφωνα με τον Γάλλο πρόεδρο και τους υποστηρικτές του, είχε ως στόχο να τραβήξει τη Ρωσία στην τροχιά της Ε.Ε. και να επιλύσει τις συγκρούσεις που καλλιεργεί ο Ρώσος ηγέτης, με τη Δύση. Το 2019, ο Μακρόν είπε μάλιστα στον Πούτιν ότι βλέπει τη Ρωσία ως ένα «βαθιά ευρωπαϊκό έθνος» με σημαντική θέση σε μια Ευρώπη κοινών αξιών.
Αβρότητες στην Γαλλική Ριβιέρα, αλλά και συζητήσεις περί ΝΑΤΟ
Η φιλοξενία του Ρώσου ηγέτη στην προεδρική θερινή κατοικία στη Γαλλική Ριβιέρα για να συζητήσει θέματα ασφάλειας ενόψει της συνάντησης της G7 το 2019 στη Γαλλία δεν πήγε καλά, δήλωσε ο πρώην Γάλλος πρεσβευτής Ντουκλός. «Είναι φυσιολογικό να προσκαλούμε ξένους ηγέτες στα Ηλύσια… αλλά η ιδιωτική κατοικία του Γάλλου προέδρου είναι ένα ιδιωτικό περιβάλλον», είπε ο Duclos. «Δεν είχε προειδοποιήσει τους Γερμανούς και τα άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης επ’ αυτού και έτσι εκείνοι κατόπιν, ήταν εξοργισμένοι.
Συζητώντας μια «νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας» [με τον Πούτιν], όλοι υποψιάστηκαν πως αυτό σημαίνει ΝΑΤΟ. Και δεν συζητάμε το ΝΑΤΟ με τον Πούτιν».
Κάποιοι έχουν επισημάνει ότι ο Μακρόν έχει μερικές φορές επαναλάβει τα σημεία που θέτει το Κρεμλίνο, αναφερόμενος στα «σύγχρονα τραύματα» της Ρωσίας ή περιγράφοντας το 2019 την ύπαρξη μιας Ευρώπης που εκτείνεται από τη Λισαβόνα έως το Βλαδιβοστόκ, μια έννοια που είχε σκιαγραφήσει ο Πούτιν σε άρθρο του, σχεδόν 10 χρόνια νωρίτερα.
Ο Εμμανουέλ Μακρόν σκληραίνει τη στάση του, αλλά πλέον ο πόλεμος μαίνεται χωρίς έλεος στην Ουκρανία
Με τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία, ο Μακρόν μιλάει τώρα σκληρά και πιέζει για αυστηρότερες κυρώσεις, σχεδόν σαν να επιχειρεί να «αντισταθμίσει τον ενθουσιασμό που επέδειξε έναντι της Ρωσίας, στο παρελθόν», είπε ένας δημόσιος υπάλληλος. Η Γαλλία έχει υποστηρίξει σαρωτικές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένου του αποκλεισμού τραπεζών από το σύστημα SWIFT, και έχει λάβει γρήγορα μέτρα στο εσωτερικό της, παγώνοντας ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και κατάσχοντας γιοτ που ανήκουν σε ολιγάρχες, οι οποίοι είναι κοντά στον Πούτιν.
Ο Γάλλος πρόεδρος «ήταν και είναι σε συνεχή επαφή με όλους τους συμμάχους του», καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, δήλωσε ένας από τους συμβούλους του Μακρόν. Ο Μακρόν δεν είναι άλλωστε ο μόνος ηγέτης που συνομιλεί με τον Πούτιν. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ επισκέφθηκε τον Πούτιν στη Μόσχα την περασμένη εβδομάδα και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς αντάλλαξε επίσης τηλεφωνήματα με τον Ρώσο πρόεδρο, την κρίσιμη αυτή περίοδο.
Ηλύσια και Κρεμλίνο σε ανοιχτή γραμμή
Εν κατακλείδι και παρά τη μάχη των ενημερώσεων που εντείνεται μεταξύ των Ηλυσίων και του Κρεμλίνου, ο Εμμανουέλ Μακρόν είναι μάλλον απίθανο να διακόψει τις συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Η άποψη στη Γαλλία είναι ότι ο Γάλλος πρόεδρος είναι το ιδανικό πρόσωπο, που έχει κατορθώσει να βρίσκεται στην καλύτερη θέση για να κρατήσει ανοιχτούς τους δρόμους επικοινωνίας — ακόμα κι αν δεν έχει πολλά αποτελέσματα να επιδείξει για την όλη προσπάθειά του μέχρι στιγμής. Η ιστορία άλλωστε, όπως και η πολιτική, θέλει πάντοτε τον χρόνο της, για να δώσει την τελική κρίση της…
Σύμφωνα με ενημέρωση της 6ης Μαρτίου από το Elysée, ο Μακρόν εξακολουθεί να μιλά για μεσολάβηση και διοργάνωση «συνομιλιών που πρέπει να γίνουν μεταξύ των Ρώσων και των Ουκρανών». «Η Γαλλία πρέπει να παίξει αυτόν τον ρόλο. Του διαμεσολαβητή, γιατί όχι και του ειρηνοποιού. Είναι άλλωστε ισχυρό μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και είναι μια από τις ευρωπαϊκές χώρες που έχει ακόμα κεντρικότερο ρόλο και σημασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τώρα που το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από τους κόλπους της», όπως δήλωσε ένας πρώην υπουργός Εξωτερικών.
«Χρειάστηκε να αντιμετωπίσω πολλές βλακείες στην εποχή μου, αλλά ένα πράγμα που μπορώ να σας πω είναι ότι πρέπει πάντα να κρατάτε μια γραμμή επικοινωνίας ανοιχτή», πρόσθεσε. «Επειδή ποτέ δεν ξέρεις πότε ο αντίπαλός σου θα θέλει να αναζητήσει διέξοδο», επισήμανε.
Με πληροφορίες από άρθρο της Maïa de La Baume, στο politico.eu
Με τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία, ο Μακρόν μιλάει τώρα σκληρά και πιέζει για αυστηρότερες κυρώσεις, σχεδόν σαν να επιχειρεί να «αντισταθμίσει τον ενθουσιασμό που επέδειξε έναντι της Ρωσίας, στο παρελθόν», είπε ένας δημόσιος υπάλληλος. Η Γαλλία έχει υποστηρίξει σαρωτικές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένου του αποκλεισμού τραπεζών από το σύστημα SWIFT, και έχει λάβει γρήγορα μέτρα στο εσωτερικό της, παγώνοντας ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και κατάσχοντας γιοτ που ανήκουν σε ολιγάρχες, οι οποίοι είναι κοντά στον Πούτιν.
Ο Γάλλος πρόεδρος «ήταν και είναι σε συνεχή επαφή με όλους τους συμμάχους του», καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, δήλωσε ένας από τους συμβούλους του Μακρόν. Ο Μακρόν δεν είναι άλλωστε ο μόνος ηγέτης που συνομιλεί με τον Πούτιν. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ επισκέφθηκε τον Πούτιν στη Μόσχα την περασμένη εβδομάδα και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς αντάλλαξε επίσης τηλεφωνήματα με τον Ρώσο πρόεδρο, την κρίσιμη αυτή περίοδο.
Ηλύσια και Κρεμλίνο σε ανοιχτή γραμμή
Εν κατακλείδι και παρά τη μάχη των ενημερώσεων που εντείνεται μεταξύ των Ηλυσίων και του Κρεμλίνου, ο Εμμανουέλ Μακρόν είναι μάλλον απίθανο να διακόψει τις συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Η άποψη στη Γαλλία είναι ότι ο Γάλλος πρόεδρος είναι το ιδανικό πρόσωπο, που έχει κατορθώσει να βρίσκεται στην καλύτερη θέση για να κρατήσει ανοιχτούς τους δρόμους επικοινωνίας — ακόμα κι αν δεν έχει πολλά αποτελέσματα να επιδείξει για την όλη προσπάθειά του μέχρι στιγμής. Η ιστορία άλλωστε, όπως και η πολιτική, θέλει πάντοτε τον χρόνο της, για να δώσει την τελική κρίση της…
Σύμφωνα με ενημέρωση της 6ης Μαρτίου από το Elysée, ο Μακρόν εξακολουθεί να μιλά για μεσολάβηση και διοργάνωση «συνομιλιών που πρέπει να γίνουν μεταξύ των Ρώσων και των Ουκρανών». «Η Γαλλία πρέπει να παίξει αυτόν τον ρόλο. Του διαμεσολαβητή, γιατί όχι και του ειρηνοποιού. Είναι άλλωστε ισχυρό μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και είναι μια από τις ευρωπαϊκές χώρες που έχει ακόμα κεντρικότερο ρόλο και σημασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τώρα που το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από τους κόλπους της», όπως δήλωσε ένας πρώην υπουργός Εξωτερικών.
«Χρειάστηκε να αντιμετωπίσω πολλές βλακείες στην εποχή μου, αλλά ένα πράγμα που μπορώ να σας πω είναι ότι πρέπει πάντα να κρατάτε μια γραμμή επικοινωνίας ανοιχτή», πρόσθεσε. «Επειδή ποτέ δεν ξέρεις πότε ο αντίπαλός σου θα θέλει να αναζητήσει διέξοδο», επισήμανε.