Είναι ξεκάθαρο πλέον πως η πρώτη εβδομάδα της εισβολής του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία δεν κύλησε σύμφωνα με το σχέδιο, με τον ρωσικό στρατό να ομολογεί τον θάνατο 500 στρατιωτών (οι ουκρανικές εκτιμήσεις είναι υψηλότερες) και τις δυτικές κυρώσεις να προκαλούν πλήγμα στη ρωσική οικονομία, το οποίο θα επιδεινωθεί τις επόμενες εβδομάδες.
Και όμως, ο Ρώσος ηγέτης φαίνεται να επενδύει ακόμη περισσότερο στην εκστρατεία του για την κατάκτηση της Ουκρανίας, παρασυρόμενος από το αυξανόμενο διακύβευμα του πιο φιλόδοξου και επικίνδυνου στοιχήματος των 22 χρόνων του στην εξουσία.
“Ο Πούτιν είναι στη γωνία”, δήλωσε ο Andrei Kolesnikov του Κέντρου Carnegie της Μόσχας. “Μόνος εναντίον όλου του κόσμου”.
Παρά κάποιες πρώτες ήττες, η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική υπεροχή στην Ουκρανία, όπου η δύναμη πυρός της είναι πιθανό να της δώσει το προβάδισμα καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται. Αλλά το ερώτημα παραμένει πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει ο Πούτιν, βομβαρδίζοντας ουκρανικές πόλεις, αντιστεκόμενος στις δυτικές κυρώσεις και τιμωρώντας όσους στο εσωτερικό της χώρας τολμούν να ζητήσουν ειρήνη.
Πολύ πιο μακριά, λένε οι παρατηρητές του Κρεμλίνου.
Τα πράγματα θα χειροτερέψουν
“Νομίζω ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν”, δήλωσε ο Kadri Liik, πολιτικός συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. “Για τον Πούτιν, το κίνητρο είναι η κλιμάκωση. Τα παίζει όλα για όλα. Δεν τον βλέπω να αλλάζει τη στρατηγική του, διότι αυτό θα ισοδυναμούσε με ήττα στα μάτια του”. Οποιαδήποτε ευκαιρία για να καταλήξει σε συμφωνία με τις δυτικές δυνάμεις είχε μάλλον παρέλθει, είπε.
“Και νομίζω ότι θα είναι μία δικτατορία με τα όλα της στο εσωτερικό της χώρας. Μπορείτε να το δείτε να έρχεται”.
Δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι οι κίνδυνοι είναι υψηλοί για τον Ρώσο ηγέτη. Ενώ ο κανόνας στους διπλωματικούς κύκλους ήταν ότι ο Πούτιν θα παραμείνει στην εξουσία για την επόμενη δεκαετία, το μεγάλο ρίσκο του με τον πόλεμο αυτό έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν θα μπορούσε να προκαλέσει νωρίτερα μια δημόσια αντίδραση ή έντονες αντιδράσεις της ελίτ, ειδικά καθώς η οικονομία της Ρωσίας εισέρχεται σε ύφεση.
Προς το παρόν ο Πούτιν απολαμβάνει τη λαϊκή υποστήριξη για την εισβολή στην Ουκρανία
Προς το παρόν, όλα τα δημόσια στοιχεία δείχνουν ότι ο Πούτιν απολαμβάνει τη λαϊκή υποστήριξη για τον πόλεμο.
Στελέχη αρκετών ρωσικών εταιρειών δημοσκοπήσεων δηλώνουν ανήσυχοι ότι τα μεγάλα ποσοστά υποστήριξης του πολέμου θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν το Κρεμλίνο και να παρατείνει τη σύγκρουση.
Η ρωσική κρατική τηλεόραση εμμένει στο σενάριό της ότι η “ειδική στρατιωτική επιχείρηση” εξελίσσεται σύμφωνα με το σχέδιο. Οι παρουσιαστές της κρατικής τηλεόρασης καταγγέλλουν ως “fake news” τις πληροφορίες για βαριές απώλειες του ρωσικού στρατού ή για πυραυλικές επιθέσεις εναντίον αστικών κέντρων, προσπαθώντας να αποδομήσουν τις ενοχλητικές εικόνες που έρχονται από τον πόλεμο μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Σκληρός νόμος για τα fake news
Και για να προλάβουν πιθανές αντιδράσεις για τον πόλεμο, οι Ρώσοι νομοθέτες ψήφισαν έναν νέο σκληρό νόμο που επισύρει ποινή έως και 15 ετών για τη δημοσίευση “fake ειδήσεων” σχετικά με τον ρωσικό στρατό, δηλαδή πληροφοριών που δεν διανέμονται από επίσημες πηγές.
Είναι σαφές ότι η ρωσική κυβέρνηση ανησυχούσε πάντα για το πώς θα γίνει αντιληπτός αυτός ο πόλεμος από το κοινό, ειδικά αν αρχίσει να πηγαίνει άσχημα.
“Ίσως κάποιοι άνθρωποι ανοίξουν τα μάτια τους και δουν ότι ο Πούτιν είναι υπεύθυνος για την κατάσταση και ότι οι φιλοδοξίες του δεν είναι οι φιλοδοξίες ολόκληρου του έθνους και ότι ο πόλεμος ήταν μάταιος, ο πόλεμος ήταν άδικος”, δήλωσε ο Κολέσνικοφ. “Αλλά αυτό είναι μόνο μια υπόθεση, διότι προς το παρόν, το μεγαλύτερο μέρος του λαού υποστηρίζει αυτή την επιχείρηση”.
“Υπάρχει ένας Βρούτος στη Ρωσία;”
Ο Πούτιν έβγαλε τους κορυφαίους συμβούλους του στην τηλεόραση σε μια στημένη δημόσια συζήτηση για τον πόλεμο, πράγμα που αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς Ρώσους. Πέρα από το πλασάρισμα του πολέμου στο κοινό με τους δικούς του όρους, η τηλεοπτική εκπομπή δέσμευσε κατά κάποιον τρόπο τους αξιωματούχους απέναντί του, καθιστώντας δύσκολο να ασκήσουν εκ των υστέρων κριτική για κάτι που τηλεοπτικά έδειξαν ότι υποστηρίζουν πλήρως.
Ενώ κάποιοι ψιθύριζαν για διαφωνίες στις τάξεις του Κρεμλίνου, μερικοί δυτικοί αξιωματούχοι το έθεσαν ανοιχτά.
Σε μια ασυνήθιστη δήλωση, ο Λίντσεϊ Γκράχαμ, γερουσιαστής των ΗΠΑ από τη Νότια Καρολίνα, διερωτήθηκε: “Υπάρχει ένας Βρούτος στη Ρωσία;”
“Ο μόνος τρόπος για να τελειώσει αυτό είναι κάποιος στη Ρωσία να βγάλει αυτόν τον τύπο από τη μέση”, έγραψε σε ένα tweet.
Για ¨ρωσοφοβική υστερία” κάνει λόγο ο Πεσκόφ
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, χαρακτήρισε τα σχόλια “μαζική ρωσοφοβική υστερία”.
Όμως αυτό έρχεται κουτί στη ρωσική προπαγάνδα σχετικά με τις πρόσφατες κυρώσεις, οι οποίες, όπως ισχυρίζεται η Ρωσία, αποσκοπούν περισσότερο στην τιμωρία του Πούτιν και στην επιδίωξη αλλαγής καθεστώτος παρά στην προσπάθεια τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο πόλεμος θα μπει τώρα στη δεύτερη εβδομάδα του. Ο Γενς Στόλτενμπεργκ του ΝΑΤΟ προειδοποίησε ότι οι επόμενες ημέρες είναι “πιθανό να είναι χειρότερες”, καθώς η Ρωσία αρχίζει να χρησιμοποιεί το πλεονέκτημα της αεροπορικής ισχύος και του πυροβολικού για να εισβάλει στις πόλεις που αντιστέκονται. Μετά τη συνομιλία του Πούτιν με τον Εμμανουέλ Μακρόν, ένας Γάλλος αξιωματούχος δήλωσε ότι ο Πούτιν ήταν “έτοιμος να φτάσει στα άκρα”.
Με πληροφορίες από Guardian