Σαουδική Αραβία: Νέο μέτωπο με τις ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν

ΗΠΑ και Σαουδική Αραβία έχουν δυσχεράνει τελευταία την σχέση τους.  Ο διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας λέει ότι απλά δεν τον ενδιαφέρει αν ο Τζο Μπάιντεν τον παρεξηγήσει. Ο πρίγκιπας αντ’ αυτού θέλει να μεγαλώσει την πετρελαϊκή του ισχύ για να επιτύχει τους στόχους του.

Οι στόχοι του είναι η αναγνώριση από τον Αμερικανό πρόεδρο ότι είναι ο πραγματικός κυρίαρχος του βασιλείου, αλλά και έναν σύμμαχο για τον δαπανηρό πόλεμο της Υεμένης. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο ο διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν αντιστέκεται στις πιέσεις των ΗΠΑ να αντλήσουν περισσότερο αργό για να μειώσουν την τιμή του πετρελαίου που έχει εκτιναχθεί από τότε που η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία, εκτός από τη διατήρηση της πετρελαϊκής συμφωνίας του Ριάντ με τη Μόσχα.

Πότε κλονίστηκαν οι σχέσεις με τις ΗΠΑ

Οι παραδοσιακά ισχυροί δεσμοί μεταξύ Ριάντ και Ουάσιγκτον κλονίστηκαν όταν ο Μπάιντεν δημοσίευσε μια έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που εμπλέκει τον πρίγκιπα Μοχάμεντ στη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 και τερμάτισε την υποστήριξη των ΗΠΑ για επιθετικές επιχειρήσεις στον δαπανηρό πόλεμο του Ριάντ κατά των Χούτι που ευθυγραμμίζονται με το Ιράν στην Υεμένη.

Μέχρι στιγμής, ο Μπάιντεν αρνήθηκε να μιλήσει απευθείας στον πρίγκιπα Μοχάμεντ, λέγοντας ότι ο 86χρονος βασιλιάς Σαλμάν είναι ο ομόλογός του – παρόλο που ο νεαρός πρίγκιπας ουσιαστικά διοικεί το βασίλειο και είχε στενή σχέση με τον προκάτοχο του Μπάιντεν, Ντόναλντ Τραμπ.

Σε συνέντευξή του στο The Atlantic που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, ο πρίγκιπας Μοχάμεντ είπε ότι στόχος του ήταν να ενισχύσει τη μακρά, ιστορική σχέση του Ριάντ με την Ουάσιγκτον, αλλά δεν ανησυχούσε για το αν ο Μπάιντεν τον παρεξήγησε.

Ο άσος στο μανίκι της Σαουδικής Αραβίας

Ο Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ) και οι σύμμαχοί του με επικεφαλής τη Ρωσία έχουν χαλαρώσει τις ιστορικές περικοπές παραγωγής που επέβαλαν το 2020 για να τονώσουν τις τιμές μετά την πανδημία του κορωνοϊού που προκάλεσε άνευ προηγουμένου πτώση της παγκόσμιας ζήτησης.

Αλλά από τότε που τα ρωσικά στρατεύματα εισήλθαν στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα και η Δύση έπληξε τη Μόσχα με αυστηρές κυρώσεις, οι τιμές του πετρελαίου έχουν εκτοξευθεί στο υψηλότερο επίπεδο από το 2012 λόγω ανησυχιών για διακοπές στον εφοδιασμό, με μικρή παγκόσμια πλεονάζουσα ικανότητα να αντλεί περισσότερο αργό.

Η Ουάσιγκτον θα ήθελε η συμμαχία παραγωγών, γνωστή ως OPEC+, να αυξήσει την παραγωγή γρηγορότερα από ό,τι έκανε από τον Αύγουστο, αλλά μόνο λίγες χώρες έχουν πλεονάζουσα ικανότητα, συμπεριλαμβανομένης της de facto ηγέτη του ΟΠΕΚ, της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ).

Ο ειδικός απεσταλμένος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τις ενεργειακές υποθέσεις, Amos Hochstein, πέταξε στο Ριάντ τον περασμένο μήνα για συνομιλίες σχετικά με τη διαχείριση των πιθανών επιπτώσεων στις αγορές πετρελαίου εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία – κάτι που έκανε μια εβδομάδα αργότερα.

H προσπάθεια να μείνει ουδέτερη

Οι πηγές και οι αναλυτές είπαν ότι η Σαουδική Αραβία και άλλα κράτη του Κόλπου δεν είχαν την πολυτέλεια να παραμείνουν ουδέτερες μεταξύ των δυτικών συμμάχων τους και της Ρωσίας για πολύ, και θα επέλεγαν τελικά τον εγγυητή της ασφάλειας της περιοχής, την Αμερική – ειδικά δεδομένου του κινδύνου δευτερογενών κυρώσεων για την Ουκρανία.

Ωστόσο, προς το παρόν, το Ριάντ και άλλοι παραγωγοί πετρελαίου του Κόλπου ενδέχεται να ξεφύγουν από μια ουδέτερη στάση που επιτρέπει στον ΟΠΕΚ+ να συνεχίσει να λειτουργεί, δήλωσε ανώτερη πηγή της βιομηχανίας πετρελαίου.

Την τελευταία φορά που το σύμφωνο των παραγωγών κατέρρευσε, το Ριάντ και η Μόσχα ενεπλάκησαν σε πόλεμο τιμών και ολική μάχη για το μερίδιο αγοράς που προκάλεσε κατακόρυφη πτώση των τιμών του πετρελαίου, βλάπτοντας τελικά τον ΟΠΕΚ και τους παραγωγούς πετρελαίου των ΗΠΑ.

Άλλοι παραγωγοί του ΟΠΕΚ λένε επίσης ότι η άνοδος των τιμών οφείλεται σε γεωπολιτικές εντάσεις και όχι σε θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς και ότι η πιθανή επιστροφή του Ιράν στην αγορά εάν επιτευχθεί συμφωνία για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό της παραγωγής πετρελαίου επίπεδα.

Η στάση απέναντι στην Ρωσία

Τα κράτη του Κόλπου έχουν επίσης επιχειρηματικά και γεωπολιτικά συμφέροντα με τη Ρωσία, της οποίας ο πρόεδρος στάθηκε στο πλευρό του πρίγκιπα διαδόχου όταν οι δυτικοί ηγέτες τον απέφευγαν στον σάλο για τη δολοφονία του Κασόγκι στο προξενείο του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη.

Αλλά ήταν η Δύση που έστειλε στρατεύματα για να απελευθερώσει το Κουβέιτ στον Πόλεμο του Κόλπου 1990-1991 και υπερασπίστηκε το Ριάντ όταν ο αείμνηστος Πρόεδρος του Ιράκ Σαντάμ Χουσεΐν εισέβαλε στο Κουβέιτ.

Και το Ριάντ και άλλα κράτη του Κόλπου εξακολουθούν να βασίζονται στην αμερικανική ομπρέλα ασφαλείας, παρόλο που κινούνται προς τη διαφοροποίηση των αμυντικών εταίρων λόγω της αντίληψης ότι η δέσμευση των ΗΠΑ μειώνεται.