Ζούμε σε μια ευμετάβλητη περίοδο με πολλές και επικίνδυνες αβεβαιότητες. Οι αλλαγές στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων, η πανδημία του κορωνοϊού και οι σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις της που αυτή έφερε καθώς και οι εξελίξεις στην ευρύτερη γειτονιά μας, δημιουργούν ένα εξαιρετικά ρευστό περιβάλλον για τη χώρα μας. Είναι τόσο πυκνές οι εξελίξεις-και οι εντυπώσεις που αυτές παράγουν – που δεν χωρεί απογοήτευση και χαμηλή αυτοεκτίμηση ή υπέρμετρος ενθουσιασμός. Χρειάζεται μια συλλογική εθνική αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση στις δυνατότητές μας προκειμένου να αντιμετωπίσουμε με επάρκεια τις προκλήσεις. Προτεραιότητα για την κυβέρνηση, επιδιώκοντας την κινητοποίηση της κοινωνίας, είναι να εντείνουμε την προσπάθειά μας στους τομείς που μπορούν να αναδείξουν τη χώρα μας ισχυρή μέσα από την κρίση. Για να πετύχουμε, εξορθολογίζουμε και προσαρμόζουμε τη δράση μας στις δυνατότητές μας αντικαθιστώντας δυσεκπλήρωτες διαχρονικές προσδοκίες με μια αποτελεσματική πολιτική, εντός και εκτός συνόρων.
Πώς ορίζεται, όμως, μια χώρα ως ισχυρή; Σίγουρα είναι αυτή που είναι ακμαία και εξασφαλίζει για τους πολίτες της συνθήκες ευημερίας, οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Είναι αυτή που αναδιατάσσει και εκσυγχρονίζει τη λειτουργία του κράτους αξιοποιώντας τη ψηφιακή επανάσταση. Είναι όμως και αυτή που έχει διαμορφωτικό ρόλο στο διεθνές γίγνεσθαι, παραγωγική παρουσία στις διεθνείς σχέσεις και αμυντικά αναβαθμισμένη με ισχυρή αποτρεπτική ισχύ. Οι ενέργειες της κυβέρνησης στον τομέα της αμυντικής πολιτικής και διπλωματίας κατατείνουν στην δημιουργία ευρέος πλέγματος συμμαχιών, στην διασφάλιση της εφαρμογής του δικαίου της θάλασσας, στην ενίσχυση της εξοπλιστικής επάρκειας της χώρας και στην συνεπή υποστήριξη των ευρωπαϊκών προσπαθειών για την κοινή πολιτική στον ευαίσθητο τομέα της ασφάλειας και της άμυνας.
Με σκοπό την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων, δόθηκε έμφαση στην υλοποίηση δράσεων εξωστρεφούς αμυντικής διπλωματίας. Η τροποποίηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας-ΗΠΑ καθώς και η δεύτερη πενταετής ανανέωση της αναβαθμίζει το πλαίσιο συνεργασίας των δύο χωρών και καλύπτει τις νέες ανάγκες και προοπτικές εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας. Σημαντικό βήμα αποτέλεσε επιπλέον, η σύναψη συμφωνίας για την εγκαθίδρυση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης και τη Συνεργασία στην Άμυνα και την Ασφάλεια με τη Γαλλική Δημοκρατία, η οποία περιέχει (άρ.2) ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής και προβλέπει συνεργασία στον εξοπλιστικό τομέα. Ταυτόχρονα, αναπτύχθηκε ένα περιφερειακό πλέγμα αμυντικών συνεργασιών, με την σύναψη των Συμφωνιών Διευθέτησης του Καθεστώτος των Ενόπλων Δυνάμεων μεταξύ Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας και της Αμυντικής Συμφωνίας Ελλάδας-Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, η οποία περιλαμβάνει ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής. Σε αυτό το πλαίσιο συνάφθηκε και η Συμφωνία με το Ισραήλ για τη δημιουργία του Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων που εμβάθυνε περαιτέρω την στρατηγική εταιρική σχέση των δύο κρατών. Συμφωνίες που ενδυναμώνουν τη θέση της χώρας και είναι πράγματι λυπηρή και ακατανόητη η αρνητική στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η χώρα προχώρησε παράλληλα στην επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο Πέλαγος στα 12 μίλια, μέσω του καθορισμού του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου. Παράλληλα, έχει συναφθεί η Συμφωνία Οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με την Ιταλία και μερική Συμφωνία Οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο Με την Αλβανία, τέλος, έχει επιτευχθεί επί της αρχής συμφωνία πως όταν υπερκεραστούν υφιστάμενες νομικές δυσκολίες που υπάρχουν στη γειτονική χώρα θα υπογραφεί συνυποσχετικό προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την επίλυση του ζητήματος οριοθέτησης της ΑΟΖ.
Στην κατεύθυνση της αναβάθμισης της εξοπλιστικής ισχύος της χώρας, έγιναν επίσης σημαντικά βήματα. Συγκεκριμένα σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα αναβάθμισης 84 αεροσκαφών τύπου F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας σε έκδοση Viper. Παράλληλα, στο πλαίσιο της υλοποίησης της αμυντικής ελληνογαλλικής συμφωνίας ενεργοποιήθηκε το πρόγραμμα απόκτησης 18 αεροσκαφών πολλαπλών ρόλων τύπου Rafale ενώ ενισχύεται περαιτέρω η αμυντική θωράκιση της χώρας με την σύμβαση αγοράς έξι (6) επιπλέον μαχητικών αεροσκαφών τύπου Rafale, τριών (3) φρεγατών τύπου Belharra, καθώς και σαράντα τεσσάρων (44) τορπιλών υποβρυχίων Sea Hake Mod.
Με κεντρικό άξονα την ανάδειξη της Ένωσης ως αξιόπιστου διεθνούς παράγοντα ασφάλειας, η χώρα μας έχει ενεργό ρόλο στις διεργασίες για την ανάπτυξη της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ). Συγκεκριμένα η χώρα μας συμμετέχει ενεργά στη Συντονισμένη Ετήσια Επανεξέταση στον Τομέα της Άμυνας (CARD), που αποσκοπεί στην ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας στην ΕΕ. Για την περίοδο 2021-2027 θα διατεθούν 5 δις € για την άσκηση εξωτερικών δράσεων αμυντικού χαρακτήρα. Επίσης, έχει διαθέσει το Στρατηγείο της Λάρισας για τη διεξαγωγή αυτόνομων στρατιωτικών επιχειρήσεων της ΕΕ, προΐσταται του Βαλκανικού Σχηματισμού Μάχης (HELBROC Battlegroup) και συμβάλλει, επίσης, καθοριστικά στην επιχειρησιακή διάσταση της KΠΑΑ στη θάλασσα, έχοντας θέσει το Πολυεθνικό Συντονιστικό Κέντρο Στρατηγικών Θαλασσίων Μεταφορών (ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ) του Πειραιά στη διάθεση της ΕΕ και των κρατών-μελών της μετά την σύναψη σχετικών συμφωνιών. Τέλος, με απώτερο στόχο τη συνολική ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, προωθείται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας η υποστήριξη συμμετοχής της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας στο υπό κατάρτιση πρόγραμμα εργασίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (ΕΤΑ), με τον προϋπολογισμό του να ανέρχεται σε 7,95 δισ. ευρώ για 7 χρόνια στο πλαίσιο του επόμενου ΠΔΠ της Ένωσης (2021-2027).
Η στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης συνοψίζεται στο τρίπτυχο: διεύρυνση και εμβάθυνση των παραδοσιακών συμμαχιών, ισχυροποίηση της χώρας προς τα έξω και αίσθηση ασφάλειας των πολιτών στα χερσαία, θαλάσσια και εναέρια σύνορα της χώρας. Η κυβέρνηση συνεχίζει με προσεκτικά, σταθερά και καλά σχεδιασμένα βήματα την αμυντική και οικονομική ενίσχυση της χώρας μας και τη διεύρυνση της παραγωγικής της επιρροής μέσα από την άσκηση μιας ενεργητικής πολυμερούς διπλωματίας.
Ο Θανάσης Κοντογεώργης είναι Γενικός Γραμματέας Συντονισμού της Κυβέρνησης