Τρεις εβδομάδες μετά την κακοκαιρία «Ελπίδα» και την πρωτοφανή χιονοθύελλα που έπληξε την Αττική, εγκλωβίζοντας χιλιάδες Αθηναίους στους δρόμους υπό πολικές θερμοκρασίες, το δράμα της απόδοσης ευθυνών έχει πολλές πράξεις ακόμα.
Στο επίκεντρο είναι φυσικά η Αττική Οδός, η οποία από την κυβέρνηση και την Περιφέρεια Αττικής περιεγράφηκε ως ο αρνητικός καταλύτης. Το γεγονός ότι έκλεισε με αμέτρητα οχήματα παγιδευμένα στο χιόνι, προκάλεσε αλυσιδωτά προβλήματα σε όλους τους άλλους κεντρικούς άξονες της πρωτεύουσας.
Έκλεισε η πλατφόρμα για αιτήσεις αποζημίωσης
Την Παρασκευή έκλεισε η πλατφόρμα για τις αιτήσεις αποζημίωσης των οδηγών και των οχημάτων, που είχε μεριμνήσει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να είναι 2.000 ευρώ σε πρώτη φάση.
Το ενδιαφέρον είναι ότι ενώ οι υπολογισμοί όλων των πηγών -κρατικών υπηρεσιών αλλά και της διαχειρίστριας εταιρείας του αυτοκινητοδρόμου- έκαναν λόγο για περίπου 3.000 εγκλωβισμένα αυτοκίνητα και φορτηγά, κατατέθηκαν 12.000 αιτήσεις! Από το πρωί του Σαββάτου, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναμενόταν να ξεκινήσει η επεξεργασία και ο έλεγχος των στοιχείων που δήλωσαν οι οδηγοί, με στόχο σε περίπου μια εβδομάδα να αρχίσουν οι πληρωμές των 2.000 ευρώ ανά όχημα.
Το γεγονός ότι οι αιτήσεις είναι πολλαπλάσιες από τα πραγματικά εγκλωβισμένα αυτοκίνητα, ίσως να καθυστερήσει τη διαδικασία έγκρισης. Την ίδια στιγμή τα «Νέα Σαββατοκύριακο» έφεραν στο φως στοιχεία από το πόρισμα που συνέταξε η επιτροπή διερεύνησης, η οποία ορίστηκε από τον υπουργό Μεταφορών και Υποδομών Κώστα Αχ. Καραμανλή.
Τι ακριβώς συνέβη
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Προκόπη Γιόγιακα, προκειμένου να συντάξουν το πόρισμα, τα μέλη της Επιτροπής συγκέντρωσαν το υλικό από τις κάμερες διαχείρισης κυκλοφορίας και όλες τις μαγνητοφωνημένες συνομιλίες μεταξύ του Κέντρου Διαχείρισης της Αττικής Οδού και της Τροχαίας Αττικής Οδού. Επίσης, αναλύθηκαν στοιχεία από το χρονολόγιο όλων των εργασιών του Κέντρου Διαχείρισης της Αττικής Οδού την 24η Ιανουαρίου, από τις 7 το πρωί έως τις 8 το βράδυ, όλα τα στοιχεία των οχημάτων καθώς και των εκχιονιστικών που επιχείρησαν, τη ρίψη αλατιού, αλλά και ό,τι ηλεκτρονικά αρχεία υπήρχαν.
Το γενικό συμπέρασμα ήταν ότι τίποτα δεν έγινε σωστά στην Αττική Οδό, η οποία σύμφωνα με τα όσα έχει πει ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Στυλιανίδης είχε διαβεβαιώσει για την ομαλή λειτουργία του αυτοκινητοδρόμου και την ετοιμότητα του μηχανισμού. «Η κυκλοφορία των οχημάτων στον αυτοκινητόδρομο, έπρεπε το αργότερο έως τις 11 το πρωί της 24ης Ιανουαρίου να είχε διακοπεί. Κάτι τέτοιο δεν έγινε. Η εταιρεία δεν επέδειξε τα απαιτούμενα αντανακλαστικά και όταν η Τροχαία Αττικής Οδού έκλεισε τον δρόμο, στις 2 το μεσημέρι, ήταν ήδη πολύ αργά για τους χιλιάδες εγκλωβισμένους οδηγούς», σημειώνεται στο σχετικό ρεπορτάζ των «Νέων».
Το πόρισμα περιγράφει μια σειρά από κακές εκτιμήσεις και επιχειρησιακές αστοχίες, ενώ ως προς ένα από τα επίδικα, το αν και πότε ζητήθηκε από την Τροχαία Αττικής Οδού να διακοπεί η κυκλοφορία, το πόρισμα είναι σαφές: αυτή η εισήγηση δεν έγινε ποτέ. (Αναπάντητο ωστόσο παραμένει γιατί η Τροχαία Αττικής Οδού που προφανώς είχε, ή μπορούσε να έχει, πλήρη εικόνα των διαδραματιζομένων δεν ανέλαβε η ίδια την πρωτοβουλία να διακόψει την κυκλοφορία χωρίς να περιμένει εισήγηση των αρμοδίων της διαχειρίστριας εταιρείας).
Για παράδειγμα:
♦ Εκχιονιστικά μηχανήματα που ξεκίνησαν από την Παιανία, χρειάστηκαν πέντε ολόκληρες ώρες για να διασχίσουν μια απόσταση τριών χιλιομέτρων. Κατά τους εμπειρογνώμονες που συνέταξαν το πόρισμα, είχαν εκχιονιστικά μηχανήματα σε Ελευσίνα και Ασπρόπυργο, επειδή φοβόντουσαν πως θα κλείσει ο αυτοκινητόδρομος στο ύψος αυτών των εξόδων (όπως το 2004), αλλά όχι στην περιφερειακή Υμηττού. Εκεί, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, κάποια στιγμή, εγκλωβίστηκαν τουλάχιστον 10 εκχιονιστικά, αλλά δεν έφεραν άλλα εκχιονιστικά από Ελευσίνα και Ασπρόπυργο, ούτε μετά τις 12 το μεσημέρι που τα πράγματα είχαν δυσκολέψει ήδη πολύ.
♦ Σε αρκετά τμήματα της Αττικής Οδού, οι υπεύθυνοι δεν είχαν ρίξει αλάτι. Ειδικότερα, από τις συνομιλίες διαπιστώθηκε πως στις 9 το πρωί – πριν, δηλαδή, ξεκινήσει η έντονη χιονόπτωση – δεν είχε γίνει σωστή ρίψη αλατιού κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου. Μάλιστα, όπως λένε πηγές με γνώση του πορίσματος, σε κάποια φάση, στο ρεύμα προς το αεροδρόμιο, ο διοικητής της Τροχαίας Αττικής Οδού έδωσε εντολή να εισέλθουν τα εκχιονιστικά στο αντίθετο ρεύμα, ωστόσο, αυτό έγινε με πολύ μεγάλη καθυστέρηση. «Το γελοίο της υπόθεσης είναι πως τρία εκχιονιστικά ξέμειναν από καύσιμα και αναγκάστηκε να τα εφοδιάσει η Πολιτική Προστασία», συμπληρώνουν.
♦ «Ουδέποτε έγινε από την εταιρεία, προς την Τροχαία Αττικής Οδού, εισήγηση – γραπτά ή προφορικά – για διακοπή της κυκλοφορίας. Μας διαβεβαίωναν έως το βράδυ ότι έχουν τον έλεγχο της κατάστασης, πως θα καταφέρουν να απεγκλωβίσουν τους οδηγούς και στις 8 σήκωσαν τα χεριά ψηλά», λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα και συμπληρώνουν: «Ούτε τις ΛΕΑ δεν είχαν καθαρίσει».
♦ Στο πόρισμα επισημαίνεται πως ο αποκλεισμός της εισόδου των οχημάτων στην Αττική Οδό γίνεται μετά από θετική εισήγηση της εταιρείας και έγκριση της Τροχαίας Αττικής Οδού. «Δεν υπήρξε σωστή εκτίμηση της κατάστασης. Και όταν 10 λεπτά μετά τη 1 το μεσημέρι, άνοιξαν τις μπάρες ήταν ήδη πολύ αργά γιατί είχαν κολλήσει στα χιόνια πολλά οχήματα», τονίζουν.