Ο Γιώργος Αδαλής στο pagenews.gr, μιλάει στον Λάμπρο Καλαρρύτη και την εκπομπή Point Zero, για την αύξηση του ενεργειακού κόστους, την απόγνωση των παραγωγών, τις ελλείψεις και τις συνεχείς ανατιμήσεις σε είδη διατροφής πρώτης ανάγκης. Η αύξηση των τιμών της ενέργειας, είναι κάτι το οποίο θα οδηγήσει σε εξελίξεις ολόκληρο τον πλανήτη. Όχι μόνο στον τομέα των καυσίμων, αλλά οπωσδήποτε και των τροφίμων. Σε πολλά μέρη του κόσμου, παρατηρούνται ήδη, ελλείψεις κάποιων βασικών προϊόντων από τα ράφια.
Ο Γιώργος Αδαλής Οικονομολόγος – Αναλυτής, συνομιλεί με τον Λάμπρο Καλαρρύτη για την εκπομπή Point Zero του pagenews.gr και είναι ξεκάθαρος: Αποδείχθηκαν φρούδες ελπίδες, οι διαβεβαιώσεις πως η περίοδος των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα διατροφής, έχει παρέλθει. Έρχονται κι άλλες αυξήσεις.
Αυτό ήδη συμβαίνει. Το είχαμε εντοπίσει το Καλοκαίρι του 2020. Αδικαιολόγητη αύξηση στις τιμές των ζωοτροφών. μας έλεγαν πως αυτό με τα λιπάσματα, είναι κάτι που θα λυθεί μέσα στο 2021. Δυστυχώς ήταν η χρονιά με αυξήσεις ρεκόρ ακριβώς το 2021. Έχουν φτάσει έως και 800%, σε κάποια λιπάσματα, όπως η ποτάσα. Σε συνδυασμό με τις αυξήσεις των ζωοτροφών και των λιπασμάτων, ενέσκηψε πια και το ζήτημα των αυξήσεων στην ενέργεια. Το φυσικό αέριο, έχει επίσης ακριβύνει πάρα πολύ και αυτό, με αποτέλεσμα, να έχουμε ένα ράλι ανατιμήσεων, αλλά και σε μειώσεις παραγωγής και ελλείψεις προϊόντων.
Ένας άλλος παράγοντας που έχει συμβεί, είναι αυτό που έχει συμβεί στην εφοδιαστική αλυσίδα. Πλέον ο αγροτικός τομέας δεν είναι καθόλου επικερδής. Άρα οι αγρότες γνωρίζοντας το κόστος παραγωγής, που έχουν περίμεναν, ότι η αύξηση αυτή του κόστους, δεν θα είναι μονομερής. Όμως δεν μεταφράζονται στις τελικές τιμές. Προσπάθησαν να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό αφαιμάζοντας τους αγρότες.
Τα Super Market προσπάθησαν να κρατήσουν τις τιμές χαμηλά. Όμως τώρα οι μεγάλες αλυσίδες, δεν μπορούν πια να τις συγκρατήσουν. Αναμένεται έκρηξη στις τιμές, τις οποίες θα δούμε μέσα στο 2022 στα ράφια με τα προϊόντα. Ήδη από τον Φεβρουάριο. Και έχει ενημερωθεί ο πρωθυπουργός για αυτό, από τους εμπόρους.
Χρειάζεται ενίσχυση ολόκληρος ο πρωτογενής τομέας και ειδικά η αγροτική παραγωγή και η κτηνοτροφία. Και το πρόβλημα δεν λύνεται με επιδοτήσεις. Αν θες να σκοτώσεις τον πληθωρισμό, κρατάς τον αγρότη στη γη. Δίνοντάς του λεφτά. Τον τρόπο ας τον βρουν οι Βρυξέλλες. Αυτή τη στιγμή οι αγρότες, εν μέσω πανδημίας, έχουν υποστεί μια τεράστια ζημιά. Για να μπορέσεις να τους κρατήσεις πρέπει να τους δώσεις χρήματα. Έτσι μόνο λύνεται το πρόβλημα. Για να μην γίνει ζήτημα δεκαετίας, από ζήτημα διετίας.
Τώρα η λύση των επιδομάτων, οδηγεί σε μία αύξηση των απαιτήσεων των χωρών. Δηλαδή τα κράτη πρέπει έτσι να αναζητούν χρήματα για να δίνουν επιδοτήσεις. Δεν είναι η λύση. Θα πρέπει να ιδρυθεί ένα ταμείο, το οποίο δεν θα ενισχύει, ούτε τους εμπόρους, ούτε τους καταναλωτές. Ένα ταμείο, που θα ενισχύει απευθείας τους παραγωγούς.
Η Ε.Ε. δεν ασχολείται καν με τον πρωτογενή τομέα. Έχει εγκαταλείψει τους παραγωγούς. Έχει αναθέσει το θέμα σε τρίτες χώρες.
Ο πληθωρισμός της κουζίνας, “μαγειρεύεται”. Δεν είναι πραγματικά τα νούμερα. Υπάρχει κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης. Η λύση είναι τα κράτη να στοχεύσουν στην καρδιά του προβλήματος. Η λύση είναι η αναστροφή των αγροτών από τον κλάδο τους.
Υπάρχουν κάποια στρατηγικά αγαθά. Δεν μπορείς να είσαι και πολύ υπέρ της ελεύθερης αγοράς σε αυτά, όταν μάλιστα έρχεται πείνα. Ένα τέτοιο στρατηγικό αγαθό είναι το ηλεκτρικό ρεύμα. Καταλαβαίνετε. Δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε. Ένα τέτοιο στρατηγικό προϊόν, είναι το σιτάρι. Η επιστιτιστική κρίση αυτή τη στιγμή, έχει ξεκινήσεις. Και από πού έχει ξεκινήσει; Από την Αφρική. Σύμφωνα με μία μελέτη που έχουμε κάνει, 100 εκατομμύρια άνθρωποι στην Αφρική έχουν εδώ και τέσσερις μήνες χάσει τη πρόσβαση σε πάρα πολλά αγαθά βασικών ειδών διατροφής. Εκατό εκατομμύρια άνθρωποι σε διάφορες χώρες της Αφρικής.
Νομίζει κανείς, πως αυτό δεν θα έρθει και στην Ευρώπη, στην Ασία, ή στην Βόρεια Αμερική; Κάτι άλλο εξίσου σοβαρό είναι ότι η κρίση στα λιπάσματα, διαλύει και τα υγειονομικά πρωτόκολλα. Διότι υπάρχουν χώρες, οι οποίες δεν έχουν πρόσβαση σε εισαγωγές λιπασμάτων. Αυτή τη στιγμή, υπουργεία χωρών της Λατινικής Αμερικής και η Βόρεια Κορέα, έχουν δώσει εντολή για παρασκευή οικιακών-σπιτικών λιπασμάτων. Δεν νομίζω, ότι χρειάζεται να περιγράψουμε πώς κατασκευάζονται τα σπιτικά λιπάσματα, από ζωικές και ανθρώπινες ακαθαρσίες. Πού είναι π Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας; Θα έπρεπε να έχει λυθεί αυτό το πράγμα.
Για χώρες όπως η Ελλάδα, που έχει μια συγκεκριμένη παραγωγή σε σιτηρά, σε στάρια και πιθανότατα θα υπάρξει πρόβλημα στα μακαρόνια. Δηλαδή να μην παρασκευάζονται από κανονικό, σκληρό στάρι, αλλά από μαλακό σιτάρι. Θα έπρεπε να υπάρχει ένας μηχανισμός, που να διασφαλίζει αποθέματα. Ούτως ώστε κάτω από ένα σημείο, να μην μπορεί η χώρα να μείνει ακάλυπτη, από το στάρι, που είναι το βασικότερο όλων, διότι από αυτό φτιάχνουμε ψωμί. Ήδη έχουμε μια αύξηση στο ψωμί. Η οποία όλοι ξέρουμε και καταλαβαίνουμε από πού προήλθε. Η ερώτηση που έχω εγώ είναι: Η χώρα αυτή τη στιγμή έχει καλυμμένη επάρκεια σε σιτηρά; Και 2ον, έχουμε ένα πρόγραμμα για να ξέρουμε πού βρισκόμαστε σε ότι αφορά την επάρκεια αυτών των αγαθών; Ή δεν ασχολείται κανείς με αυτά τα πράγματα. Είναι πολύ σοβαρά θέματα και έχουν πολύ συγκεκριμένη δομή, που πρέπει να τα δούμε όλα αυτά. Το 2020 με την πανδημία εδώ δεν έγινε σπορά.
Ειδικά για τα σιτηρά, σε όλη τη διάρκεια του 2021, οι τιμές αυξάνονταν. Η Δύση τα τελευταία 20 χρόνια δεν έχει καν ως αντικείμενο συζήτησης τον πρωτογενή τομέα. Δεν θεωρεί δηλαδή, ότι η αγροτική παραγωγή, αποτελεί θέμα συζήτησης. Δεν ασχολείται εδώ και δύο δεκαετίες κανένας στη Δύση με το αν έχουμε να φάμε, αν υπάρχει παραγωγική αυτονομία στον δυτικό κόσμο. Τώρα ξεκινάει αυτή η συζήτηση, που ενέσκηψαν τα απόνερα της πανδημικής κρίσης.
Στον 2ο κύκλο τώρα, αυτών των υπερπληθωριστικών πιέσεων, θα σταματήσει αυτή η ευμάρεια και η ωραιοποίηση χρηματιστηριακά, όσων από αυτές τις εταιρείες είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, ή η πρόσβαση σε ρευστότητα των επιχειρήσεων που ασχολούνται με τον αγροτικό τομέα, αλλά δεν είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο. Δεν θα είναι τόσο εύκολο, να έχουν πρόσβαση στη ρευστότητα, όπως είχαν παλιά. Εκεί λοιπόν θα γίνεται ορατό και σαν εικόνα σχεδιαγραμματική.
Αλλά αυτό δεν νομίζω ότι απασχολεί τον κόσμο. Τον κόσμο τον απασχολεί, πώς είναι δυνατόν να έχουμε ήδη μία αύξηση στο ψωμί, η οποία δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη. Μιλάμε για αύξηση 20 λεπτά τουλάχιστον, δεν είναι αμελητέα. Και επιπλέον να αναμένουμε τώρα και νέες αυξήσεις. Και αυτά που μας έλεγαν πως δεν θα έχουμε άλλες αυξήσεις, αποδείχθηκαν φρούδες ελπίδες. Έρχονται κι άλλες αυξήσεις. Νέες.