Οι επενδύσεις σε ορισμένους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς που λειτουργούν με φυσικό αέριο και πυρηνική ενέργεια χαρακτηρίζονται ως βιώσιμες σε πρόταση που παρουσίασε την Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ένα σχέδιο που έχει διχάσει τις χώρες – μέλη και αναμένεται να συναντήσει εμπόδια.
Οι Βρυξέλλες χρειάστηκαν πάνω από έναν χρόνο για να αποφασίσει αν το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια πρέπει να αναγνωριστούν ως «πράσινες επενδύσεις» στην ταξινομία των επενδύσεων στην Ε.Ε., ένα σύνολο κανόνων που απευθύνεται στους επενδυτές και φιλοδοξεί να προσελκύσει ιδιωτικά κεφάλαια για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης. Η πρόταση της επιτροπής αναμένεται πάντως, ότι θα συναντήσει εμπόδια.
Η πυρηνική ενέργεια δεν εκπέμπει αέρια του θερμοκηπίου, ωστόσο ορισμένες χώρες δεν θεωρούν πως πρόκειται για ασφαλή λύση απέναντι στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής. Η καύση φυσικού αερίου εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα, λιγότερο όμως σε σχέση με τον λιθάνθρακα ή το πετρέλαιο, και θεωρείται από την Επιτροπή ως κατάλληλο μεταβατικό καύσιμο.
Η τελική πρόταση
Στην τελική πρόταση που παρουσιάστηκε την Τετάρτη εν μέσω διαξιφισμών, οι μονάδες φυσικού αερίου θα θεωρούνται πράσινες έως το 2030 εφόσον εκπέμπουν λιγότερο από 270 γραμμάρια ισοδυνάμου CO2 ανά κιλοβατώρα, ή έχουν ετήσιες εκπομπές κάτω από 550 κιλά CO2e ανά κιλοβατώρα σε βάθος εικοσαετίας.
Στη λίστα μπορούν έτσι να ενταχθούν μονάδες αερίου με υψηλές εκπομπές άνθρακα, εφόσον μεταβούν σε αέριο χαμηλού άνθρακα ή μειώσουν τις ώρες λειτουργίας.
Οι μονάδες αερίου θα πρέπει να μεταβούν στη χρήση αερίου χαμηλού άνθρακα έως το 2035. Προηγούμενο σχέδιο της πρότασης έθετε ως όριο το 2026, ωστόσο η απαίτηση αυτή απαλείφθηκε.
Όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια, στη λίστα των πράσινων επενδύσεων μπορούν να ενταχθούν μόνο οι μονάδες που λαμβάνουν άδεια κατασκευής πριν από το 2045. Θα πρέπει επίσης να βρίσκονται σε χώρα με σχέδιο και κεφάλαια για την ασφαλή απόρριψη των ραδιενεργών αποβλήτων έως το 2050.
«Ορίζουμε τους κανόνες για το πώς το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια μπορούν να συμβάλλουν στη δύσκολη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα» δήλωσε η επίτροπος Οικονομικών Υπηρεσιών Μέιριντ Μακγκίνες.
«Θέτουμε σε εφαρμογή αυστηρές προϋποθέσεις για την ένταξή τους στην ταξινομία», είπε.
Διαμάχη στην Ένωση
Το σχέδιο της Κομισιόν, το οποίο παρουσιάζεται την ώρα που αυξάνονται οι τιμές της ενέργειας και εκφράζονται ανησυχίες για την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, έχει συναντήσει αντιδράσεις από οργανώσεις, συμβούλους της Ε.Ε., επενδυτές και ορισμένες χώρες-μέλη.
Η διαμάχη ανακλά το χάσμα που χωρίζει κυβερνήσεις ως προς τον οδικό χάρτη για μηδενισμό των καθαρών εκπομπών άνθρακα στην ΕΕ έως το 2050.
Οι χώρες-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν περιθώριο να μπλοκάρουν την πρόταση αν το επιδιώξουν, κάτι που μπορεί να γίνει με τη στήριξη των 20 από τις 27 χώρες της Ένωσης ή με την πλειοψηφία των ευρωβουλευτών.
Απειλές κατά της πρότασης
Ευρωβουλευτές των Πρασίνων δήλωσαν την Τετάρτη ότι έχουν εξασφαλίσει 250 από τις 353 ψήφους που απαιτούνται για να απορριφθεί το σχέδιο, αναφέρει το Reuters.
Επίσης την Τετάρτη, η Αυστρία επανέφερε την απειλή να προσφύγει κατά της πρότασης για την πυρηνική ενέργεια, διαχωρίζοντας τη στάση της από τη Γαλλία που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της με πυρηνικούς σταθμούς.
Το φυσικό αέριο επίσης διχάζει, με την Πολωνία και τη Βουλγαρία να στηρίζουν την πρόταση και την Δανία, την Ιρλανδία και άλλες χώρες να υποστηρίζουν ότι η αναγνώριση ενός ορυκτού καυσίμου ως πράσινου υπονομεύει την ευρωπαϊκή προσπάθεια κατά της κλιματικής κρίσης.
Εφόσον γίνει δεκτή, οι κανόνες που προτείνει η Κομισιόν θα ισχύσουν από τον Ιανουάριο του 2023, οπότε οι επενδυτές θα κληθούν να αναφέρουν ποιες επενδύσεις τους συμμορφώνονται με τις προϋποθέσεις.
Πάντως η ταξινομία δεν υποχρεώνει τους επενδυτές να προχωρήσουν σε βιώσιμες επενδύσεις –απλώς ορίζει ποιες επενδύσεις μπορεί να διαφημίζονται ως τέτοιες.