Ο κόσμος φοβήθηκε τα χειρότερα όταν μια ανησυχητική νέα παραλλαγή του κορωνοϊού εμφανίστηκε στα τέλη Νοεμβρίου και μεταφέρθηκε από τη Νότια Αφρική σε ΗΠΑ και Ευρώπη με ρυθμό που δεν είχαμε ξαναδεί στη διάρκεια της πανδημίας.
Δύο μήνες αργότερα, με την Όμικρον να κυριαρχεί σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, σε ορισμένους επικρατεί αισιοδοξία.
«Τα επίπεδα ανησυχίας για την Όμικρον τείνουν να είναι χαμηλότερα από σε σχέση με τις προηγούμενες παραλλαγές», λέει στο CNN ο Simon Williams, ερευνητής της κοινής γνώμης έναντι του Covid-19 στο Πανεπιστήμιο Swansea. Για πολλούς, «ο «συντελεστής φόβου είναι χαμηλότερος», προσθέτει ο ίδιος.
Η πιο ήπια συμπτωματολογία της Όμικρον, σε εμβολιασμένους τουλάχιστον, σε σύγκριση με προηγούμενες παραλλαγές και η αντίληψη ότι η πιθανότητα να μολυνθούν όλοι τελικά είναι σχεδόν καθολική, συνέβαλαν σε αυτή τη χαλάρωση στη νοοτροπία των ανθρώπων, είπε ο Williams. Δεν είναι επίσης λίγοι εκείνοι που επιζητούν τη νόσηση για να την “ξεπεράσουν” – μια πρακτική για την οποία οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει έντονα.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="500" width="1000" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Κάποιοι άλλοι στην επιστημονική κοινότητα είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι η Όμικρον θα μπορούσε να είναι η τελευταία πράξη της πανδημίας – παρέχοντας σε τεράστιες περιοχές του κόσμου “ένα στρώμα ανοσίας” και φέρνοντάς μας πιο κοντά σε ένα ενδημικό στάδιο.
«Η δική μου άποψη είναι ότι γίνεται ενδημική και θα συνεχίσει να παραμένει ενδημική για κάποιο χρονικό διάστημα – όπως συνέβη με άλλους κορωνοϊούς», δήλωσε ο David Heymann, καθηγητής επιδημιολογίας μολυσματικών ασθενειών στο London School of Hygiene and Tropical Medicine.
Απρόβλεπτη η εξέλιξη
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μπορεί να υπάρξουν οπισθοδρομήσεις στην πορεία – όπως ακριβώς η μετάλλαξη της Όμικρον ήταν απροσδόκητη, η επόμενη παραλλαγή θα μπορούσε να παρουσιάσει σοβαρότερο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και να καθυστερήσει το τέλος της πανδημίας.
Και πολλές χώρες, ιδιαίτερα όπου η εμβολιαστική κάλυψη είναι χαμηλή, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τεράστια πίεση στα νοσοκομεία λόγω του τρέχοντος κύματος της Όμικρον.
Την ίδια ώρα, εμφανίζεται μια πολιτική επείγουσα ανάγκη σε μεγάλο μέρος της Δύσης να επιστρέψουν οι κοινωνίες σε μια αίσθηση κανονικότητας – με τη μεταδοτικότητα της Όμικρον να αναγκάζει τους ηγέτες των χωρών να επιλέξουν μεταξύ της αναστολής των μέτρων για τη δημόσια υγεία των οικονομιών τους που κινδυνεύουν να ακινητοποιηθούν.
Και για πρώτη φορά από τότε που η εξάπλωση της Covid-19 αιφνιδίασε τον κόσμο στις αρχές του 2020, ορισμένοι επιδημιολόγοι και ηγέτες είναι πρόθυμοι να υιοθετήσουν την προοπτική ότι ο ιός μπορεί να κάνει βήματα προς την ενδημική κατάσταση.
«Οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει»
Το ερώτημα που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες και η ευρύτερη κοινωνία για το 2022 είναι πότε η Covid-19 θα εγκαταλείψει το σημερινό της στάδιο και θα εισέλθει στο στάδιο της ενδημίας.
Μια ασθένεια που είναι ενδημική έχει συνεχή παρουσία σε έναν πληθυσμό αλλά δεν επηρεάζει έναν ανησυχητικά μεγάλο αριθμό ανθρώπων ούτε διαταράσσει την κοινωνία, όπως συνήθως παρατηρείται σε μια πανδημία.
Οι ειδικοί δεν αναμένουν ότι η Covid θα εξαφανιστεί πλήρως. Αντίθετα, θα φτάσει τελικά σε μια περίοδο παρόμοια με πολλές άλλες ασθένειες, όπου «οι περισσότεροι άνθρωποι θα μολυνθούν ως παιδιά, πιθανώς πολλές φορές, και καθώς αυτές οι λοιμώξεις συσσωρεύονται, δημιουργούν μια ανοσία», σύμφωνα με τον Mark Woolhouse, καθηγητή μολυσματικών ασθενειών και επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και συγγραφέας ενός βιβλίου για τα πρώιμα στάδια της πανδημίας.
Οι ειδικοί γενικά συμφωνούν ότι η Όμικρον μας φέρνει πιο κοντά σε αυτό το στάδιο. Αλλά υπάρχει μια μεγάλη προειδοποίηση που καθορίζει πόσο γρήγορα θα φτάσουμε εκεί – και δεν εξαρτάται από το τρέχον στέλεχος, αλλά από αυτό που ακολουθεί.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μπορεί να υπάρξουν οπισθοδρομήσεις στην πορεία – όπως ακριβώς η μετάλλαξη της Όμικρον ήταν απροσδόκητη, η επόμενη παραλλαγή θα μπορούσε να παρουσιάσει σοβαρότερο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και να καθυστερήσει το τέλος της πανδημίας.
Και πολλές χώρες, ιδιαίτερα όπου η εμβολιαστική κάλυψη είναι χαμηλή, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τεράστια πίεση στα νοσοκομεία λόγω του τρέχοντος κύματος της Όμικρον.
Την ίδια ώρα, εμφανίζεται μια πολιτική επείγουσα ανάγκη σε μεγάλο μέρος της Δύσης να επιστρέψουν οι κοινωνίες σε μια αίσθηση κανονικότητας – με τη μεταδοτικότητα της Όμικρον να αναγκάζει τους ηγέτες των χωρών να επιλέξουν μεταξύ της αναστολής των μέτρων για τη δημόσια υγεία των οικονομιών τους που κινδυνεύουν να ακινητοποιηθούν.
Και για πρώτη φορά από τότε που η εξάπλωση της Covid-19 αιφνιδίασε τον κόσμο στις αρχές του 2020, ορισμένοι επιδημιολόγοι και ηγέτες είναι πρόθυμοι να υιοθετήσουν την προοπτική ότι ο ιός μπορεί να κάνει βήματα προς την ενδημική κατάσταση.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="500" width="800" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
«Οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει»
Το ερώτημα που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες και η ευρύτερη κοινωνία για το 2022 είναι πότε η Covid-19 θα εγκαταλείψει το σημερινό της στάδιο και θα εισέλθει στο στάδιο της ενδημίας.
Μια ασθένεια που είναι ενδημική έχει συνεχή παρουσία σε έναν πληθυσμό αλλά δεν επηρεάζει έναν ανησυχητικά μεγάλο αριθμό ανθρώπων ούτε διαταράσσει την κοινωνία, όπως συνήθως παρατηρείται σε μια πανδημία.
Οι ειδικοί δεν αναμένουν ότι η Covid θα εξαφανιστεί πλήρως. Αντίθετα, θα φτάσει τελικά σε μια περίοδο παρόμοια με πολλές άλλες ασθένειες, όπου «οι περισσότεροι άνθρωποι θα μολυνθούν ως παιδιά, πιθανώς πολλές φορές, και καθώς αυτές οι λοιμώξεις συσσωρεύονται, δημιουργούν μια ανοσία», σύμφωνα με τον Mark Woolhouse, καθηγητή μολυσματικών ασθενειών και επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και συγγραφέας ενός βιβλίου για τα πρώιμα στάδια της πανδημίας.
Οι ειδικοί γενικά συμφωνούν ότι η Όμικρον μας φέρνει πιο κοντά σε αυτό το στάδιο. Αλλά υπάρχει μια μεγάλη προειδοποίηση που καθορίζει πόσο γρήγορα θα φτάσουμε εκεί – και δεν εξαρτάται από το τρέχον στέλεχος, αλλά από αυτό που ακολουθεί.