Όμικρον υποπαραλλαγή: Η προέλευση των πρώτων κρουσμάτων

Η νέα υποπαραλλαγή Όμικρον έκανε την εμφάνιση της στην Ελλάδα. Η χώρα μας προστέθηκε στην λίστα με τις χώρες όπου έχει ανιχνευθεί η υποπαραλλαγή BA.2 του κοροναϊού, η οποία έχει ήδη εξαπλωθεί ευρέως στη Δανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς όμως να είναι ακόμα γνωστό αν συμπεριφέρεται διαφορετικά από το αρχικό στέλεχος Όμικρον.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα δύο κρούσματα που επιβεβαιώθηκαν την τελευταία εβδομάδα στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», αφορούσαν τουρίστες. Ειδικότερα, πρόκειται για ένα ζευγάρι τουριστών από την Αίγυπτο, τα οποία εντοπίστηκαν θετικά στις 13 Ιανουαρίου και τέθηκαν άμεσα σε καραντίνα.

Τι είναι η υποπαραλλαγή Όμικρον

Τα χαρακτηριστικά της υποπαραλλαγής Όμικρον, και τις διαφορές τις από το βασικό στέλεχος, εξηγεί σε ανακοίνωσή του ο ΕΟΔΥ, μετά τα δύο κρούσματα σε ταξιδιώτες από το εξωτερικό που καταγράφηκαν στη χώρα μας. Ο ΕΟΔΥ εξηγεί επίσης ότι η υποομάδα χαρακτηρίζεται ως «stealth», καθώς ανιχνεύεται πιο δύσκολα από τα μοριακά τεστ. Eιδικότερα, όπως επισημαίνει ο Οργανισμός, πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι πιθανόν μια νέα υποομάδα (ΒΑ.2 ή 21L) του στελέχους Όμικρον παρουσιάζει αύξηση σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης και ότι πιθανόν σχετίζεται με διαφορετικές ιδιότητες του ιού.

H υποομάδα 21L είναι επίσης γνωστή ως ΒΑ.2 και αποτελεί τμήμα μιας μεγαλύτερης ομάδας, της 21M (ομάδα ή στέλεχος Όμικρον), η οποία αντιστοιχεί στην ταξινομική ομάδα B.1.1.529. H ομάδα 21M (Όμικρον) περιλαμβάνει την υποομάδα 21L (ΒΑ.2), και την υποομάδα 21K (ΒΑ.1), καθώς και άλλες επιπλέον υποομάδες Όμικρον. Η ΒΑ.1 αποτελεί την υποομάδα Όμικρον που έχει προκαλέσει την πλειοψηφία των λοιμώξεων Όμικρον παγκοσμίως.

Οι υποομάδες 21L και 21K έχουν 38 κοινές μεταλλάξεις νουκλεοτιδίων και αμινοξέων, αλλά η 21L έχει επιπλέον 27 διαφορετικές μεταλλάξεις, ενώ η 21K έχει επιπλέον 20 διαφορετικές μεταλλάξεις. Στην εξωτερική πρωτεΐνη S (Spike), οι δύο υποομάδες έχουν 21 κοινές μεταλλάξεις αμινοξέων, με την 21K να φέρει επιπρόσθετα 12 μοναδικές μεταλλάξεις αμινοξέων και την 21L να φέρει επιπρόσθετα 6 μοναδικές μεταλλάξεις αμινοξέων (συν μια μετάλλαξη/διαγραφή).

Γιατί λέγεται stealth

Είναι αξιοσημείωτο ότι από την 21L λείπει η διαγραφή στη θέση S:H69- και S:V70- η οποία στοιχειοθετεί το «S-gene drop out» ή SGTF που έχει χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση της 21K (Όμικρον) στα μοριακά τεστ. Για αυτό έχει χαρακτηριστεί ως υποομάδα stealth.

Οι 6 επιπλέον μεταλλάξεις της πρωτεΐνης S (Spike) στην 21L είναι οι: S:T19I, S:V213G, S:S371F, S:T376A, S:D405N, και S:R408S. Επιπλέον, υπάρχει μια διαγραφή 9 νουκλεοτιδίων από τη θέση 21633-21641, η οποία οδηγεί στις διαγραφές στις θέσεις S:L24-, S:P25-, S:P26-, και επιπλέον στη θέση S:A27S.

Αναφορικά με το αν οι 7 επιπλέον μεταλλάξεις της πρωτεΐνης S καθιστούν την υποομάδα BA.2 ξεχωριστή, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τη αυξημένη δυνατότητα διαφυγής από υπάρχουσα ανοσία ή αυξημένη μολυσματικότητα. Επίσης, καμία από αυτές τις 7 μεταλλάξεις δεν έχει συσχετιστεί με σημαντική δυνατότητα διαφυγής από ανοσία ή αυξημένη μολυσματικότητα. Η συνδυαστική επίδραση αυτών των επτά μεταλλάξεων στις ιδιότητες του ιού είναι προς το παρόν άγνωστη.

Στην Ελλάδα τα ποσοστά της υποομάδας ΒΑ.1 της Όμικρον με τη μέθοδο SGTF έχουν εκτιμηθεί ότι είναι παραπάνω από 90% στις περισσότερες περιφέρειες. Προς το παρόν στην Ελλάδα έχουν ταυτοποιηθεί 2 περιστατικά ΒΑ.2 ή 21L σε ταξιδιώτες από το εξωτερικό που έχουν ιχνηλατηθεί και βρίσκονται σε απομόνωση.

Τι δήλωσαν Παγώνη και Τριανταφυλλίδης για τη νέα παραλλαγή

Αύξηση θανάτων από κορωνοϊό σε ποσοστό 14% καταγράφηκε σε μια εβδομάδα. Όπως εκτιμούν η Ματίνα Παγώνη, πρόεδρος ΕΙΝΑΠ και ο Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, ομότιμος καθηγητής γενετικής, η εμφάνιση της υπερμεταδοτικής παραλλαγής Όμικρον 2 θα δυσκολέψει την επιδημιολογική κατάσταση.

«Οι νοσηλείες έχουν αυξηθεί, αλλά έχει μειωθεί ο αριθμός των κρουσμάτων. Για εμάς δύο δείκτες έχουν σημασία: ο αριθμός των θανάτων και των διασωληνωμένων στις ΜΕΘ. Και οι δύο αριθμοί είναι αυξημένοι και σταθεροί. Στις ΜΕΘ διαχειριζόμαστε περιστατικά της Δέλτα. Αυτή την στιγμή, όσον αφορά τις νοσηλείες ασθενών Covid-19, έχουμε 80% περιστατικά της μετάλλαξης Δέλτα και 20% της Όμικρον», δήλωσε στην ΕΡΤ η κα Παγώνη.

Η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών ανέφερε ότι αυτή την στιγμή η αντιμετώπιση των ασθενών με κορωνοϊό διαφέρει: «Οι εμβολιασμένοι παίρνουν οδηγίες και παραμένουν στα σπίτια τους ενώ οι ανεμβολίαστοι νοσηλεύονται σε απλές κλίνες Covid-19. Έχουμε μπροστά μας μια δύσκολη εβδομάδα γι αυτό και η Επιτροπή των Ειδικών πρότεινε την παράταση των μέτρων».

Μιλώντας για τη μετάλλαξη Δέλτα που ευθύνεται για την πλειονότητα των θανάτων, η κ. Παγώνη επισήμανε ότι η Δέλτα προκαλεί επιπλοκές ειδικά σε ασθενείς άνω των 60 ετών, η διαχείριση των οποίων ήταν αρκετά δύσκολη γι αυτό και είχαμε θανάτους.