Παναγιώτης Κυριακόπουλος στο pagenews.gr: Τα τεχνολογικά πάρκα θα αποτελέσουν βλαστούς καινοτομίας-έρευνας

Ο κ. Κυριακόπουλος σημειώνει μεταξύ άλλων πως η πανδημία επηρέασε σημαντικά την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα όμως δεν βρήκε όλες τις χώρες στο ίδιο στάδιο. Αναφορικά με τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των τεχνολογικών πάρκων, είναι οι ισχυροί δεσμοί με Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα, η ενθάρρυνση της δημιουργίας επιχειρήσεων έντασης γνώσης που στεγάζονται στις εγκαταστάσεις του, η υποστήριξη της μεταφοράς τεχνολογίας, και της επιχειρηματικότητας, καθώς και η τοπική ανάπτυξη της κοινωνίας.

Βρισκόμαστε εδώ και σχεδόν δύο χρόνια εν μέσω μιας πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης. Πως βλέπετε ότι θα είναι η επόμενη ημέρα στις οικονομίες των χωρών;

Είναι αλήθεια πως η πανδημία του κορωνοϊού έχει επηρεάσει σημαντικά την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, από την αρχή που εκδηλώθηκε, δηλαδή στις αρχές του 2020 συμπεριλαμβανομένων και των χωρών της Ευρώπης. Με απλά λόγια, μειώθηκε αισθητά το πραγματικό μέσο εισόδημα πολλών νοικοκυριών εξαιτίας των αυστηρών μέτρων αναστολής της επιχειρηματικής δραστηριότητας πολλών επιχειρήσεων που ήτανε αναγκαία και εφαρμόστηκαν από τις περισσότερες χώρες παγκοσμίως. Αυξήθηκε αισθητά, επίσης, και το συναίσθημα της αβεβαιότητας για το μέλλον των επιχειρήσεων, αλλά και των εργασιακών σχέσεων, κάτι το οποίο είχε σημαντική αρνητική επίδραση στην ψυχολογία πολλών πολιτών σε αρκετές χώρες ανά τον κόσμο.

Αξίζει να σημειώσω πως παρότι η πανδημία έπληξε ταυτόχρονα τις χώρες ανά τον κόσμο δεν τις βρήκε στο ίδιο στάδιο οικονομικής τους ανάπτυξης, αλλά και οικονομικού χρέους, το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα η κάθε χώρα να λαμβάνει τα δικά της μέτρα με βάση τα δημοσιονομικά της μεγέθη. Οι χώρες που έχουν επενδύσει (α) στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, με τις επιχειρήσεις να ανταποκρίνονται έγκυρα και έγκαιρα στις αλλαγές, (β) στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας τους (World Competitiveness Index – δείκτης που παρέχει κάθε χρόνο το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που κατατάσσει 64 χώρες ανά τον κόσμο με βάση την ανταγωνιστικότητα τους), αλλά και (γ) στην πράσινη μετάβαση θα βγουν από την οικονομική κρίση πολύ γρηγορότερα από τις υπόλοιπες χώρες. Οι χώρες, δηλαδή, που έχουν επενδύσει στα προαναφερθέντα σημεία θα ανακάμψουν πολύ γρηγορότερα από τις υπόλοιπες. Βέβαια, η πανδημία του κορωνοϊού δεν έχει οριστικά τελειώσει για να έχουμε ακριβές ορίζοντα ανάκαμψης των οικονομιών των κρατών, αλλά σίγουρα τα επόμενα έτη προβλέπεται ανάκαμψη των οικονομιών τους. Η ¨θεωρία του V¨ για την οποία έχω αναφερθεί και στο παρελθόν αναφέρει ότι μετά από κάθε ύφεση, η οικονομία ανακάμπτει. Συγκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει για το 2022 ανάπτυξη, για παράδειγμα, για την Ελλάδα 5.2%, και 3.6% για το 2023.

Όσον αφορά την εργασιακή πραγματικότητα, η πανδημία αν και επέφερε ολέθριες υγειονομικές, κοινωνικές, και οικονομικές συνέπειες, έφερε την τηλεργασία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό πολλών επιχειρήσεων, αλλά και αρκετών κρατών. Η επόμενη μέρα για τις περισσότερες επιχειρήσεις περιλαμβάνει σίγουρα περισσότερες εξ αποστάσεως επαγγελματικές συναντήσεις, αύξηση της εξ αποστάσεως εργασία, αλλά και την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων πολλών εργαζομένων.

Κύριε Κυριακόπουλε έχετε επιλέξει να είστε ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης στο Ηνωμένο Βασίλειο και πρόσφατα πήρατε το βραβείο της ¨Αριστείας στην Έρευνα¨ από το εν λόγω πανεπιστήμιο. Μιλήστε μας για αυτή τη διάκριση, αλλά και για το πως βλέπετε τη χώρα μας σχετικά με την έρευνα, τους νέους και την αγορά εργασίας;

Όντως, είχα τη μεγάλη χαρά και τιμή στα φετινά βραβεία του Πανεπιστημίου να πάρω το βραβείο ¨Αριστεία στην Έρευνα¨ από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης που δίνεται κάθε χρόνο στον ερευνητή εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη ερευνητική δραστηριότητα. Οι ερευνητικές μου δραστηριότητες το τελευταίο έτος περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τη συγγραφή ενός βιβλίου, τρεις έρευνες σε συλλογικούς τόμους, αλλά και τη συμμετοχή μου σε τέσσερα ερευνητικά προγράμματα.

Βραβείο 2021 του Adam Smith Business School του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης για ¨Αριστεία στην Έρευνα¨

Στην Ελλάδα έχουν γίνει αρκετά βήματα προόδου όσον αφορά την έρευνα αλλά ακόμα υπάρχουν και βελτιώσεις που μπορούν να γίνουν. Για παράδειγμα, τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα θα πρέπει να αξιολογούνται και να λαμβάνουν χρηματοδότηση με βάση την ποιότητα της έρευνας του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού. Είναι ανάγκη, επίσης, η δημιουργία περισσότερων αγγλόφωνων προγραμμάτων τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Η ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα επέλθει μόνο μέσα από την εξωστρέφεια και τη σύνδεση των πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας.

Η αγορά εργασίας σήμερα έχει καταστεί πιο αναγνωστική με την έννοια ότι ο κάθε υποψήφιος εργαζόμενος απαιτείται να έχει όλο και περισσότερα προσόντα για να επιβιώσει στον εργασιακό στίβο. Στη σημερινή Ελλάδα η γνώμη μου είναι ότι ο καθένας θα πρέπει να αποφασίσει ποιον επαγγελματικό δρόμο θέλει να ακολουθήσει και να κάνει το δικό του μαραθώνιο. Να δει το επάγγελμα του σαν πρωτάθλημα, να προσπαθήσει να γίνει ο καλύτερος στο αντικείμενο του (ανάγκη για εξειδίκευση!) ώστε να βελτιώνεται όλο και περισσότερο μέρα με τη μέρα. Με το να γίνεσαι καλύτερος, αποκτάς όλο και καλύτερη φήμη και αυξάνεις το επαγγελματικό κοινωνικό δίκτυο σου. Η ιδέα του πρωταθλητισμού και του ¨ευ αγωνίζεσαι¨ στον επαγγελματικό στίβο είναι αρετές που αγαπώ προσωπικά.

Οι επενδύσεις στην Ελλάδα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, η ανάγκη για προσέλκυση περισσότερων άμεσων ξένων επενδύσεων είναι αναγκαία για τη περαιτέρω μείωση της ανεργίας. Σύμφωνα με τη Eurostat, παρότι η ανεργία παρουσιάζει μείωση στην Ελλάδα, έχουμε ακόμα το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευροζώνη φτάνοντας το 12.9% για το μήνα Οκτώβριο, ενώ στο σύνολο της Ευροζώνης η ανεργία ανήλθε στο 7.3%.

Τι είναι τα Τεχνολογικά Πάρκα της επόμενης γενιάς; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα;

Με απλά λόγια, τα Τεχνολογικά Πάρκα είναι χώροι όπου εγκαθίστανται φορείς όπως Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα και Ινστιτούτα, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις και φορείς υποστήριξης και μεταφοράς τεχνολογίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα Τεχνολογικά Πάρκα παρέχουν υψηλού επιπέδου εξειδικευμένες υπηρεσίες όπως για παράδειγμα υποδομές και υπηρεσίες Θερμοκοιτίδας (χώροι γραφείων και εργαστηρίων), κοινόχρηστες υπηρεσίες όπως τηλεπικοινωνιακή υποδομή, δίκτυα, συνεδριακοί χώροι, βιβλιοθήκη, εστιατόριο, δικτύωση με ερευνητικά εργαστήρια και πρόσβαση σε μεγάλες υποδομές, διεθνή δικτύωση με επιχειρήσεις, ερευνητικά ιδρύματα, φορείς, συμβουλευτικές υπηρεσίες (πρόσβαση σε χρηματοδότηση, κατάρτιση, επιχειρηματικός σχεδιασμός και ανάπτυξη, μάρκετινγκ, διεθνή δικτύωση).

Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Τεχνολογικών Πάρκων είναι οι ισχυροί δεσμοί με Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα, η ενθάρρυνση της δημιουργίας επιχειρήσεων έντασης γνώσης που στεγάζονται στις εγκαταστάσεις του, η υποστήριξη της μεταφοράς τεχνολογίας, και της επιχειρηματικότητας, καθώς και η τοπική ανάπτυξη της κοινωνίας.

Εντός των επόμενων ετών αναμένεται να δημιουργηθούν τα εγχώρια τεχνολογικά πάρκα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Θα συνεισφέρουν κατά τη γνώμη σας στην περαιτέρω ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας;

Ασυζητητί. Τα τεχνολογικά πάρκα θα αποτελέσουν βλαστούς καινοτομίας και έρευνας που θα βελτιώσουν αισθητά την έρευνα που συντελείται αυτή τη στιγμή σε διεθνές επίπεδο στο κομμάτι της επιχειρηματικότητας εφόσον βέβαια υπάρξουν μια σειρά από προϋποθέσεις και δεν αποτελέσουν απλά χώρους στέγασης επιχειρήσεων. Πρέπει να υπάρξει κατάλληλη διοίκηση με διεθνή εμπειρία που να έχει εμπειρία από τεχνολογικά πάρκα εξωτερικού, να δοθούν οικονομικά και φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις να έρθουν να εγκατασταθούν στα τεχνολογικά πάρκα, να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την εγκατάσταση επιχειρήσεων στα τεχνολογικά πάρκα, και μια σειρά ακόμα προϋποθέσεων που θα χρειαστώ μια ολόκληρη έκθεση για τα τις απαριθμήσω όλες.

O κ. Παναγιώτης Κυριακόπουλος, ερευνητής στο Adam Smith Βusiness School – University of Glasgow του Ηνωμένου Βασιλείου

Τα ερευνητικά σας ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πως θα μπορούσαμε κατά τη γνώμη σας να πετύχουμε μια καλύτερη διεθνοποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων;

Εξαιρετικό το ερώτημα σας. Είναι αλήθεια πως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που στην ουσία είναι οι επιχειρήσεις με αριθμό εργαζόμενων μικρότερο των 250, αποτελούν τη βασική ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας αποτελώντας (διαχρονικά) το 99.8%-99.7% του συνόλου των επιχειρήσεων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ανάγκη να αντιληφθούν ότι η δραστηριοποίηση τους μόνο στην Ελλάδα έχει συγκεκριμένη μέγιστη ¨δεξαμενή¨ πελατών για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους η οποία ανέρχεται στα 10 εκατομμύρια πελάτες, εάν υποθέσουμε ότι το προϊόν ή η υπηρεσία απευθύνεται σε όλη την ελληνική αγορά και όχι σε τμήμα της. Επομένως, όταν διεθνοποιείται μια μικρομεσαία επιχείρηση η ¨δεξαμενή¨ αυτή αυξάνεται σημαντικά συνοδευόμενη ωστόσο και με τα σχετικά κόστη και το σχετικό φυσικά κίνδυνο. Ανάλογα με τους χρηματοοικονομικούς πόρους που διαθέτουν, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει να γνωρίσουν τους τρόπους διεθνοποίησης που περιλαμβάνουν από απλές εξαγωγές έως ίδρυση θυγατρικής εταιρίας σε άλλη χώρα. Επίσης, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά σε εμπορικούς και βιομηχανικούς συλλόγους και συνδέσμους αυξάνοντας έτσι το επαγγελματικό κοινωνικό τους δίκτυο. Επίσης, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει να γνωρίσουν τους σημαντικούς κανονισμούς και νόμους της χώρας που θέλουν να διεθνοποιηθούν και να ενημερωθούν καταλλήλως από τους αρμόδιους επίσημους φορείς. Ωστόσο, η επιτυχία πολλές φορές της διεθνοποίησης ¨κρύβεται¨ στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τους προϊόντος ή της υπηρεσίας, αλλά και στην επιλογή της ¨κατάλληλης αγοράς¨ για τη διεθνοποίηση. Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις διεθνοποιούνται σε (γεωγραφικά ή πολιτιστικά) κοντινές αγορές, ενώ άλλες επιχειρήσεις επιλέγουν μακρινότερες αγορές. Η κάθε μικρομεσαία επιχείρηση, ωστόσο, κρίνεται μοναδική, και απαιτείται η μελέτης της ξεχωριστά με στόχο την επιτυχία της στο διεθνές σκηνικό.

Ετοιμάζετε και ένα βιβλίο για τη γυναικεία κοινωνική επιχειρηματικότητα. Σε ποια κατάσταση βρισκόμαστε στην Ελλάδα και πως θα μπορούσαν να αναπτυχθούν περαιτέρω;

Γενικά στην Ελλάδα τα τελευταία λίγα χρόνια το επιχειρηματικό κλίμα έχει βελτιωθεί αισθητά και για αυτό το λόγο όλο και περισσότερες επενδύσεις από όλο το κόσμο διαλέγουν την Ελλάδα σαν χώρα προορισμού. Είναι, επίσης, σημαντικό να τονίσω ότι η Ελλάδα την προηγούμενη βδομάδα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ, ήρθε πρώτη μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην απορρόφηση του ΕΣΠΑ (απορρόφησε 11δις για το 2020), κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς εκτός από τον ετήσιο προϋπολογισμό, η χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ είναι σημαντική για την ανάπτυξη μιας οικονομίας. Ωστόσο, χρειάζονται περαιτέρω βελτιώσεις σε ένα σημαντικό παρακλάδι της επιχειρηματικότητας που είναι η κοινωνική επιχειρηματικότητα, καθώς υπάρχει αρκετή ασάφεια και ο κόσμος πολλές φορές μπερδεύεται με τη έννοια, το σκοπό, και τον τρόπο δημιουργίας μιας κοινωνικής επιχείρησης. Επίσης, η μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των δυο φύλων όσο αφορά την έναρξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων είναι αναγκαία, καθώς κάθε πολιτεία ανά τον κόσμο θα πρέπει να ¨παλέψει¨ να σταματήσουν να υπάρχουν πια. Οι ανισότητές μεταξύ των δυο φύλων, πέρα από την επιχειρηματική δραστηριότητα, αφορούν και τη αμοιβές των εργαζομένων, την επαγγελματική προαγωγή τους, αλλά και πολλά άλλα.

Είναι πράγματι αλήθεια πως έχω ετοιμάσει ένα βιβλίο για την γυναικεία κοινωνική επιχειρηματικότητά το οποίο θα κυκλοφορήσει εντός του μήνα. Με αυτό το βιβλίο αναλύω σε θεωρητικό επίπεδο μέσα από τη διεθνή βιβλιογραφία τον όρο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, αλλά και μέσα από πρακτικό επίπεδο μελετώ και παρουσιάζω επιτυχημένες γυναικείες κοινωνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στόχος μου είναι το βιβλίο αυτό να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο εγχειρίδιο κοινωνικής επιχειρηματικότητας επικοινωνώντας την έννοια της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στον κόσμο που συνήθως δεν την γνωρίζει, να επιτρέψει στους κοινωνικούς επιχειρηματίες να συναντήσουν διεθνείς πρακτικές, αλλά και να εμπνεύσει ανθρώπους να ασχοληθούν με αυτή τη μορφή επιχειρηματικότητας στο μέλλον. Μέσω του βιβλίου μου, παρέχεται, επίσης, ένας ολοκληρωμένος οδηγός για μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν από την πολιτεία για την ενδυνάμωση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας σε εθνικό επίπεδο.

Λίγα λόγια για τον κ. Παναγιώτη Κυριακόπουλο

Ο Παναγιώτης Κυριακόπουλος είναι ερευνητής στο Adam Smith Βusiness School – University of Glasgow του Ηνωμένου Βασιλείου. Είναι, επίσης, επισκέπτης ερευνητής στο στο University of Dundee – Dundee Business School του Ηνωμένου Βασιλείου, στο Tecnológico de Monterrey στο Μεξικό και στο NEOMA Business School στη Γαλλία. Αποφοίτησε με άριστα από το τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Α.Σ.Ο.Ε.Ε.) και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές International Management στο Strathclyde Business School του Ηνωμένου Βασιλείου συγκεντρώνοντας τη μεγαλύτερη βαθμολογία στο σύνολο των αποφοίτων τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Η διπλωματική του διατριβή χαρακτηρίστηκε “Outstanding” και βραβεύτηκε ως η καλύτερη διπλωματική διατριβή του μεταπτυχιακού προγράμματος. Τιμήθηκε με το βραβείο το βραβείο αριστείας 2021 του Adam Smith Business School του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης για την έρευνά του στα τεχνολογικά πάρκα, τη διεθνοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη διεθνή επιχειρηματικότητά και τη διεθνή στρατηγική επιχειρήσεων. Του έχουν χορηγηθεί, επίσης, τιμητικά βραβεία ακαδημαϊκής επίδοσης από το Ίδρυμα Παιδείας και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, το Ίδρυμα Αλέξανδρου Ωνάση και άλλα ιδρύματα. Έχει εργασθεί στην αμερικάνικη πολυεθνική Marsh & McLennan Companies και στο Όμιλο Intrakat (Ιntracom Holdings). Έχει συμμετάσχει σε πληθώρα επιστημονικών συνεδρίων και έχει δημοσιεύσει έρευνες του στους διεθνείς εκδοτικούς οίκους Edward Elgar και Routledge.