Χρύσανθος Τάσσης στο pagenews.gr: Το ΠΑΣΟΚ απώλεσε το αντι-δεξιό επιχείρημα

Για τη σημερινή εκλογική διαδικασία ανάδειξης νέου προέδρου στο Κίνημα Αλλαγής, την επόμενη ημέρα και τις μετεκλογικές “ζυμώσεις” και άλλα θέματα μίλησε στο pagenews.gr και τη Σοφία Χύτου ο κ. Χρύσανθος Τάσσης, Επίκουρος Καθηγητής με αντικείμενο Πολιτική Κοινωνιολογία και Ελληνικό Πολιτικό Σύστημα στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης.

Πως βλέπετε τις εξελίξεις στο ΚΙΝΑΛ μετά και το θάνατο της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά και αν η συγκίνηση του κόσμου έχει κινητοποιήσει και πολιτικά τον κόσμο;

Η αλήθεια είναι ότι ο πρόωρος θάνατος της Φώφης Γεννηματά δημιούργησε κλίμα συγκίνησης και για την ίδια, και για το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ αλλά και για την πολιτική γενικότερα. Έγιναν αρκετές συζητήσεις, οι οποίες παρά το γεγονός ότι εστίασαν στα προσωπικά χαρακτηριστικά και την προσωπική μάχη της Φώφης Γεννηματά, ωστόσο αποτέλεσαν έναυσμα για πολιτικές συζητήσεις σχετικά με την πορεία, τα όρια και τις προοπτικές της σοσιαλδημοκρατίας στην ελληνική περίπτωση. Το ερώτημα ωστόσο είναι αν και κατά πόσο η κινητοποίηση για την άμεση εκλογή ανάδειξης της ηγεσίας θα μπορέσει να προσελκύσει κοινωνικά στρώματα τα οποία φαίνεται να έχουν απομακρυνθεί από το ΚΙΝΑΛ όπως για παράδειγμα τη νέα γενιά και τις παραγωγικές ηλικίες, που θα μπορούσαν να δώσουν μια αίσθηση πολιτικής ανανέωσης και εκλογικής δυναμικής.

Εκτιμάτε ότι η υποψηφιότητα Παπανδρέου αλλάζει τα δεδομένα; Αν ναι με ποιο τρόπο;

Η υποψηφιότητα του Γ. Παπανδρέου σίγουρα επηρεάζει τις εξελίξεις γιατί ουσιαστικά άλλαξε την πολιτική ατζέντα της εκλογής. Το βασικό επίδικο το οποίο θέτει η υποψηφιότητα του Γιώργου Παπανδρέου είναι αν και κατά πόσον οι υποψήφιοι για την Προεδρία αλλά και οι ψηφοφόροι του ΚΙΝΑΛ θεωρούν ότι οι κυβερνητικές επιλογές της περιόδου 2009-2011 δηλαδή η υπογραφή του Μνημονίου αλλά και η συγκυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με ΝΔ και ΛΑΟΣ με την κυβέρνηση Παπαδήμου ήταν πολιτικά ορθές.

Πως ο νέος αρχηγός του ΚΙΝΑΛ θα επηρεάζει τις “ζυμώσεις” για μια μετεκλογική συνεργασία με ΝΔ ή ΣΥΡΙΖΑ;

Το ΠΑΣΟΚ στην ιστορική του διαδρομή από το 1974 έως και το 2004 ήταν το πιο συνεπές αντι-δεξιό κόμμα στο ελληνικό κομματικό σύστημα της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας το οποίο χαρακτηρίστηκε από τη διαιρετική τομή Δεξιάς / Αντι-Δεξιάς. Επίσης, την ίδια περίοδο το ΠΑΣΟΚ αυτοπροσδιοριζόταν ως αριστερό, κεντροαριστερό κόμμα με αναφορές στο θεωρητικό σχήμα της σχολής της Εξάρτησης την περίοδο 1974-1996 υπό την ηγεσία του Α. Παπανδρέου και με αναφορές στον εκσυγχρονιστικό Τρίτο Δρόμο την περίοδο 1996 – 2004 υπό την ηγεσία του Κ. Σημίτη. Στο πλαίσιο αυτό, η εκλογική στρατηγική του κόμματος βασιζόταν στο τρίπτυχο της οργανωτικής, πολιτικής και εκλογική αυτοδυναμίας.

Αντίθετα, η ανάδειξη του Γ. Παπανδρέου το 2004 επέφερε οργανωτικές αλλαγές και ιδεολογική μετατόπιση. Σε οργανωτικό επίπεδο απομακρύνθηκε από την οργανωτική δομή του κόμματος μαζών όπου αποτελεί την παράδοση των κομμάτων που ανήκουν στη σοσιαλιστική οικογένεια (σοσιαλιστικά, σοσιαλδημοκρατικά και εργατικά) καθώς με τη διαδικασία της άμεσης εκλογής και την εισαγωγή των φίλων φαίνεται ότι προσιδιάζει στο Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ. Σε ιδεολογικό επίπεδο έδωσε έμφαση στα ατομικά δικαιώματα, ενώ υποβάθμισε τα κοινωνικά δικαιώματα προς όφελος της αγοράς, σε μια σοσιαλφιλελεύθερη ατζέντα. Το αποτέλεσμα αυτών των επιλογών ήταν ότι η υπογραφή του Μνημονίου με τις περιοριστικές πολιτικές αντίθετα σε κάθε προεκλογική δέσμευση, η επιλογή της συγκυβέρνησης με τη ΝΔ και ΛΑΟΣ αντίθετα από την πολιτική παράδοση του κόμματος απώλεσε το αντι-δεξιό επιχείρημα ενώ και η διάλυση του οργανωμένου κόμματος αποτέλεσαν τους βασικούς παράγοντες για την πολιτική και εκλογική κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα ο Ευ. Βενιζέλος τοποθέτησε το ΠΑΣΟΚ στο Κέντρο του πολιτικού φάσματος και συνέχισε την κυβερνητική συνεργασία με τη ΝΔ, ενώ και η Φώφη Γεννηματά συντάχθηκε με το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα και υιοθέτησε μια στρατηγική ίσων αποστάσεων τόσο σε σχέση με τη ΝΔ όσο και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Την περίοδο αυτή το ΠΑΣΟΚ μετακινείται σε ένα κόμμα της ελάσσονος αντιπολίτευσης χωρίς πολιτική και οργανωτική αυτοδυναμία καθώς “ρευστοποιείται” μέσα στο ΚΙΝΑΛ ενώ εκλογικά περιορίζεται σε αναζήτηση συμμαχιακών σχημάτων.

Με βάση αυτή την ανάλυση θεωρώ λοιπόν ότι ο νέος Πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ θα συνεχίσει να θεωρεί πολιτικό και κυβερνητικό εταίρο τη ΝΔ.

Θα ρισκάρατε μια εκτίμηση για το νικητή; Αν ναι ποιος και γιατί;

Δεν μπορεί να γίνει οποιαδήποτε πρόβλεψη για τον νικητή των εκλογών κυρίως γιατί δεν γνωρίζουμε ποιο είναι το δείγμα όσων θα προσέλθουν στις κάλπες. Με βάση το καταστατικό του ΚΙΝΑΛ δεν υπάρχει εκλογικός κατάλογος ο οποίος διαμορφώνεται πριν από τις εκλογές, αλλά αντίθετα διαμορφώνεται μετά την πρώτη ψηφοφορία ενώ μπορεί να προσέλθει οποιοσδήποτε πολίτης αρκεί να πληρώσει το ανάλογο αντίτιμο (είτε ως μέλος, είτε ως φίλος). Και μόνο όσοι έχουν ψηφίσει την πρώτη Κυριακή έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν και στη δεύτερη Κυριακή αν χρειαστεί. Και σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω ότι εδώ τίθεται ένα ζήτημα δημοκρατίας καθώς στις ΗΠΑ όπου για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν οι διαδικασίες άμεσης εκλογής πάντα οι εκλογικοί κατάλογοι οριστικοποιούνται πριν την καθορισμένη εκλογική ημερομηνία.

Με βάση τις όποιες δημοσκοπήσεις έρχονται στο φως της δημοσιότητας υπάρχουν δυο κατηγορίες υποψηφίων. Τρεις που φαίνεται ότι έχουν ένα προβάδισμα (Ν. Ανδρουλάκης Α. Λοβέρδος, Γ. Πανανδρέου) και οι άλλοι τρεις που αγωνίζονται για μια αξιοπρεπή καταγραφή ή για την έκπληξη (Π. Γερουλάνος, Χ. Καστανίδης, Π. Χρηστίδης).

Οπότε σχετικά με τον νικητή των εκλογών μπορούμε να στηριχθούμε στα βασικά κριτήρια του κάθε υποψηφίου με βάση τις προεκλογικές τους ομιλίες και την παρουσία τους στη δημόσια συζήτηση.

• Ο Νίκος Ανδρουλάκης προτάσσει την ηλικιακή ανανέωση με την προοπτική να ανταγωνιστεί τον Α. Τσίπρα, παράλληλα με έμφαση σε πολιτικές κοινωνικού κράτους στους τομείς της υγείας και της παιδείας.
• Ο Α. Λοβέρδος προτάσσει μια συντηρητική μετακίνηση του κόμματος (αυστηροποίηση ποινικού κώδικα, μεταναστευτικό και καταπολέμηση γραφειοκρατίας) και την αντι-συριζα στρατηγική.
• Ο Γ. Παπανδρέου προτάσσει κυρίως τη δικαίωση της κυβερνητικής πολιτική της περιόδου 2009-2011 αλλά και την πολιτική παράδοση του ονόματός του.
• Ο Χ. Καστανίδης προτάσσει την επιστροφή σε ένα πιο παραδοσιακό μοντέλο εγγύτερα στην πολιτική παράδοση των Α. Παπανδρέου και Κ. Σημίτη.
• Ο Π. Γερουλάνος προτάσσει ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης με αποκέντρωση των κρατικών εξουσιών εγγύτερα στους θεσμούς της κοινωνίας (Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση Επιμελητήρια)
• Ο Π. Χρηστίδης προτάσσει την πολιτική συνέχεια της Φ. Γεννηματά, παράλληλα με την ηλικιακή ανανέωση και τα αιτήματα για τη νέα γενιά.

Ο Χρύσανθος Δ. Τάσσης είναι Επίκουρος Καθηγητής με αντικείμενο Πολιτική Κοινωνιολογία και Ελληνικό Πολιτικό Σύστημα στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης.

Email: ctassis@sp.duth.gr