Το Συμβούλιο της Ευρώπης ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα κινήσει πειθαρχικά μέτρα κατά της Τουρκίας επειδή αρνήθηκε να απελευθερώσει τον εξέχοντα ακτιβιστή και φιλάνθρωπο Οσμάν Καβαλά, ενεργοποιώντας μια διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε μόνο μία φορά στο παρελθόν στην ιστορία του οργανισμού.
Η επιτροπή υπουργών του πανευρωπαϊκού σώματος για τα δικαιώματα συμφώνησε με την κίνηση αυτή λόγω της επανειλημμένης άρνησης της Τουρκίας να συμμορφωθεί με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 2019 να απελευθερώσει την Καβαλά από τη φυλακή, ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
Η απόφαση αυτή έρχεται τη στιγμή που αυξάνεται η ανησυχία για παραβιάσεις δικαιωμάτων στην Τουρκία, ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, από τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει επανειλημμένα στοχοποιήσει προσωπικά την Καβαλά σε ομιλίες του.
«Με την αποτυχία να διασφαλίσει την άμεση απελευθέρωση του ακτιβιστή, η επιτροπή θεωρεί ότι η Τουρκία αρνείται να συμμορφωθεί με την τελική απόφαση του δικαστηρίου σε αυτή την υπόθεση», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Συμβούλιο.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών προειδοποίησε την Πέμπτη το Συμβούλιο να μην ξεκινήσει τη δράση «από σεβασμό στη δικαστική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη», προειδοποιώντας ότι η διαδικασία θα ήταν «παρέμβαση» στις εσωτερικές του υποθέσεις.
Αυτή είναι μόλις η δεύτερη φορά που το Συμβούλιο της Ευρώπης κάνει χρήση των λεγόμενων διαδικασιών επί παραβάσει κατά ενός από τα 47 κράτη μέλη του, με την πρώτη φορά να αφορά μια αγωγή κατά του Αζερμπαϊτζάν το 2017 λόγω της άρνησής του να απελευθερώσει έναν αντιφρονούντα.
Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί
Η διαδικασία είχε δημιουργηθεί το 2010 για να διασφαλιστεί η πλήρης συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΕΣΔΑ, οι οποίες είναι νομικά δεσμευτικές για τα κράτη μέλη και όχι συμβουλευτικές.
Η επιτροπή των υπουργών είναι υπεύθυνη για την εποπτεία της εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων.
Η Τουρκία, η οποία εντάχθηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης το 1950, είναι όπως όλα τα κράτη μέλη υποχρεωμένα να τηρούν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, την οποία εποπτεύει ο ΕΣΔΑ.
Η απόφαση της επιτροπής υπουργών, η οποία απαιτούσε πλειοψηφία δύο τρίτων, θέτει τώρα την Τουρκία υπό επίσημη προειδοποίηση ότι η αποτυχία της να απελευθερώσει την Καβαλά θα παραπεμφθεί εκ νέου στο ΕΣΔΑ.
Στη συνέχεια, το ίδιο σώμα θα αποφασίσει εάν η μη εφαρμογή της απόφασής της από την Τουρκία αποτελεί περαιτέρω παραβίαση της σύμβασης για τα δικαιώματα.
Η Τουρκία έχει προθεσμία για να απαντήσει έως τις 19 Ιανουαρίου.
Το καταστατικό του Συμβουλίου της Ευρώπης επιτρέπει την αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου ενός κράτους μέλους στην επιτροπή υπουργών ή ακόμη και την αποβολή ως τελική κύρωση. Ωστόσο, η διαδικασία απέχει ακόμη πολύ από το να φτάσει σε αυτό το στάδιο και ο μηχανισμός υπάρχει για την επίλυση τέτοιων διαφορών.