Ένα πολύτιμο και πολύ ακριβό ρωμαϊκό μωσαϊκό, που κάποτε βρισκόταν και φιλοτιμούσε πλοίο του αυτοκράτορα Καλιγούλα, η χρήση του για σχεδόν 50 χρόνια ήταν να είναι διακοσμητικό τραπεζάκι σαλονιού σε διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη.
Ο Dario Del Bufalo, Ιταλός ειδήμων στα αρχαία πετρώματα και το μάρμαρο, εξομολογήθηκε πώς βρήκε το μωσαϊκό, μιλώντας στο 60 Minutes του CBS.
Πως βρέθηκε το τραπεζάκι
Στη Νέα Υόρκη το 2013, ο Dario Del Bufalo είχε δώσει μια διάλεξη και υπέγραφε αντίγραφα του βιβλίου του, «Porphyry», σχετικά με το διάσημο πέτρωμα που χρησιμοποιούσαν πολύ οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες.
Το βιβλίο περιείχε μια εικόνα του χαμένου μωσαϊκού, μέρος κάποτε ενός δαπέδου σε ένα από τα δύο τεράστια «πλοία για πάρτι» που διέταξε ο Καλιγούλας να πλέουν σε μια λίμνη κοντά στη Ρώμη και βυθίστηκε όταν σκοτώθηκε ο αυτοκράτορας.
Το μωσαϊκό μαζί με άλλες αρχαιότητες ανακτήθηκαν από τη λίμνη τη δεκαετία του 1930 και στεγάστηκαν σε ένα παραλίμνιο μουσείο. Το 1944, καθώς οι Ναζί υποχωρούσαν από την Ιταλία, τα πλοία και πολλοί άλλοι θησαυροί κάηκαν.
Σχεδόν 70 χρόνια μετά, καθώς υπέγραφε αντίγραφα του βιβλίου του, ο Del Bufalo άκουσε έναν άνδρα και μια γυναίκα να λένε ότι η γυναίκα είχε το μωσαϊκό που κοιτούσαν στη σελίδα.
«Υπήρχε μια κυρία κι ένας νεαρός άντρας με ένα περίεργο καπέλο που ήρθαν στο τραπέζι», είπε ο Del Bufalo στο CBS. «Και της λέει: “Τι όμορφο βιβλίο. Helen, κοίτα, αυτό είναι το μωσαϊκό σου”. Και εκείνη είπε, “Ναι, αυτό είναι το μωσαϊκό μου”».
Ο Del Bufalo εντόπισε τον νεαρό άνδρα, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι η «Helen» είχε το μωσαϊκό στο διαμέρισμά της στο Μανχάταν.
Ήταν η Helen Fioratti, έμπορος έργων τέχνης και ιδιοκτήτρια γκαλερί. Σύμφωνα με συνέντευξη που έδωσε στους New York Times το 2017, αυτή και ο σύζυγός της, ένας Ιταλός δημοσιογράφος, αγόρασαν το μωσαϊκό από μια ιταλική οικογένεια ευγενών τη δεκαετία του 1960. Όταν έφτασε στη Νέα Υόρκη, το ζευγάρι το μετέτρεψε σε τραπεζάκι.
Ένιωσα άσχημα που της το πήρα αλλά έτσι έπρεπε να πράξω
«Ήταν μια αθώα αγορά», είπε η Fioratti. «Ήταν το πιο αγαπημένο μας πράγμα και το είχαμε για 45 χρόνια».
Το γραφείο του εισαγγελέα του Μανχάταν λέει ότι στοιχεία δείχνουν πως το μωσαϊκό κλάπηκε, πιθανώς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Επιστρέφοντας στην Ιταλία, εκτέθηκε στο Museum of the Roman Ships στο Nemi τον φετινό Μάρτιο.
«Την λυπήθηκα πολύ», είπε ο Del Bufalo για την Fioratti, «αλλά δεν μπορούσα να κάνω κάτι διαφορετικό, γνωρίζοντας ότι από το μουσείο στο Nemi λείπει το καλύτερο μέρος που πέρασε στους αιώνες, δια πυρός και σιδήρου, και τελικά θα μπορούσε να επιστρέψει. Είναι το μόνο πράγμα που ένιωσα ότι έπρεπε να κάνω».
Ο Del Bufalo είπε ότι ήθελε να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του μωσαϊκού για τη Fioratti ώστε να το κρατήσει στο διαμέρισμά της. «Νομίζω ότι η ψυχή μου θα ένιωθε λίγο καλύτερα», είπε.