Η ελληνική παρτίδα στη Λιβύη

Η Διάσκεψη για τη Λιβύη στο Παρίσι που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Γάλλου Προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, είχε μία ευχάριστη «ιδιαιτερότητα»: Άνοιξε για πρώτη φορά παράθυρο θετικών εξελίξεων για την Ελλάδα. Δεν μπορεί να μην παρατηρήσει κάποιος την αλλαγή συσχετισμών σε ό,τι αφορά στη χώρα μας, σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο.

Στις Διασκέψεις που είχε συγκαλέσει η Γερμανία, η Ελλάδα είχε αποκλειστεί με την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ να δίνει ωμά και προκλητικά προνομιακό χώρο στην Τουρκία παρότι ήταν και παραμένει ο κατεξοχήν αποσταθεροποιητικός παράγων στη λιβυκή κρίση. Η Ελλάδα αποκλειόταν κατά απαίτηση του Ερντογάν του οποίου η Μέρκελ είχε αναλάβει εργολαβικά την υπεράσπιση στην ΕΕ στο πλαίσιο της στρατηγικής (και ιστορικά διαχρονικής) επιλογής της  Γερμανίας να συμπορευθεί γεωπολιτικά με την Τουρκία για μία ακόμη φορά.

Οι πρωτοβουλίες της Γερμανίας ουδέν απέδωσαν καθώς η γνωστή γερμανική διπλωματική αγαρμποσύνη οδηγούσε σε γελοίες καταστάσεις. Παράλληλα με τις Διασκέψεις  στο Βερολίνο οι οποίες είχαν υποτίθεται ως στόχο να ελέγξουν την κρίση στη Λιβύη, ο προνομιακός καλεσμένος της Μέρκελ, η Τουρκία, έστελνε στη σπαρασσόμενη χώρα καραβιές με όπλα και τζιχαντιστές μισθοφόρους και απειλούσε τα πλοία που συμμετείχαν στην ευρωπαϊκή ναυτική δύναμη υπό την  εντολή του ΟΗΕ,  ότι αν επιχειρήσουν νηοψία στα τουρκικά λαθρεμπορικά που παραβίαζαν το εμπάργκο οι τουρκικές φρεγάτες που τα συνόδευαν θα αντιδρούσαν…

Στη διάσκεψη του Παρισιού το σκηνικό είναι διαφορετικό

Ο Μακρόν προσκάλεσε Ελλάδα και Κύπρο, ενώ η Τουρκία σε πρώτη φάση αρνήθηκε να συμμετάσχει λόγω της ελληνικής παρουσίας (και του Ισραήλ) και τελικά εκπροσωπήθηκε με υφυπουργό, παρότι οι υπόλοιποι (πλην Ρωσίας) συμμετείχαν σε επίπεδο κορυφής και μάλιστα οι ΗΠΑ έστειλαν την αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις για να είναι σαφές το μήνυμα του ενδιαφέροντός τους.

Τα συμπεράσματα της Διάσκεψης ζορίζουν την Τουρκία. Είναι κάτι που περίμενε και γι’ αυτό επέλεξε τη χαμηλή εκπροσώπηση. Η αγαπημένη προστάτις του Ερντογάν, η Μέρκελ, ήταν παρούσα στη Διάσκεψη αλλά ως «υπηρεσιακή» καγκελάριος πλέον δεν είναι σε θέση να επιβάλλει πολιτικές. Εξάλλου το κλίμα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού δεν είναι ευνοϊκό για την αγαπημένη της Τουρκία αυτήν την περίοδο και κανείς δεν θέλει υποδαύλιση της κρίσης στη Λιβύη. Επίσης η Τουρκία έχει «πακεταριστεί» με τη Ρωσία ως οι δυνάμεις που διατηρούν δυνάμεις μισθοφόρων στη Λιβύη τους οποίους καλούνται να αποσύρουν. Η Άγκυρα προσπαθεί να διαχωρίσει τους Τούρκους στρατιωτικούς που βρίσκονται στη Λιβύη από τους μισθοφόρους που έχει στείλει, υποστηρίζοντας ότι οι πρώτοι βρίσκονται εκεί κατόπιν πρόσκλησης της λιβυκής κυβέρνησης οπότε δεν εμπίπτουν στην απόφαση για αποχώρηση ξένων δυνάμεων.

Στα συμπεράσματα της Διάσκεψης όμως τα συμμετέχοντα κράτη καλούν σε αποχώρηση όλων ανεξαιρέτως των ξένων δυνάμεων

Η Ελλάδα, προφανώς σε καλύτερη θέση από την περίοδο της γερμανικής αυθαιρεσίας, προσβλέπει στην εγκαθίδρυση μίας κανονικότητας στη Λιβύη μετά τις προγραμματισμένες για τις 24 Δεκεμβρίου εκλογές – τις οποίες η Τουρκία θέλει να σαμποτάρει μέσω των Αδελφών Μουσουλμάνων – έχοντας διπλό στόχο: Πρώτον , η αντιπροσωπευτική κυβέρνηση που θα αναδειχθεί  να ακυρώσει του τουρκο- λιβυκό μνημόνιο που προβλέπει την παράδοξη, λοξή άκυρη ΑΟΖ η οποία σημειωτέον δεν έχει κυρωθεί από το λιβυκό κοινοβούλιο. Δεύτερον , αφού γίνει αυτό, η Ελλάδα να οριοθετήσει κανονική ΑΟΖ με τη Λιβύη, πρόθεση την οποία δήλωσε από τη Διάσκεψη και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Αν αυτά τα δυο συμβούν, έξωση της Τουρκίας από τη Λιβύη και οριοθέτηση ελληνο-λιβυκής ΑΟΖ, θα συνιστούν τεράστιο  στρατηγικό πλήγμα για την Άγκυρα. Η οποία θα κάνει τα πάντα για να το αποτρέψει. Αν μπορέσει θα επιχειρήσει μέσω των Αδελφών Μουσουλμάνων και των λοιπών φιλοτουρκικών δυνάμεων στη Λιβύη να οδηγήσει ακόμα και σε διχοτόμηση. Δύσκολο με τους υφιστάμενους διεθνείς συσχετισμούς.

Έστω και αν αυτό συνέβαινε πάντως υπάρχει μία «λεπτομέρεια». Το ανατολικό τμήμα μίας υποθετικά διχοτομημένης Λιβύης είναι αυτό όπου καταλήγει η άκυρη ΑΟΖ που υπέγραψε ο Ερντογάν εκβιάζοντας το προηγούμενο καθεστώς (Σάρατζ) στην Τρίπολη. Αυτό το τμήμα, το ανατολικό, της Βεγγάζης, ελέγχεται από τις αντι-τουρκικές και φίλα προσκείμενες προς την Ελλάδα δυνάμεις του Χαλίφα Χάφταρ.  Οπότε η τουρκική «ΑΟΖ» θα καταλήξει εκεί όπου ανήκει. Στα σκουπίδια. Θα είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις θαλάσσιων σκουπιδιών που δεν ρυπαίνουν.