Salvator Mundi: Που βρίσκεται ο ακριβότερος πίνακας του κόσμου

Το ντοκιμαντέρ του Αντρέας Κέφοεντ με τίτλο «The Lost Leonardo» προσπαθεί να ξεδιαλύνει το μυστήριο γύρω από τον «χαμένο πίνακα» που αποδίδεται στον Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Ο «Salvator Mundi», όπως ονομάστηκε, αποκαλύφθηκε δέκα χρόνια πριν προκαλώντας έκπληξη σε ολόκληρο τον κόσμο.

Salvator Mundi: Ο διάσημος πίνακας και που βρίσκεται σήμερα

Ο «Σωτήρας του Κόσμου», απεικονίζει τον Ιησού Χριστό να φορά μπλε και βαθυκόκκινο χιτώνα, το δεξί του χέρι σε σχήμα ευλογίας και το αριστερό του χέρι να κρατά μία ουράνια σφαίρα. Οι διχογνμωμίες γύρω από το έργο αυτό είναι πολλές. Οι ειδικοί θεωρούν ότι το έργο είναι πιθανόν να δημιουργήθηκε είτε στα τέλη της δεκαετίας του 1490, περίπου την ίδια περίοδο δημιουργίας του Μυστικού Δείπνου, είτε το 1500, όταν είχε μετακομίσει ο da Vinci στην Φλωρεντία.

Ο πίνακας χάθηκε στην ιστορία για περισσότερα από 200 χρόνια, υπέστη ζημιές και αποκαταστάθηκε άσχημα και πουλήθηκε και μεταπωλούνταν ως ένα μικρό έργο. Όλες αυτές οι «κακουχίες», είχαν ως αποτέλεσμα να εγείρονται πλήθος ερωτημάτων για την γνησιότητα του έργου. Αμφιβολίες εκφράζονται επίσης για το εάν το ζωγράφισε και ο ίδιος da Vinci. Αρκετοί ειδικοί συμφωνούν ότι ο πίνακας πιθανότατα δημιουργήθηκε από βοηθούς στο εργαστήριο του Λεονάρντο, όπου πρόσθεσε κάποιες τελευταίες πινελιές ο γνωστός ζωγράφος – μια συνηθισμένη πρακτική. Σε αυτή την διαμάχη το τέλος δόθηκε το 2008. Μερικοί από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες του κόσμου συναντήθηκαν σε ένα στούντιο στην Τραφάλγκαρ και απεφάνθησαν ότι ο πίνακας είναι γνήσιος και είναι και δημιουργία του da Vinci.

Πότε εμφανίστηκε στην σύγχρονη εποχή; Η επανεμφάνιση του φημισμένου θησαυρού του Λεονάρντο έγινε σε έναν οίκο δημοπρασιών της Νέας Ορλεάνης το 2005 και αγοράστηκε από δύο εμπόρους της Νέας Υόρκης για 1,175 δολλάρια. Οι έμποροι της Νέας Υόρκης κατόπιν της αγοράς του πίνακα τον έδειξαν στον Dianne Modestini, έναν αξιοσέβαστο συντηρητή τέχνης, ο οποίος αφαίρεσε δεκαετίες βρωμιάς και υπερβολικής βαφής και ήταν ο πρώτος που υποψιάστηκε ότι μπορεί να πραγματικός Λεονάρντο.

Η εικόνα του Χριστού ως ο «Σωτήρας του Κόσμου», που είναι γνωστός ως «The Last da Vinci», πωλήθηκε στη δημοπρασία του οίκου Christie’s το 2017 στο ποσό-ρεκόρ 450 εκατομμυρίων δολαρίων (342 εκατομμύρια λίρες) με πληρεξούσια παρουσία του Μπιν Σαλμάν. Πιθανόν να βρίσκεται κάπου καλά κρυμμένος στα βάθη της Σαουδικής Αραβίας, με εντολή του διάδοχου πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.

Salvator Mundi: Η ιστορία που πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ

Το ντοκιμαντέρ «Ο Χαμένος Λεονάρντο», θέτει κάθε πιθανή αμφιβολία για το κατά πόσο αυτός ο πίνακας που απεικονίζει τον Χριστό είναι αυθεντικός, η ταινία ακολουθεί τη σκοτεινή διαδρομή του έργου έως σήμερα. Το ντοκιμαντέρ καταγράφει ένα μοντέρνο μυστήριο όπου το πιο περιζήτητο έργο τέχνης στον κόσμο μετατρέπεται σε ένα πιόνι στο παιχνίδι του χρήματος και της εξουσίας, αποκαλύπτοντας μας το πραγματικό και αδυσώπητο πρόσωπο του κόσμου της τέχνης: Ρώσοι ολιγάρχες, εστεμμένοι πρίγκιπες, διαβόητοι επιχειρηματίες.

Υπάρχουν συνεντεύξεις από αναξιόπιστους εμπόρους τέχνης, καθώς και υλικό από το βίντεο προώθησης του οίκου Christie’s την ημέρα της δημοπρασίας, όπου δακρυσμένοι άνθρωποι δηλώνουν δέος μπροστά από το έργο. Σύμφωνα με την ταινία, το «Salvator Mundi» μοιάζει σαν μια φαντασία δημιουργημένη για να τονώσει το «εγώ» των πλουσιότερων και ισχυρότερων ανθρώπων του πλανήτη.

Το «The Lost Leonardo» έρχεται αμέσως μετά από ένα άλλο ντοκιμαντέρ, το «The Saviour for Sale», το οποίο προβλήθηκε στη γαλλική τηλεόραση την περασμένη άνοιξη και ισχυρίζεται ότι ο πίνακας δεν παρουσιάστηκε σε μια έκθεση στο Λούβρο δύο χρόνια πριν, όπως είχε προγραμματιστεί, καθώς το παρισινό μουσείο πραγματοποιώντας την δική του επιστημονική ανάλυση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Ντα Βίντσι απλώς συνέβαλε στη δημιουργία του πίνακα. Γεγονός που θεωρήθηκε ως το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της γνησιότητας του έργου.

Αν και ο Κέφοεντ δίνει μια διαφορετική εξιστόρηση του περιστατικού, λέγοντας ότι το Λούβρο, στην πραγματικότητα, στήριξε την θεωρία ότι ο Λεονάρντο ήταν ο ζωγράφος του «Salvator Mundi». Ο λόγος που δεν εκτέθηκε τελικά το έργο ήταν η απαίτηση, σύμφωνα πάντα με τον Κέφοεντ, του τωρινού Σαουδάραβα ιδιοκτήτη του πίνακα, να εκτεθεί δίπλα στη «Μόνα Λίζα», γεγονός που δεν έβρισκε σύμφωνο το Μουσείο. Ο Μάρτιν Κεμπ, ιστορικός τέχνης, στήριξε τη συγκεκριμένη εκδοχή ισχυριζόμενος ότι έχει δει με τα ίδια του τα μάτια την μελέτη του Λούβρου, η οποία, όπως επιβεβαιώνει ο ίδιος, κατονομάζει τον Λεονάρντο ως καλλιτέχνη.

Ο Λουκ Σάισον ήταν ο επιμελητής που πίσω στο 2011 πρώτος παρουσίασε τον «Salvator Mundi» κατά τη διάρκεια έκθεσης αφιερωμένης στον Λεονάρντο ντα Βίντσι, στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου.

Για τον Σάισον το ενδιαφέρον από τους μελετητές και την κοινή γνώμη για τον πίνακα υπερέβαινε τον κίνδυνο που ενείχε η εκτόξευση της αξίας πώλησης ενός αντικειμένου εξαιτίας της υποστήριξης της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, καθώς η απόφαση του μουσείου να εκθέσει και να βάλει την υπογραφή του σε έναν πίνακα, ο οποίος ήταν προς πώληση, προκάλεσε αντιδράσεις: «Έτσι, αποφασίσαμε να καλέσουμε μια μικρή ομάδα μελετητών του Λεονάρντο, ώστε να βεβαιωθούμε αν η άποψη μας για το συγκεκριμένο έργο συμφωνούσε με τη δική τους και να αποχωρήσουμε αν υπήρχαν σημαντικές αμφιβολίες».