Πανδημία: Πως και πότε θα τελειώσει – Επιστήμονες απαντούν

Το πότε η πανδημία θα «τελειώσει», αποτελεί μία από τις βασικότερες ερωτήσεις που προσπαθούν οι επιστήμονες να απαντήσουν. Αν και τα κρούσματα Covid-19 στην Ευρώπη συνεχίζουν να αυξάνονται, στον υπόλοιπο κόσμο όμως το πανδημικό κύμα του στελέχους Δέλτα δείχνει να υποχωρεί. Ο ιός θα αρχίσει να γίνεται ενδημικός το 2022 σε κάποιες χώρες, προβλέπουν πάνω από δέκα διακεκριμένοι ειδικοί που μίλησαν στο Reuters.

Πανδημία: Τα χαρακτηριστικά των πρώτων χωρών όπου ο ιος θα γίνει ενδημικός

Οι πρώτες χώρες που θα δουν την πανδημία να εξελίσσεται σε ενδημία, μια κατάσταση όπου ο ιός θα συνεχίσει να προκαλεί κρούσματα αλλά χωρίς μεγάλες εξάρσεις, πιθανότατα θα είναι αυτές που συνδυάζουν την υψηλή εμβολιαστική κάλυψη με υψηλά επίπεδα φυσικής ανοσίας. Η Βρετανία, οι ΗΠΑ, η Πορτογαλία και η Ινδία μπορούν να ελπίζουν σε αυτή την προοπτική, αν και οι ειδικοί προειδοποίησαν ότι ο SARS-CoV-2 παραμένει απρόβλεπτος και συνεχίζει να μεταλλάσσεται μεταξύ των ανεμβολίαστων.

Κανείς από τους ερωτηθέντες δεν απέκλεισε το εφιαλτικό σενάριο να μεταλλαχθεί η απειλή σε βαθμό να διαφεύγει από την ανοσία που με τόσο κόπο αποκτήθηκε. Πολλοί όμως εμφανίστηκαν αισιόδοξοι ότι, για πολλές χώρες, τα χειρότερα θα έχουν περάσει κάποια στιγμή το 2022.

Στη Βρετανία, τα κρούσματα κορωνοϊού αυξάνονται καθώς αίρονται τα περιοριστικά μέτρα, όμως ο εμβολιασμός δείχνει να κρατά τις νοσηλείες σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. «Το μεγαλύτερο μέρος της πανδημίας ως επείγουσας κατάστασης έχει περάσει» δήλωσε για την περίπτωση της Βρετανίας ο καθηγητής Νιλ Φέργκιουσον του Imperial College στο Λονδίνο.

Για την περίπτωση των ΗΠΑ, αρκετοί ειδικοί εκτίμησαν ότι το πανδημικό κύμα του στελέχους Δέλτα θα υποχωρήσει αυτό τον μήνα και θα είναι το τελευταίο μεγάλο κύμα. «Περνάμε από την πανδημική σε μια πιο ενδημική φάση, στην οποία ο ιός θα είναι απλά ένας επίμονος μπελάς εδώ στις ΗΠΑ» εκτίμησε ο πρώην επίτροπος της αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) Σκοτ Γκότλιμπ. «Αν δεν υπάρξουν άλλα σημαντικά στελέχη, η Covid θα αρχίσει να υποχωρεί τον Απρίλιο» είπε ο Κρις Μιούρεϊ, έγκριτος επιδημιολόγος του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.

Πανδημία: Τι συμβαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ενδείξεις είναι επίσης ενθαρρυντικές. «Πιστεύουμε ότι από αυτή τη στιγμή μέχρι τα τέλη του 2022, αυτή είναι η φάση κατά την οποία μπορούμε να ελέγξουμε τον ιό […] να περιορίσουμε σημαντικά τη σοβαρή νόσο και τον θάνατο» είπε η επιδημιολόγος Μαρία Βαν Κερκχόβε, επικεφαλής του ΠΟΥ για την αντιμετώπιση της Covid-19. Η εκτίμηση του οργανισμού βασίζεται σε μαθηματικά μοντέλα που δίνουν εκτιμήσεις για την πορεία της πανδημίας τους επόμενους 18 μήνες. Μέχρι το τέλος του 2022, ο ΠΟΥ έχει στόχο να καλυφθεί εμβολιαστικά το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού.

«Αν πετύχουμε τον στόχο, θα βρισκόμαστε σε μια πολύ, πολύ διαφορετική κατάσταση από επιδημιολογική άποψη» σημείωσε η Βαν Κερκχόβε. Δήλωσε ωστόσο ανήσυχη για την πρόωρη άρση των περιοριστικών μέτρων. «Με εκπλήσσει που βλέπω, για παράδειγμα, κόσμο έξω στους δρόμους, σαν να έχουν όλα τελειώσει».

Η κατάσταση πάντως παραμένει εκρηκτική σε ευρωπαϊκές χώρες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη όπως η Ρουμανία και η Ρωσία, καθώς και σε χώρες που ήραν την υποχρεωτική χρήση μάσκας. Στην Ασία, τα κρούσματα αυξάνονται σε χώρες όπως η Σιγκαπούρη και η Κίνα, όπου η εμβολιαστική κάλυψη είναι υψηλή αλλά η φυσική ανοσία παραμένει σε χαμηλά επίπεδα λόγω των αυστηρών περιορισμών.

«Η μετάβαση θα είναι διαφορετική σε κάθε χώρα επειδή θα εξαρτάται από τα επίπεδα ανοσίας του πληθυσμού τόσο λόγω φυσικής λοίμωξης όσο και της διανομής εμβολίων, κάτι που διαφέρει από χώρα σε χώρα» επισήμανε ο Μαρκ Λίπσιτς, επιδημιολόγος του Χάρβαρντ.

Πανδημία: Ο Covid-19 ως ενδημικός ιός

Ακόμα και όταν η πανδημία υποχωρήσει, η Covid θα συνεχίσει να προκαλεί κρούσματα και θανάτους στο ορατό μέλλον, όπως άλλες ενδημικές νόσοι όπως η ελονοσία ή η γρίπη. «Ενδημικός δεν σημαίνει άκακος» τόνισε η Βαν Κερκχόβε. Ορισμένοι ειδικοί που μίλησαν στο Reuters προβλέπουν ότι σε κάποια φάση ο ιός θα συμπεριφέρεται περισσότερο σαν την ιλαρά, η οποία ακόμα προκαλεί επιδημίες σε χώρες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη. Σε ένα άλλο ενδεχόμενο, ι ιός θα γίνεται όλο και πιο ήπιος και θα μολύνει κυρίως παιδιά. Αυτό, όμως, μπορεί να απέχει δεκαετίες στο μέλλον.

Ο δρ Φέργκιουσον του Imperial College περιμένει ότι οι θάνατοι από αναπνευστικά νοσήματα στη Βρετανία θα παραμείνουν για 2-5 χρόνια πάνω από τον μέσο όρο λόγω του κοροναϊού. Είναι όμως απίθανο να γονατίσει τα συστήματα υγείας ή να επαναφέρει τη χώρα στα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. «Θα είναι μια αργή εξέλιξη» είπε ο Φέργκιουσον». «Θα τον αντιμετωπίζουμε ως μόνιμο ιό».

Πιο επιφυλακτικός εμφανίστηκε ο Ρίτσαρντ Χάσετ, διευθύνων σύμβουλος του ιδρύματος Coalition for Epidemic Preparedness Innovations, ο οποίος προειδοποίησε πως, για όσο διάστημα υπάρχουν χώρες χωρίς εμβόλια, όλοι θα παραμένουν ευάλωτοι. «Αυτό που με κρατά ξύπνιο τις νύχτες είναι η ανησυχία ότι μπορεί να εμφανιστεί ένα νέο στέλεχος που διαφεύγει από τα εμβόλια και από την ανοσία λόγω προηγούμενης λοίμωξης». «Αυτό θα ήταν σαν να εμφανίζεται μια νέα πανδημία Covid πριν ακόμα τελειώσει η πρώτη».