Ερντογάν: Η επόμενη ημέρα, οι επίγονοι και εμείς

Καθώς την Πέμπτη μπαίνουν οι υπογραφές για την επικαιροποιημένη Αμυντική Συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ, το ερώτημα που παραμένει και αναπόφευκτα σχετίζεται με την εξέλιξη των σχέσεων μας με την υπερδύναμη, αφορά στην προοπτική των δικών τους σχέσεων με την Τουρκία.

Ορισμένες γενικές κατευθύνσεις είναι ήδη ορατές. Οι κυρώσεις που της επιβλήθηκαν σε θέματα εξοπλισμών, η αύξηση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα τη στιγμή όπου αλλού μειώνεται, η πρωτοφανής συζήτηση στις δεξαμενές σκέψης των ΗΠΑ ακόμα και για το αν η Τουρκία πρέπει να αποπεμφθεί από το ΝΑΤΟ, η σκληρή ισλαμιστική στροφή της γείτονος και η μετάλλαξη μεγάλου μέρους της κοινωνίας της, ο ευρασιατικός προσανατολισμός της και η φιλοδοξία να διαδραματίσει ρόλο ρυθμιστή στις σχέσεις Δύσης – Ασίας πλειστηριάζοντας τη θέση της, η όλο και βαθύτερη εμπλοκή της με τη Ρωσία με όρους στρατηγικής ομηρίας, η εμπέδωση ακόμα και στο πιο φιλοτουρκικά υπερατλαντικά κέντρα ότι έστω και αν επανέλθουν με κάποιο τρόπο οι σχέσεις αυτό θα γίνει εν μέρει και όχι στην προηγούμενη κατάσταση, όλα αυτά οριοθετούν τον ορίζοντα και του πιο ευμενούς για την ίδια σεναρίου «επιστροφής του ασώτου».

Ούτε η Τουρκία πρόκειται να ξαναγίνει αυτό που ήταν, ούτε οι σχέσεις με τις ΗΠΑ να γίνουν όπως ήταν. Δεν το επιτρέπουν οι φιλοδοξίες της Τουρκίας η οποία θεωρεί ότι έχει χειραφετηθεί γεωπολιτικά, αλλά και η καχυποψία πλέον των Αμερικανών. Οι S-400 ήταν σημείο καμπής. Ακόμα και αν ο Ερντογάν βρει τρόπο να τους «ξεφορτωθεί» ευσχήμως υπό το βάρος των κυρώσεων, η σκιά τους θα παραμείνει.

Το ερώτημα πάντως για την προοπτική των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας θα απαντηθεί με μεγαλύτερη ασφάλεια και έχοντας περισσότερα δεδομένα, την επομένη της πολιτικής ή βιολογικής έκλειψης του Ερντογάν. Μέχρι τότε οι ΗΠΑ θα τελούν σε κατάσταση αναμονής, θα είναι σε «hold», κάνοντας όμως στο ενδιάμεσο αυτά που πρέπει να κάνουν ώστε να είναι έτοιμοι για κάθε σενάριο. Ένα από αυτά είναι οι βάσεις στην Ελλάδα και η αναβάθμιση της διμερούς αμυντικής και εν γένει συνεργασίας.

Η επόμενη ημέρα στην Τουρκία δεν θα είναι εύκολη, όπως δεν θα είναι εύκολη και ομαλή και η πορεία προς αυτήν. Στο εσωτερικό της χώρας, πέραν των δεκάδων χιλιάδων φυλακισμένων «αντιφρονούντων» και της εκρηκτικής κοινωνικής κατάστασης από τη φτώχεια που εξαπλώνεται ραγδαία, υπάρχουν εκατέρωθεν προειδοποιήσεις και καταγγελίες, μεταξύ αντιπολίτευσης και καθεστώτος, για αιματοχυσία, πολιτικές δολοφονίες, συνεργασία με εχθρούς, συνωμοσίες για ανατροπή.

Ακόμα και στην περίπτωση που τον Ερντογάν διαδεχθεί ένα φιλοδυτικό σχήμα το πεδίο θα είναι παγιδευμένο. Η απεμπλοκή από την αγκαλιά της ρωσικής αρκούδας κα του κινεζικού δράκου δεν θα είναι απλή και το πιθανότερο δεν θα είναι αναίμακτη, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ούτε η χειραγώγηση μίας κοινωνίας η οποία επί 20 χρόνια έχει γαλουχηθεί με ισλαμιστική, αντι-αμερικανική και αντισημιτική ρητορική θα είναι απλή υπόθεση. Έχει μεγαλώσει μία γενιά έτσι.

Και κάτι που αφορά άμεσα εμάς. Η αντιπολίτευση είναι πιο επιθετική από τον Ερντογάν έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου και τον καταγγέλλει ότι είναι υποχωρητικός απέναντι στον ελληνισμό ο οποίος κατ’ αυτούς «κατέχει τουρκικά εδάφη»…

Ένα από τα πρώτα πράγματα που θα κάνει ένα τέτοιο πολιτικό προσωπικό θα είναι να ζητήσει ανταλλάγματα έναντι της μερικής έστω «επιστροφής» στο δυτικό μαντρί, εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Ούτε πρόκειται βέβαια ο όποιος επόμενος να εγκαταλείψει τα νέο-οθωμανικά οράματα γενικότερα. Αυτή είναι μια εθνική στρατηγική η οποία θα συνεχίσει να υπηρετείται απαρέγκλιτα απ’ όποιον και να ανέλθει στην εξουσία.

Οπότε ας μην βιάζονται κάποιοι να προεξοφλήσουν καλύτερες ημέρες όταν θα πέσει ο Ερντογάν. Για άλλο θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε. Λαμβάνοντας παράλληλα υπόψιν και την πιθανότητα την κίνηση για την οποία μιλάμε να την κάνει πρώτος ο Ερντογάν για να προλάβει τους επιγόνους τους, πριν λήξει η ιστορική του παρουσία στην ηγεσία της Τουρκίας. Μην ξεχνάμε ότι εδώ και καιρό λειτουργεί με όρους υστεροφημίας.