Οι πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει τις τελευταίες ημέρες προκαλούν μεγάλη ανησυχία, για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο που ενδέχεται να έχουν.
Τα δάση αποτελούν το καταφύγιο για χιλιάδες είδη φυτών και ζώων. Έχουν τους δικούς τους κανόνες και λειτουργίες, συχνά αόρατες στο ανθρώπινο μάτι. Αποτελούν τη φυσική μας ασπίδα έναντι των πλημμυρών, της διάβρωσης του εδάφους και της κλιματικής κρίσης, ενώ είναι οι πνεύμονες Γης και ανθρώπου.
Πυρκαγιές: Η επιρροή της κλιματικής αλλαγής
Όπως αναφέρει όμως το WWF, όσο εντείνεται η κλιματική αλλαγή, τόσο πιο ευάλωτα γίνονται σε όλο τον πλανήτη. Αν και τα μεσογειακά δάση είναι προσαρμοσμένα στη φωτιά, η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης των πυρκαγιών και της έντασής τους, κάνει την κατάσταση σήμερα πιο απειλητική και κρίσιμη από ποτέ. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς πόσο έντονα και γρήγορα αλλάζουν οι συνθήκες της Μεσογείου, λόγω κλιματικής κρίσης.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="1250" width="1875" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Μια δασική πυρκαγιά έχει σοβαρές άμεσες επιπτώσεις σε χερσαία ζώα, πουλιά και φυτά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στο αγροτικό εισόδημα, σε ανθρώπινες περιουσίες και υποδομές, έχει σοβαρό οικονομικό κόστος για την καταστολή της και μπορεί – όπως έχουμε δυστυχώς διδαχθεί με τραγικό τρόπο – να καταλήξει σε απώλειες ανθρώπινων ζωών. Σε βάθος χρόνου, μπορεί να οδηγήσει στην οριστική απώλεια βλάστησης, στη διάβρωση του εδάφους και τελικά στην αύξηση των πλημμυρών και την ερημοποίηση.
Την τελευταία εικοσαετία, στην Ελλάδα εκδηλώνονται κάθε χρόνο περίπου 10.000 πυρκαγιές υπαίθρου και καίγονται κατά μέσο όρο 534.121 στρέμματα. Το μεγαλύτερο ποσοστό εξ αυτών οφείλεται σε ανθρώπινη αμέλεια.
Όπως έδειξαν και οι πυρκαγιές στην Πορτογαλία το 2017 και στην Ελλάδα το 2018 η καταστολή από μόνη της δεν αρκεί. Η πρόληψη στην πράξη είναι ο μονόδρομος που θα μας οδηγήσει στην αποτελεσματική διαχείριση των πυρκαγιών και εν τέλει στην προστασία των δασών παγκοσμίως.
Πυρκαγιές: Μύθοι για τις φωτιές – Τι απαντά το WWF
- Για όλα φταίει ο “κακός εμπρηστής”.
Αυτό δεν ισχύει αφού πάνω από το 40% των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα οφείλεται στην ανθρώπινη αμέλεια και όχι σε εμπρησμό.
- Αποκλείεται να συμβεί σε μένα…
Κι όμως, ακόμα και αν αισθανόμαστε πολύ «ειδικοί» ή «έμπειροι», ένα αναμμένο τσιγάρο, μια ψησταριά, μία μικρή σπίθα από εργασίες αρκεί για να κάνει στάχτη ένα δάσος.
- Το Κράτος φροντίζει τα πάντα για τις πυρκαγιές.
Το Κράτος έχει βασικό ρόλο στον περιορισμό μιας πυρκαγιάς, όμως η πρόληψη, που είναι σωτήρια για τα δάση, είναι και στα χέρια μας.
- Και να καεί μια περιοχή, πάντα μπορεί να γίνει αναδάσωση.
Λάθος! Για τεχνικούς, επιστημονικούς ή οικονομικούς λόγους δεν μπορούν να αναδασωθούν όλες οι περιοχές. Εξάλλου, η αναδάσωση είναι πρακτική αποκατάστασης και όχι πρόληψης.
- Η φύση αργά ή γρήγορα θα επουλώσει τις πληγές της.
Οι επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές, η βόσκηση στα καμένα και η διάβρωση, εμποδίζουν τη μεσογειακή φύση να αναγεννηθεί φυσικά και υπάρχει κίνδυνος ερημοποίησης.
Πυρκαγιές: Πως γίνεται η πρόληψη
Ο καλύτερος τρόπος καταπολέμησης των δασικών πυρκαγιών είναι η εξάλειψη των κινδύνων που τις προκαλούν. Οι κίνδυνοι των δασικών πυρκαγιών χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
Φυσικοί κίνδυνοι
- Μεγάλη συγκέντρωση και σύνθεση αναφλέξιμου υλικού, όπως ξερά φύλλα, πευκοβελόνες, ξερά κλαδιά, θαμνώδες αναφλέξιμο υλικό κλπ.
- Δάση εύφλεκτων δασικών ειδών με ελάχιστη υγρασία, όπως δάση χαλεπίου πεύκης, αειφύλλων – πλατυφύλλων (πουρνάρι, σχίνος, αγριελιά, κλπ), φρυγανότοποι.
- Αδιαπέραστα ή απρόσιτα δάση, χωρίς δρόμους και μονοπάτια.
- Ισχυροί και ξεροί άνεμοι (μελτέμια) και υψηλές θερμοκρασίες
Ανθρωπογενείς κίνδυνοι
- Το άναμμα φωτιάς μέσα σε κατασκηνώσεις ή χώρους αναψυχής χωρίς τη λήψη προληπτικών μέτρων.
- Υπολείμματα υλοτομιών κοντά σε δασικούς δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας.
- Σκουπιδότοποι και σωροί απορριμμάτων γύρω από οικιστικές και βιομηχανικές περιοχές κοντά στα δάση.
- Μεταλλεία, πριστήρια και άλλες εμπορικές εγκαταστάσεις κοντά σε δάση.
- Κάψιμο αγροτικών υπολειμμάτων, καλαμιάς, κλαδιών κλπ.
- Απρόσεκτη χρήση του τσιγάρου μέσα στο δάσος.