Η 15η Ιουνίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για την Κακοποίηση Ηλικιωμένων, προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί το παγκόσμιο κοινό, όσο αφορά στην κακομεταχείριση που υφίστανται οι ηλικιωμένοι ακόμα και μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, από ανθρώπους της οικογένειάς τους ή ανθρώπους υπεύθυνους για τη φροντίδα τους γενικότερα.
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κακοποίησης Ηλικιωμένων καθιερώθηκε με πρωτοβουλία του Διεθνούς Δικτύου για την Παρεμπόδιση της Κακομεταχείρισης των Ηλικιωμένων (INPEA) και υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ και την ΠΟΥ. Η κακομεταχείριση εκδηλώνεται ως βία, εκμετάλλευση, παραμέληση και παράλειψη. Περιπτώσεις κακομεταχείρισης ηλικιωμένων που έχουν αναφερθεί παγκοσμίως είναι:
- τραυματισμοί,
- αφυδάτωση,
- απώλεια βάρους,
- πλημμελής εφαρμογή θεραπευτικής αγωγής,
- ασυνήθιστη συναισθηματική συμπεριφορά,
- ξαφνικές αλλαγές σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή διαθήκες.
Η κακομεταχείριση ηλικιωμένων ατόμων αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο σαν μείζον κοινωνικό πρόβλημα. Αυτό το πρόβλημα είναι πιθανόν να αυξηθεί περαιτέρω στην Ευρώπη, δεδομένης της ταχείας γήρανσης του πληθυσμού των κρατών μελών.
Σε διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2011, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, καθώς και οι εργαζόμενοι του τομέα, έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους για το πρόβλημα και έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για να κατανοήσουν καλύτερα το φαινόμενο της κακομεταχείρισης των ηλικιωμένων, καθώς και των μεθόδων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της.
Όσο αφορά στην Ελλάδα, υπάρχει σημαντική έλλειψη δεδομένων για το μέγεθος του προβλήματος. Δυστυχώς, στη χώρα μας τα δεδομένα που αφορούν περιστατικά κακομεταχείρισης ατόμων αυτής της ηλικίας είναι εξαιρετικά περιορισμένα.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι στους πρώτους 36 μήνες λειτουργίας της (12.04.11 – 31.04.14) η Εθνική Γραμμή SOS 10-65 δέχθηκε 595 κλήσεις για καταγγελίες κακοποίησης ηλικιωμένων. Σύμφωνα με έρευνα, από τα δημοσιοποιημένα περιστατικά κακομεταχείρισης ηλικιωμένων, προκύπτουν για την πενταετία 2010 – 2014 τα εξής στοιχεία, τα οποία δεν είναι βέβαια απόλυτα, αλλά δίνουν μια εικόνα μεγέθους του προβλήματος, όπως αναφέρεται στο lifelinehellas:
- 27 ηλικιωμένοι δολοφονήθηκαν
- 390 ηλικιωμένοι, έπεσαν θύματα βιαιοπραγίας
- 7 ηλικιωμένες, έπεσαν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης
- 192 ηλικιωμένοι, έπεσαν θύματα οικονομικής κακοποίησης
Απαραβίαστη η ανθρώπινη αξιοπρέπεια
Η ηλικία και η ανάγκη υποστήριξης δεν μπορούν ποτέ να είναι η αφορμή για επιβολή περιορισμών, αφαίρεσης ανθρώπινων δικαιωμάτων και αρχών ελευθερίας του ατόμου που ορίζονται από ένα δημοκρατικό σύνταγμα. Το προχωρημένο της ηλικίας σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπει στέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τα ηλικιωμένα άτομα θα πρέπει να συνεχίσουν να ζουν και να αντιμετωπίζονται ίσα με τα υπόλοιπα μέλη μιας κοινωνίας. Και να σημειωθεί πως η πανδημία του κορωνοϊού στέρησε σε πολλούς ασχολίες που είχαν πιο πριν «αναγκάζοντάς» τους να καθηλωθούν στο σπίτι.