Άρση πατέντας: Μπορεί ή όχι να γίνει παραγωγή εμβολίων στη Ελλάδα

Η άρση της πατέντας για τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού έχει έρθει στο προσκήνιο μετά τη θετική δήλωση του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν για αυτό το κομβικό ζήτημα. Για το αν μπορεί να γίνει παραγωγή των εμβολίων και στην Ελλάδα – αν αρθεί η πατέντα – μίλησε σήμερα ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) Θεόδωρος Τρύφων. Να σημειώσουμε ότι για το ζήτημα υπάρχει πολιτική κόντρα ανάμεσα σε Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ για το αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι υπέρ, με την κυβέρνηση να τονίζει ότι ο πρωθυπουργός είχε στηρίξει δημόσια την πρόταση για άρση της πατέντας που είχε κάνει ο Ηλίας Μόσιαλος.

Ο κ. Τρύφων αναφέρθηκε στις προϋποθέσεις και το χρονοδιάγραμμα παραγωγής του εμβολίου για τον κορωνοϊό στην Ελλάδα στο πλαίσιο της πιθανής απελευθέρωση της πατέντας των εμβολίων.

Μιλώντας στον ΣΚΑΪ 100,3, ο πρόεδρος της ΠΕΦ επισήμανε τις αλλαγές που θα επιφέρει παγκοσμίως η άρση πατέντας, το «Ιερό Δισκοπότηρο» για τους Αμερικανούς όπως το χαρακτήρισε, ενώ αναφέρθηκε στη σημασία των κλινικών δοκιμών του ισραηλινού φαρμάκου για την Covid-19 στη χώρα μας, αλλά και στις δυνατότητες ελληνικής παραγωγής self test και rapid test.

«Η δυνατότητα του να φτιάξει κανείς ένα εργοστάσιο από το μηδέν, ακόμα κι αν έχει την τεχνογνωσία, θέλει ένα διάστημα που έχει σχέση με πολλές διαδικασίες ώστε να είμαστε σίγουροι ότι το ελληνικό προϊόν θα βασίζεται σε όλα τα ευρωπαϊκά, αμερικανικά ή παγκόσμια στάνταρ και απαιτούνται τουλάχιστον 12 με 16 μήνες», διευκρίνισε ο κ. Τρύφων.

«Εδώ ακόμα κι εταιρείες εμβολίων που συνεργάζονται με τις εταιρείες που έχουν τα πνευματικά δικαιώματα ή τις πατέντες των εμβολίων άλλες εταιρείες που έχουν παραγωγικές μονάδες εμβολίων, θέλουν τουλάχιστον 6 με 8 μήνες προσαρμογή. Στην Ελλάδα δεν παράγεται συναφές εμβόλιο», σημείωσε.

Όπως εξήγησε, «η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει τεχνογνωσία, έχει και ανθρώπους, και είναι ξεκάθαρο ότι εάν υπάρχει κάποιο χρονικό διάστημα και πχ. γίνει αυτό το εμβόλιο χρόνιο, όπως είναι η γρίπη, και υπάρχει δεδομένη ζήτηση και συμφωνία με τους αγοραστές όπως είναι τα κράτη, και αυτό θα το συζητήσουμε, και υπάρχει άμεση μεταφορά τεχνογνωσίας, έχουμε μια δυνατότητα σε ένα διάστημα από 12 έως 16 μήνες ανάλογα με το πόσο γρήγορα θέλει να μπει κανείς και πόσο γρήγορα θα γίνει μεταφορά τεχνογνωσίας να μπορεί να το παράξει».

«Αυτή τη στιγμή αυτό το ακούω θετικά σαν προοπτική για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Αλλά νομίζω το ζητούμενο σε αυτή την πανδημία όσο το δυνατόν γρηγορότερα να υπάρξουν διαθέσιμες τουλάχιστον 14 δισεκ. δόσεις για όλο τον πλανήτη», είπε ο πρόεδρος της ΠΕΦ.

Άρση πατέντας: Τι διαπραγματεύσεις θα γίνουν

«Αυτή τη στιγμή θα γίνει μια διαπραγμάτευση για τις πατέντες. Η διαπραγμάτευση θα έχει και διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάλογα με το αν κάποιο κράτος έχει χρηματοδοτήσει εξαρχής την έρευνα για το εμβόλιο ή κάποιο άλλο εμβόλιο όπως της Pfizer έχει χρηματοδοτηθεί από πόρους της Pfizer. H συζήτηση που άνοιξε μπορεί να καταλήξει σε διαπραγμάτευση Αμερικής και Pfizer ή Moderna σε ποια τιμή μπορούν να δώσουν αυτά τα πνευματικά δικαιώματα. Για εμένα είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν θα τα δώσουν δωρεάν, όσες πιέσεις και να ασκηθούν», υπογράμμισε.

Το ζητούμενο, συνέχισε ο κ. Τρύφων, είναι όλος ο κόσμος να εμβολιαστεί σύντομα. Μέσα σε 1 χρόνο; Σε 1,5 χρόνο; Σημαίνει 14 δις δόσεις. Με μια μέση τιμή 10 δολάρια είναι περίπου 140 δις δολάρια. Αυτό δεν είναι τίποτα σε σχέση με το κόστος που υπάρχει σε όλες τις οικονομίες. «Εάν θέλουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ μπορούν να διαπραγματευτούν κάποιες τιμές και να τα βρουν οικονομικά, να καταλήξουν σε μια συμφωνία, τι σημαίνει σε μια ειδική περίπτωση παίρνω τα πνευματικά δικαιώματα.

Αυτό το κάνουν πολύ δύσκολα οι εταιρείες γιατί δημιουργεί και προηγούμενο για τις αμερικανικές εταιρείες. Για εμάς αυτά είναι καλά νέα, εάν γίνουν, γιατί θα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε κάποια πράγματα στην Ελλάδα».

Άρση πατέντας: Μπορεί ή όχι να γίνει παραγωγή εμβολίων στη Ελλάδα

Αναφέρθηκε κατόπιν στο δεύτερο κομμάτι του ζητήματος. «Ας πούμε ότι γίνεται μια οικονομική συμφωνία που επαναλαμβάνω δεν πρόκειται να γίνει δωρεάν, είμαι σχεδόν σίγουρος, ως προς τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τουλάχιστον. Το δεύτερο είναι ποιος μπορεί να παρέχει 14 δις δόσεις μέσα σε ένα χρόνο; Μέσα σε 6 μήνες; Αυτό είναι η δεύτερη ερώτηση. Και τι σημαίνει σπάω την πατέντα; Για εμένα δεν υπάρχει αυστηρή έννοια, είναι μεταφέρω τεχνογνωσία. Τα πνευματικά δικαιώματα που έχω ως προς τη μέθοδο, ως προς τη διαδικασία παραγωγής, γίνονται γνωστά κοινώς, δηλαδή αναρτώνται στο διαδίκτυο και μπορεί ο καθένας να έχει πρόσβαση σε αυτά. Αυτό όμως είναι κάτι που από μόνο του δεν αρκεί, πρέπει να γίνει από ανθρώπους σε εταιρείες μεταφορά τεχνογνωσίας».

Σύμφωνα με τον κ. Τρύφων, η παραγωγή στην Ευρώπη και στην Αμερική μπορεί να φτάσει τα 4 – 5 δις δόσεις μέσα στο επόμενο εξάμηνο – επτάμηνο. Μετά πρέπει να πάει κανείς σε Κίνα και Ινδία.

Που ήδη έχει εργοστάσια εμβολίων αρκετά η Ινδία, να σταματήσουν αυτό που κάνουν να κάνουν κάτι άλλο. Εδώ μπαίνουν θέματα ανταγωνισμού, μπαίνουν άλλα θέματα πάρα πολύ σημαντικά, ειδικά για τα καινούργια εμβόλια mRNA. Εάν όμως υπάρξει οικονομική συμφωνία για το τι σημαίνει έναντι ποιου ποσού δίνονται τα  δικαιώματα, είναι κάτι θετικό και για εμάς σαν Ελλάδα, προφανώς για τους ασθενείς θα έχουν καλύτερη πρόσβαση και για την Ευρώπη και για τον κόσμο για τις μεταλλάξεις που γίνονται μέσω ταξιδιών, αλλά είναι θετικό και για την ελληνική βιομηχανία, γιατί στο μέλλον, εάν αυτό είναι χρόνιο, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα κομμάτι στην παραγωγή αυτών των εμβολίων. Δεν είναι εύκολο, δεν είναι εφικτό, είναι ένας δρόμος ο οποίος αρχίζει να διαφαίνεται.

«Είναι πρωτόγνωρα γεγονότα αυτά… Έχουμε Αμερικανό πρόεδρο να μιλάει με αμερικανικές εταιρείες… Είναι το Ιερό Δισκοπότηρο τα πνευματικά δικαιώματα για την Αμερική» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Τι μπορεί να παραχθεί στην Ελλάδα

«Μπορούμε να φτιάξουμε εδώ self test, rapid test και έχει γίνει μια προσπάθεια με το πανεπιστήμιο (ΕΚΠΑ), με την ομάδα του κ. Γοργούλη, του κ. Κίττα αυτά που μπορούν να γίνουν σε 6 – 8 μήνες υπάρχει και μια ελληνική εταιρεία που κάνει rapid test στη Λάρισα», δήλωσε στη συνέχεια ο κ. Τρύφων.

«Για τα φάρμακα για τον κορωνοϊό οι εγκριτικές διαδικασίες πρέπει να περάσουν από κλινική μελέτη φάσης 2 – 3, θέλουν δύο χρόνια, είναι κάτι που μπορούμε να φτιάξουμε εδώ πέρα, και το ισραηλινό φάρμακο εάν ευοδωθεί είναι κάτι που μπορεί να φτιαχτεί στην Ελλάδα με προϋποθέσεις και κάποια άλλα φάρμακα όπως η κολχικίνη μπορεί να φτιαχτεί, τώρα τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι κάτι που πάει πιο αργά πιο πίσω.

Μπορούμε να φτιάξουμε φάρμακα στην Ελλάδα, όμως όλα αυτά θέλουν χρόνο. Το φάρμακο θέλει πιο πολύ χρόνο, γιατί δεν υπάρχει εγκεκριμένο φάρμακο για τον κορωνοϊό σαν ένδειξη».

Όλα αυτά έχουν σχέση με τιμή, με διαθεσιμότητα, τι έχει δημιουργήσει κάθε εταιρεία και επίσης με παραγωγικές δυνατότητες σημείωσε ο πρόεδρος της ΠΕΦ. Τα πρώτα δείγματα από το Ισραήλ του ισραηλινού φαρμάκου ήταν πολύ θετικά, αλλά με πολύ μικρό αριθμό ασθενών. Το σημαντικό, επισήμανε, είναι ότι η Ελλάδα μπόρεσε και μπήκε και πήρε κλινική μελέτη της φάσης 2 με 90 ασθενείς, ενώ τη διεκδικούσαν αρκετές άλλες χώρες, διότι η παραγωγή που είχε το εργαστήριο στο Ισραήλ ήταν σχετικά μικρή, δεν μπορούσε να δώσει σε πάρα πολλές χώρες που έκαναν ταυτόχρονα κλινικά προγράμματα τώρα.

«Άρα η χώρα μας, έχοντας κι αξιοπιστία, κι έχοντας δει το Ισραήλ ότι γίνεται σοβαρή δουλειά σε όλα τα επίπεδα, μπόρεσε και πήρε την κλινική μελέτη της φάσης 2, κι αυτό είναι σημαντικό», ανέφερε ο κ. Τρύφων.