«Σκαλίζει» τα Στενά, ανοίγει τον γνωστό ασκό

Η πρόθεση του Ταγίπ Ερντογάν να κατασκευάσει διώρυγα για τη διέλευση από τα Στενά και την  παράκαμψη των πορθμών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων καταργώντας τη Σύμβαση του Μοντρέ, άνοιξε μεγάλη συζήτηση και μαζί τον ασκό του Αιόλου για την Τουρκία.

Τα Στενά είναι ένα πολύ στρατηγικό και ευαίσθητο σημείο με παγκόσμια σημασία για τις γεωστρατηγικές και γεωοικονομικές ισορροπίες, ώστε να αφεθεί να  αποτελέσει εργαλείο διατάραξής τους και μελλοντικών γεωπολιτικών εκβιασμών. Ειδικά από έναν ηγέτη ο οποίος δείχνει να μην έχει όρια και να μην αντιλαμβάνεται πότε παραβιάζει κόκκινες γραμμές που οριοθετούν ζωτικά συμφέροντα πραγματικών και όχι κατά φαντασία μεγάλων παικτών.

Η προειδοποίηση, μέσω επιστολών, πρώτα 126 Τούρκων πρέσβεων ε.τ. και στη συνέχεια 103 ναυάρχων εν αποστρατεία, ότι πειράζοντας τη Σύμβαση του Μοντρέ θέτει σε κίνδυνο την Τουρκία, πηγάζει από την κατανόηση ότι αυτό που επιχειρεί ο Τούρκος Πρόεδρος ερεθίζει τα αντανακλαστικά ισχυρών  διεθνών δρώντων. Οι οποίοι δεν θα μείνουν απαθείς σε δυνητική διακύβευση της ασφάλειας στρατηγικών και οικονομικών συμφερόντων τους.

Θα αποδεχθούν οι ΗΠΑ και η Ρωσία τη βεβαία μετατροπή των νέων Στενών σε μοχλό εκβιασμού πότε του ενός και πότε του άλλου και την εργαλειοποίησή τους κατά βούληση από μία χώρα η οποία και τώρα κάνει αυτό ακριβώς εκμεταλλευόμενη τη γεωγραφική της θέση; Μία συμφωνία πχ της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον για διέλευση αμερικανικού πολεμικού στόλου δίχως τους περιορισμούς της Σύμβασης του Μοντρέ και την είσοδό του στον Εύξεινο Πόντο δεν είναι κάτι που σκέπτεται η Μόσχα; Η αντίστροφη συμφωνία για την έξοδο ανά πάσα στιγμή ρωσικού στόλου δίχως περιορισμούς στη Μεσόγειο δεν είναι ένα σενάριο που απασχολεί τους Αμερικανούς;

Πόσο απίθανη είναι η σοβαρή αντίδραση του ενός ή του άλλου ή και των δύο μαζί για τον ίδιο λόγο ιδωμένο από του καθενός την οπτική;

Η απόφαση του Ερντογάν όμως είναι ειλημμένη. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάτι που να έχει εξαγγείλει και να μην το έχει κάνει ή να μην το έχει αποπειραθεί. Το ερώτημα είναι τι θα κάνουν οι άλλοι Και οι δυνητικά θιγόμενες τρίτες χώρες και εκείνοι στο εσωτερικό που βλέπουν κίνδυνο για την Τουρκία. Η ακαριαία σύλληψη ναυάρχων που προσυπέγραψαν την επιστολή δεν λύνει το πρόβλημα του Τούρκου Προέδρου από τη διογκούμενη δυσφορία για τους χειρισμούς του, η οποία μάλιστα εκπορεύεται απ’ όλες τις τάσεις και όχι μόνο από κεμαλιστές και φιλονατοϊκούς. Εξάλλου μεταξύ των συλληφθέντων βρίσκεται κα ο αυθεντικός εμπνευστής της Γαλάζιας Πατρίδας»  απόστρατος ναύαρχος Τζεμ Γκιουρντενίζ.

Οι διαφωνούντες δεν έχουν ενστάσεις για τα νέο-οθωμανικά σχέδια του Ερντογάν, αυτή τη μεγαλοϊδεατική πολιτική τη στηρίζουν όλοι, από όλα τα κόμματα πλην του κουρδικού. Αυτό που τους ανησυχεί είναι ακριβώς ότι ο Τούρκος Πρόεδρος με τους χειρισμούς του θέτει σε κίνδυνο  το νέο-οθωμανικό όνειρο και «σκίζοντας» τη σύμβαση του Μοντρέ και την απολύτως σχετιζόμενη και συνδεόμενη Συνθήκη της Λοζάνης την οποία επίσης θέλει να καταργήσει, ανοίγει περίεργες θύρες που μπορεί να οδηγήσουν σε καμιά άλλη Συνθήκη, παντελώς ανεπιθύμητη στην Τουρκία, ας πούμε σε αυτή των Σεβρών…

Πάντως αυτή η σύμπτωση ανησυχίας και ενόχλησης για το πρόσωπο του Ερντογάν και από το εξωτερικό και δη τους «μεγάλους»  και εξ οικείων και μάλιστα διατασικά, ενδέχεται να οδηγήσει σε κάποια αιφνίδια εξέλιξη από αυτές που συμβαίνουν συχνά πυκνά στην περιοχή σε ηγέτες που χάνουν την πυξίδα.