Τα κρούσματα του κορωνοϊού χθες Κυριακή ήταν 884, ένα ιδιαίτερα υψηλό νούμερα για Σαββατοκύριακο, όπου όλοι γνωρίζουμε ότι ο αριθμός των μολύνσεων που εντοπίζονται είναι μειωμένος. Ταυτόχρονα, 25 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω των επιπλοκών της Covid-19 και ο αριθμός των διασωληνωμένων παραμένει στα ύψη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην υποχωρεί η πίεση στο ΕΣΥ και έτσι η άρση του lockdown για την Αττική, που πάλι ήταν «πρωταθλήτρια» στα κρούσματα την Κυριακή, να πηγαίνει για πιο πέρα.
Τουλάχιστον όσον αφορά την πλήρη άρση του, καθώς υπάρχει μεγάλη πίεση από τους επαγγελματίες να ανοίξει το λιανεμπόριο λόγω των μεγάλων οικονομικών προβλημάτων που επιφέρει το κλείσιμο των δραστηριοτήτων λόγω των μέτρων για τον κορωνοϊό.
Τι δήλωσε η Αριστοτελία Πελώνη
Στη σημερινή ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος απάντησε στην ερώτηση για το πώς θα γίνει η άρση του lockdown. Αυτή τη στιγμή, όπως ξέρετε, ισχύει το lockdown στην Αττική μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου, μέχρι την Κυριακή. Παρακολουθούμε τα στοιχεία, αξιολογούμε τα δεδομένα. Υπάρχει αυτή τη στιγμή μία μικρή αύξηση των νοσηλειών στην Αττική, η οποία προβληματίζει. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τα δεδομένα και θα αποφανθεί για τη συνέχιση ή μη των περιοριστικών μέτρων. Σε κάθε περίπτωση, προτεραιότητά μας, είναι να κρατηθεί το ιικό φορτίο χαμηλά. Όταν και εφόσον μπορέσει να υπάρξει επαναλειτουργία κάποιων δραστηριοτήτων, προτεραιότητά μας παραμένουν τα σχολεία και το λιανεμπόριο, ανέφερε η κ. Πελώνη.
Τι είπε για τους εμβολιασμούς
Η Αριστοτελία Πελώνη αναφέρθηκε και στην πορεία των εμβολιασμών: «Το επιδημιολογικό φορτίο στην χώρα μας την περασμένη εβδομάδα παρέμεινε σταθερό, με τον κυλιόμενο μέσο όρο να ανέρχεται σε 1.040 νέα κρούσματα ανά ημέρα και μέση ηλικία τα 44 έτη. Παρατηρήθηκε, δηλαδή μια σταθεροποίηση της πανδημίας στην Αττική -με εξαίρεση τη Σαλαμίνα και την Τροιζηνία- και το Rt μειώθηκε κάτω από το 1, γεγονός που αποδεικνύει ότι τα τελευταία μέτρα έχουν αρχίσει να αποδίδουν.
Σταθεροποίηση παρατηρείται, επίσης, στην Αχαΐα και τη Θεσσαλονίκη. Δυστυχώς, ωστόσο, το μεταλλαγμένο βρετανικό στέλεχος εμφανίζει μεγάλη διασπορά σε πολλές περιοχές της χώρας, καθώς έχουν ήδη ανιχνευθεί περισσότερα από 760 κρούσματα σε 32 Περιφερειακές Ενότητες. Ανησυχητική είναι η κυκλοφορία της μετάλλαξης της Νότιας Αφρικής στην περιοχή του Ευόσμου γεγονός που επιβάλλει αυξημένη επιτήρηση. Πέρα από το αυστηρό lockdown στην περιοχή αυτή αυξάνονται και τα test για την έγκαιρη ιχνηλάτηση των φορέων.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο ιός είναι εδώ, η διασπορά του παραμένει εκτεταμένη και οφείλουμε όλοι να τηρούμε τα μέτρα προστασίας. Διανύουμε το τελευταίο μίλι του μαραθώνιου, συνεχίζουμε την άμυνα και ταυτόχρονα εντείνουμε την αντεπίθεση με την επιχείρηση «Ελευθερία».
Πριν από λίγο ξεπεράσαμε τους 700.000 εμβολιασμούς και οι ρυθμοί επιταχύνονται ανάλογα με τις ροές των εμβολίων που φτάνουν στη χώρα μας.
Ήδη, καθώς αυξάνεται ο εμβολιασμός στις ηλικίες 75 ετών και άνω, παρατηρείται μείωση των νέων κρουσμάτων στην ηλικιακή αυτή ομάδα. Και αυτό αποτελεί πραγματικά ένα ιδιαίτερα σημαντικό και ελπιδοφόρο μήνυμα. Γίνεται έτσι προφανές ότι όσο προχωράει ο εμβολιασμός και προστατεύονται οι πιο ευάλωτοι συνάνθρωποί μας, τόσο θα μειώνεται ο αριθμός των νοσούντων που θα εμφανίσουν βαριά λοίμωξη και θα χρειαστούν νοσηλεία.
Σημειώνεται ότι από την Παρασκευή εκδίδεται αυτόματα μέσω του gov.gr η βεβαίωση εμβολιασμού για όσους έχουν λάβει και τις δύο δόσεις του εμβολίου κατά του κορονοϊού. Από σήμερα θα εκδίδεται και μέσω των ΚΕΠ.
Η άποψη των ειδικών για το lockdown
Ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης του lockdown κατά μια εβδομάδα στην Αττική άφησε ο καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Χαράλαμπος Γώγος μιλώντας στον ΣΚΑΪ καθώς όπως η κατάσταση δείχνει να έχει σταθεροποιηθεί. «Είμαστε σε μια μεταβατική περίοδο.
Από την εποχή της κυριαρχίας του ιού περνάμε τώρα σε μια φάση που ελπίζουμε να έρθει η κυριαρχία των εμβολίων. Σε αυτή τη φάση πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Έχουμε καλά νέα, έχει σταθεροποιηθεί κάπως η καμπύλη, o RT παραμένει και στην Αττική κάτω από 1, αν και υπάρχουν και πιο δύσκολες περιοχές, όπως η Αχαΐα που είναι λίγο ψηλότερα και τα πράγματα είναι πιο πιεστικά, αλλά σε γενικές γραμμές επιδημιολογικά σε όλη την επικράτεια τα πράγματα έχουν σταθεροποιηθεί», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Γώγο, η ανταπόκριση του συστήματος υγείας, κυρίως στις ΜΕΘ, θα καθυστερήσει λίγο ακόμα. «Δυστυχώς υπάρχει ακόμα η πίεση. Αυτή τη στιγμή καταβάλλεται έντονη προσπάθεια για ν’ ανοίξουν καινούριες κλίνες COVID, κυρίως ΜΕΘ, και θα λειτουργήσουν αν χρειαστεί», πρόσθεσε.
Παράλληλα, δεν απέκλεισε το άνοιγμα του λιανεμπορίου με τη μέθοδο του click away, από την ερχόμενη Δευτέρα 1η Μαρτίου. «Υπάρχει μια βάση συζήτησης για να ανοίξει το λιανεμπόριο από Δευτέρα από την άποψη ότι δε φαίνεται να επηρεάζει πολύ αυτό το σύστημα λειτουργίας, αφού έτσι κι αλλιώς υπάρχει κινητικότητα».
«Μεγάλο ζητούμενο η εκπαίδευση»
Παρόλα αυτά, ο καθηγητής Παθολογίας σημείωσε ότι το μεγάλο ζητούμενο παραμένει η εκπαίδευση, καθώς τα παιδιά έχουν μείνει πολύ καιρό εκτός σχολείο, ενώ υπάρχει μεγάλο πρόβλημα και στην τριτοβάθμια. «Η συζήτηση θα γίνει και για τα δύο και θα δούμε ποιο είναι πιο ασφαλές να ξεκινήσει», επισήμανε.
Σε ό,τι αφορά στους εμβολιασμούς, ανέφερε ότι «προχωρούν πιο γρήγορα και πιο μαζικά κι ελπίζουμε να έχει μια ανοσοποίηση ώστε να ανοίξουν περισσότερα πράγματα» υπογραμμίζοντας ότι ήδη η θνητότητα είναι χαμηλότερη από αυτή που υπήρχε. Στο πλαίσιο αυτό, όπως εκτίμησε ο κ. Γώγος, αυτό ενδέχεται να είναι το τελευταίο σκληρό lockdown, συμπληρώνοντας ότι περιοριστικά μέτρα κατά καιρούς μπορεί να υπάρχουν, αλλά θα είναι σαφώς λιγότερα. Τέλος, δήλωσε ότι το φετινό Πάσχα για τους Έλληνες θα είναι καλύτερο σε σχέση με πέρυσι, αφήνοντας ανοιχτό.
Ματίνα Παγώνη: Οι αριθμοί αυτής της βδομάδας θα καθορίσουν τις αποφάσεις
Η τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου είναι γεγονός και δεδομένου ότι περιοριστικά μέτρα για τη διασπορά του κορωνοϊού θα ισχύουν μέχρι τις 28 του μηνός άπαντες αναρωτιούνται αν θα υπάρξει παράταση ή σταδιακή άρση. Σε αυτό το ενδεχόμενο στάθηκε σήμερα στις δηλώσεις της η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, Ματίνα Παγώνη.
Ερωτηθείσα για τις πληροφορίες περί άρσης μέτρων του lockdown από την 1η Μαρτίου, η κυρία Παγώνη είπε χαρακτηριστικά στο Open: «Η τρέχουσα είναι μια από τις δυσκολότερες εβδομάδες. Τα στοιχεία δείχνουν κατά 85% κάλυψη των ΜΕΘ στην Αττική και 64% στην επικράτεια. Ο αριθμός των κρουσμάτων αυτής της εβδομάδας είναι αυτός που θα οδηγήσει στις τελικές αποφάσεις και στο τι θα γίνει από Δευτέρα».
Σύμφωνα με την ίδια, η κάλυψη στις ΜΕΘ δεν θα μειωθεί αυτή την εβδομάδα.
«Περιμένουμε κάποια αύξηση καθώς είχαμε πάνω από 2.000 νοσηλευόμενους σε απλές κλίνες covid. Ένα 10% από αυτούς σίγουρα θα πάει σε διασωλήνωση γιατί έχουν υποκείμενα νοσήματα και είναι βαριές καταστάσεις» είπε και υπογράμμισε ότι οι καθοριστικοί παράγοντες «δεν θα είναι οι ΜΕΘ, αλλά τα κρούσματα, ο αριθμός θανάτων και νοσηλευόμενων».
Παράλληλα, η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ ανέφερε πως: «Είναι λογικό ότι πρέπει να βγούμε από αυτή την ιστορία σταδιακά, σιγά σιγά, αν έχουμε μείωση των αριθμών αυτών. Ακόμα δεν μπορούμε να πούμε τίποτα. Θα περιμένουμε μέχρι τέλος της εβδομάδας. Υπάρχει μια σταθεροποίηση. Περιμένουμε να ξεκινήσει μια μείωση γιατί από τώρα έχει αρχίσει το δεκαπενθήμερο του lockdown».
Η εκτίμηση του Αθανάσιου Εξαδάκτυλου
Όπως υποστήριξε σήμερα μιλώντας στην ΕΡΤ, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, χρειάζεται υπομονή ενώ μέχρι την Παρασκευή θα υπάρχει εικόνα αν και ποιες δραστηριότητες θα επιτραπούν να ανοίξουν.
«Λίγη υπομονή. Φαντάζομαι μέχρι την Παρασκευή θα έχουμε σαφή εικόνα αν και ποιες δραστηριότητες θα επιτραπούν. Στις 14/12 όταν ανοίξαμε το λιανεμπόριο δεν είδαμε αρνητική επίπτωση στην πανδημία. Συνέχισε να πέφτει μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου» είπε χαρακτηριστικά όταν ρωτήθηκε ποιες δραστηριότητες πρέπει να ανοίξουν κατά τη διάρκεια του lockdown και αν πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα σχολεία ή το λιανεμπόριο.
Τι ανέφερε για Θεσσαλονίκη
Ο κ. Εξαδάκτυλος σημείωσε επίσης, ότι η ανοσία στον ελληνικό πληθυσμό φτάνει στο 8% και υποστήριξε για τη Θεσσαλονίκη ότι η αύξηση αυτή συνεχίζεται με αργούς ρυθμούς και «δεν είναι τέτοια ώστε να πάει (τη Θεσσαλονίκη) στο επίπεδο της Αττικής. Δεν αισθανόμαστε ήρεμα, γιατί αν συνεχίσει έτσι μπορεί να γίνει μεγάλη αύξηση».
Σε εκείνο το σημείο αναφέρθηκε στον Εύοσμο, επισημαίνοντας ότι «υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα με τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη. Γίνεται μάχη για να μη διασπαρεί. Δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση όσο τρέχει ο εμβολιασμός να έχουμε δυο ακόμη στελέχη. Η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη είναι αυτή που καλύπτεται λιγότερο από τα διαθέσιμα εμβόλια».
Τι δείχνει έρευνα του ΕΚΠΑ για την ανάπτυξη αντισωμάτων μετά το εμβόλιο
Έρευνα για την ανάπτυξη αντισωμάτων σε διάφορες ηλικίες μετά από εμβολιασμό έναντι του κορωνοϊού, πραγματοποίησε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Σύμφωνα με τα ευρήματά της περίπου τα μισά άτομα ηλικίας άνω των 85 ετών αναπτύσσουν αντισώματα μετά την πρώτη δόση του εμβολιασμού.
Συγκεκριμένα, ποσοστό άνω του 90% των εμβολιασθέντων με ηλικία 25-67 έτη παράγει εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι του κορωνοϊού πριν τη δεύτερη δόση του εμβολίου των εταιρειών Pfizer/BioNTech.
Το σύνολο σχεδόν των εμβολιασθέντων σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα παράγει πολύ υψηλούς τίτλους προστατευτικών εξουδετερωτικών αντισωμάτων μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Σε ηλικίες μεγαλύτερες των 85 ετών το ποσοστό των εμβολιασθέντων που παράγουν εξουδετερωτικα αντισώματα έναντι του ιού SARS-CoV-2 πριν τη δεύτερη δόση του εμβολίου ανέρχεται σε 45%.
Η ανοσία που παρέχουν τα εμβόλια έναντι του συγκεκριμένου ιού αποτελεί σημαντικό ερευνητικό ερώτημα παγκοσμίως. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής εμβολιάζονται υγειονομικοί και άτομα άνω των 70 ετών με το εμβόλιο BNT162b2 (ComirnatyTM) των εταιρειών Pfizer/BioNTech, ενώ ξεκίνησαν και εμβολιασμοί με το εμβόλιο της AstraZeneca για ηλικιακές ομάδες 60-64 έτη.
Η Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ διεξάγει μελέτη (https://www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04743388) της κινητικής των αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 σε εθελοντές που θα λάβουν τα εμβόλια αυτά. Η μελέτη θα εξελιχθεί σε βάθος 18 μηνών προκειμένου να καθορισθεί τόσο ο βαθμός όσο και η διάρκεια της παρεχόμενης ανοσίας. Στη μελέτη μελετούνται συνδυαστικά η παραγωγή τόσο εξουδετερωτικών αντισωμάτων (πρόκειται για αντισώματα τα οποία «εξουδετερώνουν» τον ιό) όσο επιπλέον και αντισωμάτων έναντι της περιοχής RBD της πρωτεϊνης ακίδας μέσω της οποίας ο ιός επιμολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα και προκαλεί τη νόσο COVID-19.
Ο πληθυσμός της μελέτης περιλαμβάνει αρχικά εθελοντές υγειονομικούς και άτομα άνω των 80 ετών, ενώ στη συνέχεια θα μελετηθούν άτομα 70-79 ετών καθώς και ασθενείς με αιματολογικές κακοήθεις και συμπαγείς όγκους σε διάφορα στάδια της θεραπείας τους.
Στο πλαίσιο της μελέτης πέρα από την παραγωγή αντισωμάτων θα καταγραφούν επίσης οι κυτταρικοί υποπληθυσμοί λεμφοκυττάρων, ώστε να μελετηθεί η διατήρηση των κυττάρων μνήμης (κυτταρική ανοσία) εναντίον του ιού σε βάθος χρόνου, καθώς και κυτταροκίνες φλεγμονής.
Οι μετρήσεις των αντισωμάτων γίνονται με εμπορικά διαθέσιμες τεχνολογίες που έχουν εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ. Η έρευνα αυτή υποστηρίζεται μερικώς από τη ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ και την AEGEAS. Η μελέτη ξεκίνησε με τους υγειονομικούς (25-67 ετών) και τα μέλη της κοινότητας άνω των 80 ετών που εμβολιάζονται στο ΓΝΑ «Αλεξάνδρα». Οι κύριοι Ερευνητές της μελέτης Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης του ΕΚΠΑ) και Ευάγγελος Τέρπος (Καθηγητής Αιματολογίας του ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα ανά ηλικιακή ομάδα.
Στη μελέτη μέχρι τώρα έχουν ενταχθεί 361 υγιείς δότες (με ηλικιακή διαστρωμάτωση) ως εξής: 249 υγειονομικοί ηλικίας 25-67 ετών και 112 άτομα άνω των 80 ετών. Από αυτούς βρέθηκαν ~9% θετικοί σε εξουδετερωτικά αντισώματα (δηλαδή είχαν προηγούμενα εκτεθεί στον ιό) ήδη κατά την ημέρα του πρώτου εμβολιασμού.
Από τους υγειονομικούς που ήταν αρνητικοί σε αντισώματα με την ένταξη τους στη μελέτη, πάνω από 90% ανέπτυξαν εξουδετερωτικά αντισώματα την ημέρα 22, δηλαδή πριν τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Δύο εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου όλοι οι εθελοντές υγειονομικοί (έχουν μέχρι τώρα μετρηθεί 239 άτομα) βρέθηκαν να είναι θετικοί με πολύ υψηλούς τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων που υπερβαίνουν κατά πολύ (πλην ενός) το όριο του ποσοστού 50% που σύμφωνα με τις δημοσιευμένες μελέτες του εμβολίου BNT162b2, δεικνύει υψηλή προστασία έναντι του ιού SARS-CoV-2.
Όσον αφορά τους εμβολιασθέντες στην ηλικιακή ομάδα άνω των 85 ετών, τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της υπό εξέλιξη μελέτης σε 50 άτομα, δείχνουν ότι το ποσοστό αυτών που παράγουν εξουδετερωτικα αντισώματα έναντι του ιού SARS-CoV-2 πριν τη δεύτερη δόση του εμβολίου (δηλαδή την ημέρα 22) ανέρχεται σε 45%.
Πρόκειται αν μη τι άλλο για ενθαρρυντικά αποτελέσματα αναφορικά με την ανοσία στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Ωστόσο, όλοι θα πρέπει να συνεχίσουν να τηρούν τα μέτρα προστασίας σύμφωνα με τις οδηγίες των αρχών μέχρι να λάβουν και τη δεύτερη του εμβολίου. Δηλαδή, ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων ηλικίας άνω των 85 ετών δεν προστατεύονται ικανοποιητικά μόνο με την πρώτη δόση του εμβολίου. Η δεύτερη δόση του εμβολίου είναι απαραίτητη για όλες τις ηλικιακές ομάδες, αλλά κυρίως για τους πιο ηλικιωμένους συμπολίτες μας.