Μίκης Θεοδωράκης για Καλογιάννη: Είναι πολύ άδικο που έφυγε πρώτος

Συγκινεί το συλλυπητήριο μήνυμα που έδωσε στη δημοσιότητα ο μεγάλος μουσουργός Μίκης Θεοδωράκης για το θάνατο του Αντώνη Καλογιάννη με τον οποίο είχαν πολλά χρόνια γόνιμης συνεργασίας, αλλά και φιλίας.

Το μήνυμα αναλυτικά:

«Για τον Αντώνη Καλογιάννη 11.02.2021

Με τον Αντώνη Καλογιάννη συνδέθηκα στενά.

Σημάδεψε κυριολεκτικά το έργο μου δίνοντας πραγματικά μοναδικές ερμηνείες σε έργα όπως τα «Επιφάνια Αβέρωφ», το «Πνευματικό Εμβατήριο», η «Κατάσταση Πολιορκίας», ο «Ήλιος και Χρόνος», τα «Τραγούδια του Ανδρέα», τα «12 Λαϊκά», η «Νύχτα Θανάτου», τα «Γράμματα απ’ την Γερμανία» και σε τόσα άλλα τραγούδια…

Εκτός όμως από την πανέμορφη φωνή του που με συγκινούσε αφάνταστα, ταίριαζαν πολύ και οι χαρακτήρες μας. Ήμασταν φίλοι!

Σκέφτομαι ότι είναι πολύ άδικο που έφυγε πρώτος και με άφησε πίσω του να ζω με τις ωραίες μας αναμνήσεις, γεμάτες μουσική και αγάπη.

Αθήνα, 11.2.2021

Μίκης Θεοδωράκης».

Λίγα λόγια για τον Αντώνη Καλογιάννη

Ο Καλογιάννης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του κοινωνικοπολιτικού τραγουδιού των προηγούμενων δεκαετιών. «Είμαστε δυο, είμαστε τρεις», τραγουδούσε και έδινε δύναμη στη νεολαία, η οποία έβγαινε στους δρόμους και ξεσηκωνόταν.

Όπως αναφέρει η «Μηχανή του Χρόνου», ο φτωχός νεαρός με προσφυγική καταγωγή δεν είχε καμία επιδίωξη να γίνει τραγουδιστής. Γεννήθηκε και μεγάλωσε με δυσκολίες στην Καισαριανή. Έβγαζε τα προς το ζην από ένα τσαγκαράδικο. Η μόνη επαφή του με το τραγούδι ήταν όταν έβγαινε με τους φίλους και με μια κιθάρα στο χέρι, τραγουδούσαν στις ταβέρνες τους στίχους του Βάρναλη.

Είχαν πέραση και ο κόσμος τους κερνούσε. Έτσι αποκτούσε ένα παραπάνω κομπόδεμα. Τραγουδούσε ακόμη και στο τσαγκαράδικο που δούλευε, μέχρι που ο Μίκης Θεοδωράκης το 1966 τον άκουσε και του χάρισε μια ευκαιρία ζωής. Η πρόταση του ήταν να ερμηνεύσει τα «Γράμματα από τη Γερμανία» του Θεοδωράκη και του Φώντα Λάδη.

Η συνεργασία τους θα γινόταν όταν ο Μίκης Θεοδωράκης θα επέστρεφε από την κανονισμένη του περιοδεία στη Σοβιετική Ένωση. Θα τον συνόδευαν η Μαρία Φαραντούρη και ο Γιάννης Πουλόπουλος. Ξαφνικά η μία ευκαιρία διαδεχόταν την άλλη. Τελευταία στιγμή ο Γιάννης Πουλόπουλος ακύρωσε την εμφάνιση του και ο Αντώνης Καλογιάννης αναπλήρωσε το κενό. Όλα έγιναν από τη μία μέρα στην άλλη. Η τυχαία συνάντηση και η αστραπιαία ακρόαση ήταν τα κλειδιά για την αρχή της καριέρας του.

Ο αντιδικτατορικός αγώνας και η πολιτική του δράση Ένας μήνας, 33 συναυλίες και μια συνεργασία που θα σημάδευε την πορεία του. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, ήθελε να γυρίσει στη δουλειά του, στο τσαγκαράδικο. Η Μαρία Φαραντούρη όμως τον έπεισε να γίνει τραγουδιστής. Άφησε τα εργαλεία του στην άκρη, πήρε καινούργια ρούχα και παπούτσια όργωσε την υφήλιο με τη φωνή του, συνέβαλε στον αγώνα κατά της χούντας και έδινε μέσα από τα κομμάτια του ηχηρά αντιστασιακά μηνύματα.

Εμφανιζόταν με το συγκρότημα του Θεοδωράκη και τη Μαρία Φαραντούρη στο «Τζάκι» της οδού Μουρούζη. Εκεί, καθημερινά, βρισκόταν ο Δημήτρης Χορν και όλη η ηγεσία της Αριστεράς, της αντιπολίτευσης. Στην δικτατορία των συνταγματαρχών του 1967 έφυγε στο εξωτερικό με τη Μαρία Φαραντούρη. Δημιούργησαν μαζί μια λαϊκή ορχήστρα, οργάνωσαν συναυλίες με καθαρά πολιτικό χαρακτήρα. Πάντρεψαν τις φωνές τους με ένα και μοναδικό σκοπό, τον αντιδικτατορικό αγώνα.

Από τον πρώτο χρόνο της δικτατορίας, τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη είχαν απαγορευτεί. Ακούγονταν μόνο κρυφά, κυρίως σε υπόγεια. Τότε Αντώνης Καλογιάννης και Μαρία Φαραντούρη ένωσαν τις φωνές τους και εμφανίστηκαν στη γαλλική τηλεόραση τραγουδώντας Θεοδωράκη σε στίχους Οδυσσέα Ελύτη. Ήταν ένα ακόμη ισχυρό μήνυμα ότι η αντίσταση ήταν ακόμη ζωντανή.

Όταν ο Θεοδωράκης αποφυλακίστηκε, έδωσαν όλοι μαζί περισσότερες από 500 συναυλίες σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία, γνωστοποιώντας την πολιτική κατάσταση της Ελλάδας.

«Μιλώ για τα τελευταία σαλπίσματα των νικημένων στρατιωτών

Για τα προαύλια των φυλακών και το δάκρυ των μελλοθανάτων

Μιλώ για τα λουλούδια που μαραθήκανε στους τάφους και τα σαπίζει η βροχή».

Η πολιτική του δράση στοχοποιήθηκε. Στη μπουάτ τραγουδούσε στίχους του Αναγνωστάκη. Αυτοί οι στίχοι έχει παραδεχτεί σε συνέντευξη του ότι ήταν η αιτία να τον συλλάβουν και να κρατηθεί για αρκετό διάστημα στο ΕΑΤ-ΕΣΑ.

Στη συνέχεια, Οι δεκαετίες του ’80 και του ’90 ήταν οι πιο εμπορικές του και χαρακτηρίστηκαν κυρίως από ερωτικά κομμάτια.

Δισκογραφία

• Κάτι φταίει
• Τα πρώτα μου τραγούδια
• Ερωτικά
• Συνοικισμός Α΄ (1972)
• Για μια σταγόνα αλάτι (1973)
• Τα λιοτρόπια (1974)
• Τι ώρα νά ‘ναι
• Τραγούδια Μ. Θεοδωράκη
• Γράμματα στο Μακρυγιάννη (1979)
• Τα σημερινά (1981)
• Μικραίνει ο κόσμος (1983)
• Μικρά Ερωτικά (1984)
• Και που λες Ευτυχία (1985)
• Επικινδυνα παιχνιδια (1990)
• Σε ανύποπτο χρόνο (1991)
• Αντίθετη Πορεία (1993)
• Ιστορίες αγγέλων (1997)