Κόσμος

Απόπειρα πραξικοπήματος Τουρκία: Ψευδής ο ισχυρισμός ότι οι ΗΠΑ βρισκόταν από πίσω, λέει η Ουάσινγκτον

Απόπειρα πραξικοπήματος Τουρκία: Ο Σουλεϊμάν Σοϊλού υποστηρίζει ότι η Ουάσινγκτον «διηύθυνε» τους πραξικοπηματίες.

Απορρίπτει το υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών «τους ισχυρισμούς των Τούρκων αξιωματούχων» ότι η Ουάσινγκτον βρισκόταν πίσω από το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 στην Τουρκία. Ο Νεντ Πράις, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, χαρακτήρισε «ανυπόστατους και ανεύθυνους» τους «ισχυρισμούς πως οι ΗΠΑ ευθύνονταν» για τα αιματηρά γεγονότα εκείνου του καλοκαιριού και έκρινε ότι τέτοιου είδους τοποθετήσεις δεν συνάδουν με την ιδιότητα «του συμμάχου στο NATO και του στρατηγικού εταίρου των ΗΠΑ».

Λίγο νωρίτερα ο Τούρκος υπουργού Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού, είχε δηλώσει στην εφημερίδα Χουριέτ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται πίσω από το πραξικόπημα «διευθύνοντας» τους πραξικοπηματίες. Ωστόσο, η Ουάσινγκτον έχει διαψεύσει επανειλημμένα πως ήταν αναμεμιγμένη. Μάλιστα, έχει απορρίψει τουρκικά αιτήματα για την έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν, φερόμενου ως «εγκεφάλου» του, που ζει στην Πενσιλβάνια, σημειώνοντας ότι η Άγκυρα δεν της προσκομίζει αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία για την υπόθεση.

Η απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία συνέβη κατά τις βραδυνές ώρες της 15ης Ιουλίου και πρώτες πρωινές της 16ης Ιουλίου του 2016, και διήρκεσε για αρκετές ώρες έως ότου πριν το μεσημέρι της 16ης Ιουλίου είχε πλέον διαπιστωθεί πως είχε αποτύχει οριστικά.

Η ενέργεια φέρεται, σύμφωνα με την τουρκική κυβέρνηση, να είχε ενορχηστρωθεί από ομάδα στρατιωτικών εντός των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Η απόπειρα προκάλεσε σοβαρές υλικές ζημιές, 265 νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Στην Άγκυρα, το τουρκικό Κοινοβούλιο και το Προεδρικό Μέγαρο βομβαρδίστηκαν. Πυροβολισμοί ακούστηκαν κοντά σε μεγάλα αεροδρόμια στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη. Οι αντιδράσεις στην απόπειρα ήταν σε μεγάλο βαθμό δυσμενείς τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς. Τα κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία καταδίκασαν την απόπειρα. Διεθνείς ηγέτες -όπως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, κάλεσαν τους επίδοξους πραξικοπηματίες να σεβαστούν τους θεσμούς στην Τουρκία και τους εκλεγμένους αξιωματούχους.

Ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωσε, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης στις 16 Ιουλίου το 2016, ότι η κατάσταση ήταν πλέον «υπό πλήρη έλεγχο». Αποκάλεσε την απόπειρα για πραξικόπημα μια «μαύρη κηλίδα στην τουρκική δημοκρατία». Μαζικές συλλήψεις ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος με 2.839 στρατιώτες να κρατούνται από την κυβέρνηση.

Μετά την καταστολή της απόπειρας, ο πρόεδρος Ερντογάν είχε δηλώσει πως επρόκειτο για προδοσία η οποία θα πληρωθεί πολύ ακριβά και πως με την βοήθεια του Θεού θα ξεκαθαριστούν οι ένοπλες δυνάμεις από τα στοιχεία αυτά. Έως την 19η Ιουλίου, συνελήφθησαν ή αποτάχθηκαν 20.000 στρατιωτικοί, αστυνομικοί, και δικαστικοί υπάλληλοι από τις υπηρεσίες του κράτους, ενώ ο Ερντογάν άφησε το ενδεχόμενο ανοικτό για επαναφορά της θανατικής ποινής, παρά τις προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ πως κάτι τέτοιο θα απομόνωνε την Τουρκία. Η αντίδραση της κυβέρνησης συνεχίστηκε, απαγορεύοντας την θρησκευτική τελετή στις κηδείες των πραξικοπηματιών, απαγορεύοντας την λειτουργία των τηλεοπτικών σταθμών που θεώρησε πως πρόσκεινται στους υπαίτιους του πραξικοπήματος, και παράλληλα απολύοντας και 15.000 υπαλλήλους του υπουργείου παιδείας, ανάμεσα τους και 1.577 πρυτάνεις πανεπιστημίων, και επιπλέον ακυρώνοντας τις άδειες 21.000 ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Δύο εβδομάδες αργότερα, οι διώξεις επεκτάθηκαν και σε διαιτητές του ποδοσφαίρου.