Με αγωνία αναμένουμε και τη σημερινή ανακοίνωση του ΕΟΔΥ για τα κρούσματα του κορωνοϊού στην Ελλάδα, ενώ η προγραμματισμένη ενημέρωση από τον Βασίλη Κικίλια μεταφέρθηκε για αύριο, έτσι ώστε να δοθεί το περιθώριο στους τηλεοπτικούς σταθμούς να καλύψουν την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν στις ΗΠΑ.
Να θυμίσουμε ότι τα κρούσματα του κορωνοϊού χθες (19/1) ήταν 566, ενώ ανακοινώθηκαν 30 νέοι θάνατοι και ότι 320 συνάνθρωποί μας είναι διασωληνωμένοι στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Είναι φανερό ακόμη και μόνο από αυτά τα νούμερα ότι ο κορωνοϊός «επιμένει», ενώ οι ειδικοί ανησυχούν για ένα νέο κύμα του ιού.
Γι’ αυτό και είναι πολύ δύσκολο να πάμε σε άμεσο άνοιγμα της εστίασης. Άλλωστε, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε σημερινή του τοποθέτηση ανέφερε ότι προηγούνται τα Γυμνάσια και τα Λύκεια σε σχέση με το άνοιγμα και έπονται χιονοδρομικά κέντρα και εστίαση.
«Προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι το άνοιγμα Γυμνασίων και Λυκείων» ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός κατά την ομιλία του στη συζήτηση για το νομοσχέδιο επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο.
«Άλλες δραστηριότητες μπορούν να περιμένουν λίγο ακόμα για να επαναλειτουργήσουν» υπογράμμισε επίσης, στέλνοντας σαφές μήνυμα για τα χιονοδρομικά κέντρα και την εστίαση, καθώς και για την στόχευση της κυβέρνησης όσον αφορά στη σταδιακή επαναφορά κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων.
Τι λένε οι ειδικοί για το σταδιακό άνοιγμα δραστηριοτήτων
Για το άνοιγμα των σχολείων, του λιανεμπορίου, τις μετακινήσεις από νομό σε νομό και το πως εξελίσσεται η διαδικασία του εμβολιασμού, μίλησε σήμερα ο καθηγητής Παθολογίας και Λοιμωξιολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Χαράλαμπος Γώγος. Όπως τόνισε, η διαδικασία του εμβολιασμού έναντι του κορωνοϊού θα αργήσει, ο στόχος όμως θα επιτευχθεί.
«Έχει στηθεί το σύστημα του εμβολιασμού. Επιχειρησιακά και διαχειριστικά πάμε πολύ καλά. Μένει να έρθουν εμβόλια. Έως τώρα έχουν εμβολιαστεί περί τους 100.000 ανθρώπους, ενώ μέχρι τέλος του μηνός θα έχει ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός των υγειονομικών για να μην έχουμε απώλειες σημείωσε μιλώντας στο MEGA.
Πώς θα φτάσουμε σε ανοσία
Παράλληλα, έκανε λόγο, ότι για να δημιουργηθεί η συλλογική ανοσία, πρέπει να εμβολιαστούν 4-5 εκατομμύρια πολιτών, κάτι που «μπορεί να καθυστερήσει και για λόγους διαχειριστικούς». «Και ένα 30-40% να μπορέσουμε να εμβολιάσουμε μέχρι το Μάιο, είναι ανακούφιση για το καλοκαίρι, ανεξάρτητα εάν θα έχουμε το επιθυμητό τοίχος ανοσίας που προκύπτει από τον εμβολιασμό του 60-70% του πληθυσμού. Θα πάει καλά η διαδικασία του εμβολιασμού. Μπορεί να καθυστερήσει 2-3 μήνες η διαδικασία, αλλά θα πετύχουμε το στόχο μας».
Ακόμα, ο κ. Γώγος τάχθηκε υπέρ του πιστοποιητικού εμβολιασμού, επισημαίνοντας την ανάγκη να ξεπεραστούν τα δεοντολογικά ζητήματα που προκύπτουν. «Έχει λογική το πιστοποιητικό εμβολιασμού. Είμαι θετικός. Από την άλλη πρέπει να ιδωθεί συνολικά ως ευρωπαϊκή πολιτική. Να συζητηθεί το θέμα από πλευράς δεοντολογίας αλλά και ως προς το θέμα των προσωπικών δεδομένων. Αν μπορέσουμε να έχουμε ένα πιστοποιητικό είναι πολύ σημαντικό. Αλλά πρέπει να ξεπεραστούν τέτοια θέματα» είπε.
Για τα σχολεία και το λιανεμπόριο
Επιπλέον, ο καθηγητής αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο επαναλειτουργίας των σχολείων, εξ’ αφορμής της προσεχούς σύσκεψης της Επιτροπής των Ειδικών. «Για να αποφασίσουμε κάτι περεταίρω, ένα άνοιγμα, πρέπει να δούμε τα δεδομένα 1 έως 2 εβδομάδων. Θα δούμε τι έγινε όχι μόνο επιδημιολογικά αλλά και από την τήρηση των μέτρων. Θα συζητήσουμε τι έγινε με το λιανεμπόριο και θα συζητήσουμε αν μπορεί να ανοίξει κάτι άλλο. Η πολιτεία αποφασίζει τι είναι αυτό το άλλο, που δίνει τις προτεραιότητες. Τα σχολεία είναι προτεραιότητα κατά τη γνώμη μου» είπε.
Αναφορικά με την επαναλειτουργία του λιανεμπορίου, σχολίασε, ότι αν και «τα επιδημιολογικά δεδομένα επηρεάζονται από την κινητικότητα», εν τούτοις «ακόμα και αν ανοίγεις κάτι, όταν τα μέτρα τηρούνται, θα μπορέσουμε να διαχειριστούμε το άνοιγμα». Τέλος, ξεκαθάρισε ότι για να υπάρξει απελευθέρωση των υπερτοπικών μετακινήσεων πρέπει να υπάρχει οριζόντια ύφεση της πανδημίας. «Οι μετακινήσεις από νομό σε νομό θέλουν μεγάλη προσοχή».
Η άποψη του Αθανάσιου Εξαδάκτυλου
Για λελογισμένο κίνδυνο από το άνοιγμα του λιανεμπορίου, μίλησε σήμερα ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος. Χωρίς να κρύψει την ανησυχία του τόνισε μιλώντας στον ΑΝΤ1, πως οι επιστήμονες παρακολουθούν προσεκτικά τα επιδημιολογικά δεδομένα και πως είναι έτοιμοι να πάρουν αποφάσεις «προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση».
«Τα βήματα θα είναι πάντοτε πολύ προσεκτικά, από τη δική μας πλευρά», σημείωσε.
Ερωτηθείς για τη συνεδρίαση της Παρασκευής και το ενδεχόμενο να ανοίξουν τα σχολεία, ο κ. Εξαδάκτυλος αρκέστηκε να πει πως «καλό είναι να πάρουμε ανάσα την επόμενη εβδομάδα και να μην ανοίξουν τα σχολεία». Μάλιστα, προειδοποίησε πως «έχουμε μπροστά μας δύο δύσκολους μήνες», υπογραμμίζοντας πως βλέπουμε βελτίωση της επιδημιολογικής εικόνας αλλά «με βασανιστικά αργούς ρυθμούς».
Σε ό,τι αφορά στο πρόγραμμα εμβολιασμού, ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου χαρακτήρισε ενθαρρυντικά τα στοιχεία από το Ισραήλ, τα οποία δείχνουν πως η διάδοση του ιού μειώθηκε κατά το ήμισυ μετά την έναρξη του μαζικού εμβολιασμού του πληθυσμού. Ωστόσο, εξέφρασε την άποψη πως «δυστυχώς, δεν εκμεταλλευόμαστε τον χρόνο για να βελτιώσουμε το εμβολιαστικό σχέδιο». Τέλος, δεν έκρυψε την πικρία του για το ρυθμό με τον οποίο προχωρά ο εμβολιασμός των υγειονομικών στον ιδιωτικό τομέα.
Βατόπουλος: «Δεν εξετάζουμε άρση της νυχτερινής απαγόρευσης»
Θα παραμείνει η απαγόρευση τη νύχτα ανέφερε μεταξύ άλλων ο καθηγητής Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αλκιβιάδης Βατόπουλος, μιλώντας στον ΣΚΑΪ. Όπως ο ίδιος τόνισε με την απαγόρευση το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ελαττώνεις τις ευκαιρίες του ιού, ελαττώνεις τον μη αναγκαίο συνωστισμό. Αναφορικά με την μετάλλαξη του κορωνοιού ο καθηγητής υπογράμμισε πως μεταδίδεται πιο εύκολα αλλά δεν είναι πιο επικίνδυνη, δηλαδή ένας άνθρωπος κολλάει περισσότερους ανθρώπους.
Μάλιστα, επεσήμανε πως η εμφάνιση της μετάλλαξη κάνει πιο σημαντική την τήρηση των μέτρων. Σχετικά με την εστίαση είπε πως αργεί το άνοιγμα της και ότι αυτό θα το καθορίσει το πώς θα πάει η επιδημία και το λιανεμπόριο. Παράλληλα, σημείωσε πως την Παρασκευή θα αποφασίσουν για το άνοιγμα των γυμνασίων και λυκείων.
Ο καθηγητής εξέφρασε την ανησυχία του για τις μετακινήσεις για τα χιονοδρομικά κέντρα. «Φοβάμαι τις μετακινήσεις για τα χιονοδρομικά κέντρα» σημείωσε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος ανέφερε πως μπορεί να απελευθερωθεί άμεσα ψάρεμα και κυνήγι όμως δεν μπορεί να επιτραπεί ακόμα η μετακίνηση από νομό σε νομό.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="836" width="1200" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Τσιόδρας: «Ο κορωνοϊός ήρθε για να μείνει
Στις εξελίξεις αναφορικά με τον κορωνοϊό, τις μεταλλάξεις και τα εμβόλια αναφέρθηκε ο μιλώντας στο webinar «COVID-19 Vaccines-Moving Forward» του Φόρουμ Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής, ο καθηγητής Παθολογίας – Λοιμώξεων του ΕΚΠΑ, Σωτήρης Τσιόδρας. Όπως τόνισε ο κ. Τσιόδρας «ο ιός ήρθε για να μείνει».
Παράλληλα, εξέφρασε την ελπίδα του «να απαλλαγούμε από τις μάσκες, όταν η ανοσία του πληθυσμού φτάσει σε υψηλά επίπεδα μέσω του εμβολιασμού».
Επίσης, υπογράμμισε ότι τα συνεχή μέτρα έχουν κουράσει τους πολίτες και έτσι εξηγείται και η μη συμμόρφωση σε αυτά, ενώ σχετικά με το εμβόλιο, είπε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, λέει «ναι» στον εμβολιασμό σε ποσοστό 72%. «Η ελληνική κοινωνία αποδέχεται τον εμβολιασμό και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Οι περισσότεροι φοβούνται τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες» σημείωσε.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="800" width="1200" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Σχετικά με τις μεταλλάξεις του ιού και το κατά πόσον τον εμβόλιο είναι αποτελεσματικό απέναντι σε αυτές, ο κ. Τσιόδρας τόνισε ότι «ένα είναι σίγουρο: όσο πιο γρήγορα εμβολιάσουμε -και με τον σωστό τρόπο- τον πληθυσμό, πιθανότατα θα αποφύγουμε τη διασπορά και την ανάπτυξη νέων ανθεκτικών στελεχών», χωρίς να αποκλείσει ωστόσο το ενδεχόμενο να τροποποιείται κάθε χρόνο το εμβόλιο, όπως συμβαίνει και με το εμβόλιο της γρίπης.
«Ίσως μπούμε σε μια κατάσταση, στην οποία για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου θα εξετάζουμε κάθε χρόνο τον ιό για μεταλλάξεις, με ένα δίκτυο αντίστοιχο με της γρίπης, και θα εκδίδουμε οδηγίες για το πως θα κατασκευάζεται κάθε χρόνο το εμβόλιο» ανέφερε, συμπληρώνοντας ότι «η επιστήμη διαθέτει πλέον την τεχνογνωσία να αντιμετωπίσει αυτό το εμπόδιο».
«Σας λέω χαρακτηριστικά ότι από τη στιγμή που ολοκληρώθηκε η πρώτη ανάλυση του γονιδιώματος από την Ουχάν, μέσα σε δύο ημέρες οι επιστήμονες των εταιρειών ήξεραν ακριβώς που θα στοχεύσουν για την παραγωγή εμβολίου, εναντίον της πρωτεϊνης ακίδας και πλέον έχουμε και αναπτύξαμε την τεχνογνωσία ήδη από την εποχή του SARS και του MERS. Υπήρχε η υποδομή για να φτιαχτεί αυτό το εμβόλιο γρήγορα. Και ήμασταν και αρκετά τυχεροί», πρόσθεσε.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="1200" width="1800" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Όσο για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, η οποία σύμφωνα με τις μελέτες εμφανίζεται σε ποσοστό 95%, «μένει να εφαρμοστεί και στον πραγματικό κόσμο», τόνισε.
Ειδικά για το θέμα της αποτελεσματικότητας διευκρίνισε: «Παίζουν πάρα πολλοί παράγοντες ρόλο, όπως η ανοσία στον γενικό πληθυσμό, εάν θα εμβολιάσει κανείς ενήλικες μόνο κ.α.. Είναι ένα εμβόλιο το οποίο δεν έχει εγκριθεί στα παιδιά και τα περισσότερα εμβόλια της Covid δεν έχουν δοκιμαστεί εκτενώς σε παιδιά. Ανάλογα, λοιπόν, με τους παράγοντες που λαμβάνει κανείς υπόψη μπορεί και το ποσοστό πληθυσμού που πρέπει να εμβολιαστεί να κυμαίνεται από το 45% έως και το 85%».
Ο ίδιος αναφέρθηκε και στη διάρκεια της ανοσίας, η οποία όπως είπε «είναι ένας αστάθμητος παράγοντας. Για το εμβόλιο μιλούν για ένα ή δύο χρόνια ανοσίας. Δεν ξέρουμε ποια είναι η ακριβής αλήθεια θα την μάθουμε στο μέλλον. Αυτό που παίρνουμε τώρα ως δεδομένο είναι, ότι η ανοσία στον κορωνοϊό αυτόν καθ’ αυτόν, σε αρκετά μεγάλες μελέτες φαίνεται ότι κρατάει τουλάχιστον ένα 8μηνο και με βάση τη λειτουργική ανοσία ίσως και να κρατάει και αρκετά χρόνια».
«Ο κορωνοϊός είναι εδώ για να μείνει και αυτό εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες στο μέλλον: σχετίζεται με τη διάρκεια της ανοσίας στον ιό, με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στο να περιορίσει τη διασπορά, την εποχικότητα και τη διαφορά που φέρνει στη διασπορά του ιού και φυσικά στις επιλογές που κάνουν οι κυβερνήσεις και τα άτομα. Πότε θα τελειώσει δεν ξέρουμε», τόνισε χαρακτηριστικά ο καθηγητής για να συμπληρώσει ότι «lockdown και απαγορευτικά, έχουν κουράσει τους ανθρώπους και δεν μπορούν να συμμορφωθούν».
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="1707" width="2560" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
«Πρέπει η Πολιτεία να βρει τρόπους να βοηθήσει την κοινότητα και οι επιστήμονες να επενδύσουμε περισσότερο χρόνο στο να κατανοήσουμε ακόμα περισσότερο, τι δουλεύει, πότε δουλεύει, πώς δουλεύει.
Αντί να χτυπάμε την επιδημία με ένα σφυρί, να την χτυπάμε με όσο το δυνατόν καλύτερο και χειρουργικό τρόπο και με περισσότερα δεδομένα», επεσήμανε και πρόσθεσε:
«Η κινητικότητα του πληθυσμού μπορεί να επηρεάσει τη διασπορά του ιού. Η στρατηγική είναι να τηρούνται τα μέτρα της αποσταστασιοποίησης με ταυτόχρονο εμβολιασμό του πληθυσμού. Αυτό εξασφαλίζει ένα χαμηλό και σταθερό αριθμό λοίμωξης κι έτσι εξισορροπούνται τα αρνητικά αποτελέσματα στη δημόσια υγεία και το κοινωνικό και οικονομικό κόστος».
Φοβάται για τρίτο κύμα του κορωνοϊού ο Σαρηγιάννης
Για τρίτο κύμα του κορωνοϊού φοβάται ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ και καθηγητής Υγειονομικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Ινστιτούτου Προηγμένων Σπουδών της Παβία, Δημοσθένης Σαρηγιάννης. Ο καθηγητής φοβάται ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί τον Μάρτιο αν έχουμε ταυτόχρονο άνοιγμα του λιανεμπορίου, των σχολείων και της εστίασης.
Σύμφωνα με τα μαθηματικά μοντέλα που αναπτύσσει, το άνοιγμα του λιανεμπορίου θα προκαλέσει χαμηλή αύξηση της τάξης των περίπου 800 κρουσμάτων την ημέρα, από την επόμενη Δευτέρα. «Η αύξηση αναμένεται να συνεχιστεί ήπια, δηλαδή οριακά στα 1.000 κρούσματα ημερησίως, αν δεν ανοίξει δευτεροβάθμια εκπαίδευση και εστίαση».
Ο κ. Σαρηγιάννης επισημαίνει ότι υπάρχει μία αβεβαιότητα στη συμπεριφορά του κοινού, η οποία, λόγω του καιρού, έχει μεγάλη σημασία στην εξέλιξη της πανδημίας.
Όσον αφορά τους εμβολιασμούς, ο καθηγητής δίνει μία άλλη διάσταση στην προτεραιοποίηση, προτείνοντας, μετά τις ευπαθείς ομάδες, να δοθεί έμφαση στις περιοχές όπου τα μοντέλα δίνουν μεγαλύτερη πιθανότητα κινδύνου και εκεί να δημιουργηθεί στοχευμένα τεχνητή ανοσία.
Σε συνέντευξή του στο dailypharmanews.gr, ο καθηγητής σημειώνει ότι: «Το άνοιγμα Γυμνασίων, Λυκείων και Δημοτικών, συνδυαστικά και με τη μετακίνηση των γονέων, δίνουν μία συνολική αύξηση γύρω στο 10%. Το λιανεμπόριο με click away το έχουμε υπολογίσει γύρω στο 4%, ενώ με click in shop υπολογίζεται γύρω στο 5%. Τώρα, όσον αφορά τον τωρινό τρόπο ανοίγματος του λιανεμπορίου, που αρχίζει, αν εφαρμόσουμε αυστηρά αυτό που λέει ο νόμος, υπολογίζεται γύρω στο 6%. Αλλά θα περιμένουμε να δούμε αν ισχύει, γιατί δεν υπάρχουν εμπειρικά δεδομένα».
Σε ερώτηση σχετικά με το πού θα πρέπει να δοθεί έμφαση για την περαιτέρω ανάσχεση της πανδημίας, ο κ. Σαρηγιάννης απάντησε ότι: «Τρία πράγματα, κατά τη γνώμη μου, είναι απαραίτητα: 1. Στα μεγάλα μαγαζιά, ακόμα και να εφαρμόσουμε 2,5 μέτρα απόσταση, έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες μετάδοσης, αν λάβει κανείς υπόψη ότι το 20-30% της μετάδοσης είναι αερογενής. Γίνεται δηλαδή από αιωρούμενα σωματίδια στον αέρα.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="795" width="1200" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Οπότε είναι σημαντικό να μειωθεί αυτό το σωματιδιακό φορτίο σε εσωτερικούς χώρους. Κι αυτό μπορεί να γίνει πολύ καλά με συσκευές απολύμανσης του αέρα είτε με φίλτρα, είτε ακόμα καλύτερα με φίλτρα σε συνδυασμό με ακτινοβόληση με υπεριώδη ακτινοβολία. Το δεύτερο έχει ένα κόστος, όχι όμως δραματικό.
2. Το δεύτερο που πρέπει να κάνουμε είναι να αυξήσουμε τον αριθμό των τεστ ανίχνευσης για να σπάμε αλυσίδες μετάδοσης, εκεί που φαίνεται από τα μοντέλα ότι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος.
3. Να κάνουμε, με δεδομένη την αύξηση του εμβολιασμού, και στοχευμένα εμβόλια δημιουργώντας τεχνητή ανοσία στις επιβαρυμένες περιοχές. Από τη στιγμή που ο εμβολιασμός θα φτάσει στον γενικό πληθυσμό και δεν θα μιλάμε μόνο για ευπαθείς ομάδες, να μπορούμε να κάνουμε εμβολιασμό όχι μόνο αναλογικά με τον πληθυσμό στη χώρα. Αλλά τα εμβόλια να γίνονται με προτεραιοποίηση στις περιοχές που τα μοντέλα δίνουν μεγαλύτερη πιθανότητα κινδύνου, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ανοσία στις περιοχές αυτές».
Για το πότε θα απαλλαγούμε από τις μάσκες και πότε θα επιτευχθεί η ανοσία, είπε: «Όχι πριν τον Οκτώβρη, Νοέμβρη».
Τι γίνεται με τους εμβολιασμούς
Αυξάνονται τα εμβολιαστικά κέντρα στη χώρα, σε μια προσπάθεια να επιταχυνθούν οι εμβολιασμοί κατά του κορωνοϊού. Συγκεκριμένα, 144 επιπλέον εμβολιαστικά κέντρα σε δημόσιες δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ρίχνονται από σήμερα στη «μάχη» σε όλη τη χώρα. Μάλιστα, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των εμβολίων, αναμένεται να αναπτυχθούν κι άλλα, έτσι ώστε να φτάσουμε και να ξεπεράσουμε τα 1.000.
Την Τρίτη 19 Ιανουαρίου έγιναν άλλοι 7956 εμβολιασμοί πανελλαδικά. Μέχρι τώρα, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα emvolio.gov.gr, έχουμε φτάσει τους 93179 στην Ελλάδα.
Οι 5 περιοχές με τους περισσότερους εμβολιασμούς είναι οι: Κεντρικός Τομέας Αθηνών, Βόρειος Τομέας Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Ηρακλείου και Δυτικός Τομέας Αθηνών. Αντίθετα, οι περιοχές που έχουν γίνει οι λιγότεροι εμβολιασμοί είναι οι: Κάρπαθος, Νήσων Αργοσαρωνικού, Ικαρίας, Θήρας και Νάξου.
Δείτε αναλυτικά τους εμβολιασμούς ανά Περιφερειακή Ενότητα
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="539" width="1200" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
