Γιώργος Φίλης στο pagenews.gr: Η Τουρκία δεν θα φύγει ολόκληρη αν επιλέξει ολική ρήξη με τη Δύση
Τις κινήσεις της Τουρκίας στη γεωπολιτική σκακιέρα ανέλυσε ο Γιώργος Φίλης στο pagenews.gr και στην εκπομπή «Point Zero» με τον Λάμπρο Καλαρρύτη. Ο επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικής στο Ledra College της Λευκωσίας και καθηγητής Γεωστρατηγικής στο ΕΚΠΑ και στη ΣΕΘΑ μίλησε για τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία και για τις αμερικάνικες κυρώσεις, αναφέρθηκε στον ισλαμισμό και τα σχέδια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ σχολίασε τον κίνδυνο των ανταλλαγμάτων αν παζαρέψει η Άγκυρα την επιστροφή της στο ευρωατλαντικό πλαίσιο.
Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι η Τουρκία το έχει «δίπορτο», τώρα «πουλάει» τους Ρώσους στις ΗΠΑ. Εξήγησε ότι οι ΗΠΑ δεν θέλουν τον Ερντογάν, αλλά δεν επιθυμούν να χαρίσουν την Τουρκία στους Ρώσους. Έπειτα, τόνισε ότι ο ισλαμισμός είναι βαθιά ριζωμένος στην Τουρκία και ότι ο Τούρκος πρόεδρος τον επανέφερε στην επιφάνεια.
Ο επίκουρος καθηγητής χαρακτηριστικά είπε ότι «αν επέλθει ολική ρήξη με τη Δύση, τότε η Τουρκία δεν θα φύγει ολόκληρη». Σε σχέση με την στρατηγική της Ελλάδας τόνισε ότι ο αναδυόμενος άξονας από τη Μεσόγειο μέχρι την Ινδία είναι ευκαιρία. Αντίθετα, θεωρεί μεγάλο θάθος την αποδοχή μιας πολυμερούς Μεσογειακής Διάσκεψης. «Τι θα συζητήσουμε; Πώς θα μοιράσουμε την ελληνική ΑΟΖ;», αναρωτήθηκε. Τέλος, επισήμανε ότι ο Ερντογάν θέλει να μεταφέρει την πρωτεύουσα στην Κωνσταντινούπολη. Διαβάστε τι είπε ο Γιώργος Φίλης στον Λάμπρο Καλαρρύτη:
Για τα σχέδια της Τουρκίας από εδώ και πέρα:
«Ο κ. Ερντογάν ως θιασώτης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα ήθελε να αναβιώσει την περίοδο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς ή του Σελίμ Α’. Το πρόβλημα του είναι ότι φαίνεται να αναβιώνει την περίοδο του Αμπντούλ Χαμίντ του Β’, δηλαδή την περίοδο του long century, του 19ου αιώνα. Με όσα υπέστη η Οθωμανική Αυτοκρατορία από τη σερβική αυτονομία μέχρι τους ρωσοτουρκικούς πολέμους και τους Νεότουρκους.
Ο Ερντογάν καρκινοβατεί πάνω σε ένα σχοινί που είτε θα πέσει προς την πλευρά της Ρωσίας ή των ατλαντικών θεσμών. Αυτή τη στιγμή δεν ξέρει που θα πάει. Ο Καλίν είπε στους εκπροσώπους της ΕΕ ούτε εμείς θέλουμε τους Ρώσους στον Καύκασο μετά τον πόλεμο του Ναγκόρνο – Καραμπάχ, που η Τουρκία βοήθησε να ξεσπάσει, οπότε “βοηθήστε μας για να διώξουμε τους Ρώσους από τον Καύκασο”. Βρίσκονται σε μια πάρα πολύ δύσκολη κατάσταση, ανεξαρτήτως για το τι πιστεύει κανένας για την ισχύ αυτής της χώρας».
Για τις σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ:
«Είχαμε την περίφημη ομιλία του κ. Πομπέο στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ όπου για πρώτη φορά Αμερικανός υπουργός, και τόσο υψηλά ιστάμενος, ξεσπαθώνει εναντίον χώρας του ΝΑΤΟ, την οποία πλέον αμφισβητεί εάν είναι σύμμαχος. Την ίδια μέρα βγήκε το report των 60 σελίδων που λέει για τον πολιτικό και τον γεωστρατηγικό ρόλο του ΝΑΤΟ και πώς θα λειτουργήσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, τα μισά σημεία αναφέρονται, επί της ουσίας, στην Τουρκία χωρίς να την κατονομάζουν. Τι λέει αυτό το report;
Είναι μια μελέτη όπου ζητείται να επαναβεβαιωθεί η συμμαχική σχέση συγκεκριμένων χωρών με την ατλαντική συμμαχία, ζητείται να μην χρησιμοποιούν στρατιωτική ισχύ ή εκβιασμό στρατιωτικό για την επίλυση ζητημάτων και λένε ότι πάρα πολλές χώρες έχουνε έλλειμμα δημοκρατίας.
Δηλαδή την ίδια μέρα που ο Πομπέο έκανε αυτή τη βαρυσήμαντη δήλωση, έχουμε αυτό το report και την επόμενη εβδομάδα οδηγούμαστε στις κυρώσεις της αμερικανικής ηγεσίας προς την ίδια την Τουρκία. Αυτά δεν είναι τυχαία. Σίγουρα δεν θέλουν τον Ερντογάν οι Αμερικανοί, αλλά δεν θέλουν να δώσουν πακέτο την Τουρκία στη Ρωσία. Άρα τους έχουν “μία στο καρφί και μία στο πεταλο”».
Για το αν μπορούν να αποκατασταθούν οι σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ με τους αμερικάνικους όρους:
«Συμβατή με το δυτικό πλαίσιο δεν μπορεί πλέον να είναι η Τουρκία διότι τουλάχιστον το 50% του πληθυσμού της ανεξαρτήτως αν ψηφίζει τον Ερντογάν ή το AKP, έχει πάρει τη ρότα της Ανατολής. Είναι μια διαδικασία που έχει ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες. Έχει ξεκινήσει αμέσως μετά τον θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ, υπήρξε το ενδιάμεσο, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ανένηψε η διαδικασία αυτή με την άνοδο του Αντνάν Μεντερές.
Από την άνοδο του Μεντερές με το Δημοκρατικό Κόμμα τη δεκαετία του ’50 μέχρι τώρα έχουμε μία κίνηση προς τον επανισλαμισμό της χώρας επισήμως. Δεν έφυγε ποτέ το ισλαμικό στοιχείο από την κουλτούρα την τούρκικη, την οθωμανική και μετά την τούρκικη. Ο Ερντογάν συνέχισε και ολοκλήρωσε το έργο του Ντετσμετίν Ερμπακάν της δεκαετίας του ’90, άφησε το τέρας, εντός ή εκτός εισαγωγικών, ελεύθερο. Το θρέψανε οι ίδιοι οι κεμαλικοί τη δεκαετία του ’80 μαζί με τον Τουργκούτ Οζάλ και δημιουργήσανε αυτό που λέγεται “τουρκο-ισλαμική σύνθεση”, δηλαδή να φέρουμε ξανά το Ισλάμ ως θετικό παράγοντα και όχι ως αρνητικό όπως ήταν επί Κεμάλ. Άρα, αυτή η διαδικασία δεν πρόκειται να τελειώσει, νομίζω ότι η Τουρκία έχει στραφεί προς την Ανατολή.
Το θέμα είναι αν γεωπολιτικώς οι ΗΠΑ και οι ατλαντικές δομές την αφήσουν. Εδώ θα διαφωνήσω με αυτούς που λένε ότι θα φύγει. Δεν πρόκειται να φύγει. Δεν πίστέυω ότι θα φύγει. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι κοινός γεωστρατηγικός χώρος. Δεν είναι τυχαίο ότι μπήκαν στο ΝΑΤΟ την ίδια μέρα το 1952. Μπήκανε με την εισήγηση του Ομάρ Μπράντλεϊ, Αμερικανού στρατηγού και ήρωα του Παγκοσμίου Πολέμου, που είπε το αυτονότητο.
Είναι κοινός γεωστρατηγικός χώρος, ο οποίος πρέπει να εκλαμβάνεται ως ένα, δεν έχει κανένα νόημα να μπει μόνη της η Τουρκία ή η Ελλάδα. Αν και εφόσον δεν επιβιώσει το καθεστώς Ερντογάν, θα έρθει σίγουρα κάτι που θα είναι πιο δυτικότροπο. Επειδή δεν μπορούν οι Αμερικανοί και οι Δυτικοί να την αφήσουν την Τουρκία, θα εμφανιστούν επισήμως ευχαριστημένοι.
Το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας
Εκεί θα είναι και το μεγάλο μας πρόβλημα. Γιατί; Με ένα ψήγμα επιστροφής προς τη Δύση ή και δήθεν υποχώρησης μπορεί να πάρουν ή να διεκδικήσουν πράγματα που τώρα ο κ. Ερντογάν δεν μπορεί να τα πάρει παρόλο που τα διεκδικεί. Οι Δυτικοί μπορεί να είναι πιο δεκτικοί απέναντι στα τουρκικά κελεύσματα.
Να το πούμε με απλά λόγια, αν η Τουρκία αποφασίσει και καταφέρει να φύγει προς την Ανατολή, δεν θα φύγει ολόκληρη. Δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. Τα Στενά είναι ο ίδιος γεωπολιτικός χώρος με το Αιγαίο».
Για τον ετερόκλητο άξονα που δημιουργείται από τη Μεσόγειο μέχρι την Ινδία και η Ελλάδα είναι κομβική χώρα σε αυτόν:
«Αυτός ο άξονας είναι και για το εξτρεμιστικό Ισλάμ, δεν είναι μόνο για τη Ρωσία και την Κίνα. Δεν είναι τυχαίο ότι βλέπουμε το Πακιστάν να εμπλέκεται πολύ εμφανώς στην ελληνοτουρκική διένεξη, που δεν έχουμε δώσει κάποιο έναυσμα στους Πακισταντούς να εμπλακούν με τέτοιο τρόπο εναντίον των ελληνικών συμφερόντων.
Ίσα ίσα η πακιστανική κοινότητα στην Ελλάδα ευημερεί, φιλοξενούμε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους τους και είμαστε ένα λαός που εμφανώς δεν έχει κάτι εναντίον του Πακιστάν, αλλά μου κάνει εντύπωση πώς λειτουργεί το Πακιστάν απέναντι στην Ελλάδα. Και αυτοί καταλάβαίνουν τι συμβαίνει. Εμείς θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην Ινδία. Είναι μια χώρα που και η κουλτούρα της είναι συμβατή με τη δική μας, έχουμε κοινές ρίζες και πλέον το γεωπολιτικό αυτό συμφέρον που πρέπει να μας φέρει πολύ κοντά. Γιατί να μην έρθει το ινδικό Πολεμικό Ναυτικό να κάνουμε ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο;».