Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος στο pagenews.gr: Η σημερινή κατάσταση θυμίζει την περίοδο του Μεσοπολέμου

Σε μια περίοδο που υπάρχουν πολλά ανοιχτά γεωπολιτικά μέτωπα, ο στρατηγικός αναλυτής Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος μίλησε στο pagenews.gr και στην εκπομπή «Point Zero» με τον Λάμπρο Καλαρρύτη. Εξήγησε ότι ο κόσμος γίνεται πολυπολικός, τόνισε ότι έχει ξεκινήσει κούρσα εξοπλισμών, σημείωσε ότι η περίοδος μοιάζει με αυτή του Μεσοπολέμου, ενώ ανέλυσε τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Ο κ. Λαμπρόπουλος αναφέρθηκε στα όρια που έχουν πλέον οι τουρκικοί ελιγμοί στη σχέση της χώρας με τις ΗΠΑ, ενώ μίλησε και για τον αμερικανο-κινέζικο ανταγωνισμό. Τέλος, σημείωσε ότι όλοι οι παίκτες αναδιατάσσουν την στρατηγική τους. Διαβάστε τι είπε ο Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος στον Λάμπρο Καλαρρύτη:

Για το αν η σημερινή περίοδος έχει αναλογίες με άλλες του πρόσφατου παρελθόντος:

«Ναι, έχει μια αναλογία με την περίοδο του Μεσοπολέμου. Αυτή η αναλογία έγκειται στο γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μια φάση ενός ιδιότυπου πολυπολισμού, μιας μετατόπισης ισχύος, οικονομικής ισχύος, προς την Ασία, κάτι το πρωτόγνωρο όχι μόνο για τον αιώνα αυτόν, αλλά και για τους προηγούμενους αιώνες. Η Ασία καθίσταται το κέντρο βάρους, το σημείο αναφοράς για τις διεθνείς εξελίξεις και υπάρχει αυτή η αναλογία που, όπως την προέβλεψε πάρα πολύ σωστά ο αείμνηστος Παναγιώτης Κονδύλης στο βιβλίο του «Πλανητική πολιτική μετά τον Ψυχρό Πόλεμο», όπου ουσιαστικά βρισκόμαστε ενώπιον ενός πολυπολικού, διεθνοποιημένου, παγκοσμιοποιημένου κόσμου, κάτι πρωτοφανές στην παγκόσμια ιστορία. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχε η έννοια της παγκοσμιοποίησης με την έννοια των πόλων σε όλα τα σημεία της Γης. Δηλαδή, υπήρχε πάντα ένας ευρω-κεντρισμός. Στους 3-4 τελευταίους αιώνες ο ευρω-κεντρισμός ήταν ξεκάθαρος.

Και στο παρελθόν και στην περίοδο του Μεσαίωνα και πιο πριν ακόμα, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν πόλοι εκτός Ευρώπης, όπως η Κίνα με τη δυναστεία των Μινγκ, δεν υπήρξε ποτέ μια τέτοια αλληλεξάρτηση και ένας τέτοιου τύπου πολυπολισμός. Αυτή την στιγμή έχουμε τις ΗΠΑ, οι οποίες είναι το ευρω-ατλαντικό κέντρο βάρους, έχουμε την Κίνα, η οποία είναι μια ανερχόμενη υπερ-δύναμη για τις δεκαετίες που έρχονται. Έχουμε την επανακάμψασα Ρωσία που αποτελεί έναν ιδιότυπο τρίτο πόλο. Και μεσαίες δυνάμεις, οι οποίες έχουν ασυμμετρία ισχύος σε σχέση με τις τρεις προαναφερθείσες, αλλά ερίζουν για περιφερειακή επιρροή, όπως είναι η Ιαπωνία, η Ινδία, η Τουρκία, το Ιράν. Βέβαια, έχουμε και τις ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν θυμηθεί το σχετικά πρόσφατο παρελθόν τους και ερίζουν για επιρροή στοχεύοντας και αυτές στα μερίδια αγοράς στην Ασία».

Για το αν οι ΗΠΑ θα αποδεχτούν αυτόν τον νέο πολυπολικό κόσμο ή θα επιχειρήσουν να επικρατήσουν με όλα τα μέσα:

«Ο Κονδύλης είχε προβλέψει ότι διαμάχες εντός του παγκοσμιοποιημένου πλαισίου στον 21ο αιώνα, θα ενταθούν και θα είναι και αδυσώπητες. Αυτό φαίνεται ήδη και γι’ αυτό λέω ότι υπάρχουν αναλογίες με τον Μεσοπόλεμο. Είμαστε σε μια κατάσταση που υπάρχει μια μετάβαση. Από ένα σύστημα που αφορούσε την αμερικανική μονοκρατορία και εκ νέου αντιλήψεις προερχόμενες από το δυτικό στρατόπεδο που προωθούσαν έναν ουτοπικό φιλελευθερισμό – διεθνισμό, αυτές οι οι αντιλήψεις εδράζονταν στην ισχύ της αμερικανικής μονοκρατορίας και στην ομπρέλα την αμερικανική και τη διεθνή, φιλελεύθερη τάξη που διαμορφώθηκε μετά το ’45, αλλά εμπεδώθηκε στην πρώιμη μεταψυχροπολεμική εποχή μέχρι τουλάχιστον το 2008.

Στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου υπήρχε μετατόπιση ισχύος και προς την Ανατολή με την έννοια ότι η Σοβιετική Ένωση ήταν μία δύναμη που είχε μεν ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά, αλλά και ασιατικά χαρακτηριστικά εξαιτίας της πολυεθνοτικής συνθεσής της, αλλά και των συμφερόντων που ήταν ευρύτερα προς την Ευρασία.

Το ζήτημα είναι ότι αυτή η ανακατανομή ισχύος προς την Ασία δημιουργεί συσπειρώσεις και αντι-συσπειρώσεις σε κρίσιμες περιφέρειες, όπως στην περιφέρεια της Νοτιοανατολικής Ασίας, στην Ινδική υπό-ήπειρο, στο κατ’ εξοχήν κρηπίδωμα, τη Rimland, στην οποία ερίζουν αρκετές χώρες που έχουν, μάλιστα, και τη δυνατότητα ή τη φιλοδοξία να αποκτήσουν και πυρηνικά όπλα. Αυτό ήταν μια τάση που φαινόταν ήδη από την πρώιμη μεταψυχροπολεμική εποχή, αλλά πλέον έχει αρχίσει να λαμβάνει επικίνδυνες διαστάσεις.

Θα σας έλεγα ότι αυτή η αναλογία με τον Μεσοπόλεμο έγκειται ακριβώς στο εξής: όπως στον Μεσοπόλεμο υπήρχε μετά το τέλος του Παγκοσμίου Πολέμου μια τάση για αφοπλισμό, η ίδια τάξη υπήρξε ή τουλάχιστον προωθήθηκε κυρίως υπό το πρόταγμα του διεθνιστικού φιλελευθερισμού και της πρώιμης μεταψυχροπολεμικής εποχής. Αυτή η περίοδος, όμως, έλαβε τέλος, όπως έλαβε τέλος και η αντίστοιχη στον Μεσοπόλεμο. Ξαφνικά, βλέπουμε να υπάρχουν κούρσες εξοπλισμών έστω και σε περιορισμένη κλίμακα, αλλά δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ να φεύγουν, να σπάνε συμφωνίες για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων, κυρίως αναφορικά με τα βεληνεκή. Βλέπουμε άλλες χώρες να ερίζουν για την απόκτηση πυρηνικών όπλων, όπως είναι το Ιράν, η Τουρκία, η Μαλαισία, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Ιαπωνία. Είναι μια νέα κούρσα εξοπλισμών».

Για τις κινήσεις που κάνει η Τουρκία σε αυτό το τοπίο:

«Η Τουρκία έχει, κυρίως με τη σχέση της με τη Ρωσία, αρχίσει να εμπεδώνει μια κατάσταση συναλλακτική, ένα σχήμα συνεργασίας και ανταγωνισμού παράλληλα. Το αντίστοιχο πάει να κάνει και με την Κίνα, με τον μεσαίο διάδρομο που θα δύναται να σταθεί συμπληρωματικά προς τον χερσαίο δρόμο του μεταξιού. Αλλά θα σας έλεγα ότι η τάση η χαρακτηριστική είναι η συναλλακτικότητα, δηλαδή το transaction καθίσταται ένα κυρίαρχο μοτίβο των διεθνών σχέσεων, κάτι που δεν υπήρχε σε αυτόν τον βαθμό στην προηγούμενη περίοδο. Είναι πιο ρευστές οι σχέσεις γιατί η αλληλεξάρτηση δημιουργεί ταυτόχρονα προϋποθέσεις συνεργασίας και ανταγωνισμού. Για να μπορέσουν να εξισορροπήσουν αυτή την τάση, τα κράτη υιοθετούν παράλληλα σχήματα. Τι κάνουν; Διαμερισματοποιούν την εξωτερική πολιτική. Την κλείνουν σε στεγανά. 

Εκεί όπου συγκλίνουν με άλλα κράτη, ακολουθείται ένα μοτίβο συνεργασίας, εκεί όπου αποκλίνουν τα συμφέροντα, μπορούμε να δούμε μια συγκρουσιακή κατάσταση. Είναι ένα από τα παράδοξα της εποχής. Αυτή η τάση έχει αρχίσει τα τελευταία πέντε χρόνια σίγουρα και πρέπει να καταγραφεί.

Τη σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία την είδαμε να εξελίσσεται με έναν τρόπο όπου καταρρίφθηκε ένα ρωσικό μαχητικό, στη συνέχεια υπήρξαν ρωσικά αντίμετρα οικονομικής φύσεως που έπληξαν την τουρκική οικονομία, η Τουρκία αποφάσισε να ακολουθήσει ένα συνεργατικό μοντέλο με τη Ρωσία, αλλά ταυτόχρονα σε περιοχές όπου υπήρξαν αποκλίνοντα συμφέροντα είδαμε ότι κάθε χώρα λειτούργησε αυτόνομα, λειτούργησε συγκρουσιακά έναντι της άλλης μέχρι να υπάρξει μία συμβιβαστική λύση στο διαπραγματευτικό τραπέζι σε περιοχές, όπως η Λιβύη, η Συρία, ο Καύκασος. Αυτό θα το δούμε να συμβαίνει διαρκώς».

Για το αν έχει όριο αυτή η πολιτική της συναλλακτικότητας όσον αφορά την Τουρκία:

«Έχει ένα όριο για το τι μπορούν συγκεκριμένα καθεστώτα να επιτύχουν σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Δηλαδή δεν θεωρώ ότι υπάρχει όριο αναφορικά με την τάση αυτή, δηλαδή ακόμα και με μια αλλαγή καθεστώτος είναι ξεκάθαρο ότι η σχέση των ΗΠΑ, λόγου χάρη με την Τουρκία, θα είναι συναλλακτική από εδώ και πέρα. Δεν θα είναι μια σχέση που θα βασίζεται αποκλειστικά σε γεωπολιτικά συμφέροντα. Θα είναι μια κατάσταση που οι ΗΠΑ δεν θα θεωρούν δεδομένη την Τουρκία σε συγκεκριμένες πολιτικές. Αυτό δεν ίσχυε στο παρελθόν».