EastMed και Nord Stream 2 ξεκαθαρίζουν τα στρατόπεδα

Το σχέδιο για την κατασκευή του αγωγού EastMed που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη είναι ένα έργο που πέραν της ιδιαίτερης ενεργειακής σημασίας έχει μεγάλη προστιθέμενη γεωπολιτική αξία.

Ο λόγος είναι ότι αποτελεί μία ακόμα όδευση του «Νότιου Διαδρόμου» που έχει ως στόχο να μειώσει την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, κάτι συνιστά υψηλή στρατηγική επιδίωξη των ΗΠΑ. Ο αγωγός εκκινώντας από  το Ισραήλ, μέσω Ελλάδας, Κύπρου και Ιταλίας θα τροφοδοτεί την ευρωπαϊκή αγορά με φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα των χωρών της περιοχής.

Τα οφέλη είναι προφανή για Ελλάδα και Κύπρο. Οι Αμερικανοί έχουν επανειλημμένως εκφράσει το ενδιαφέρον τους και τη στήριξη τους προς το έργο, η δε προσθήκη των ΗΠΑ στο τριμερές σχήμα συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ το οποίο εξελίχθηκε σε 3+1  είναι εύγλωττη.

Όπως και ο νόμος για την ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου ( East med Act) που ψηφίστηκε από την Αμερικανική Βουλή. Η παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο σε συναντήσεις των τριών εταίρων, υπογράμμισε με πολύ σαφή τρόπο την αμερικανική βούληση εμπλοκής. 

Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Νταν Μπρουλέτ κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα υπογράμμισε την υποστήριξη των ΗΠΑ στην υλοποίηση του EastMed και επανέλαβε ότι προτίθενται να συμμετάσχουν με το καθεστώς του παρατηρητή στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (East Med Gas Forum-EMGF), το οποίο εξελίχθηκε σε διεθνή οργανισμό και στο οποίο συμμετέχουν επτά χώρες, (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος Ιταλία, Ιορδανία, Παλαιστινιακή Αρχή). Τόνισε μάλιστα ότι ο αγωγός και τα υποστηρικτικά έργα υποδομής θα πρέπει να προχωρήσουν το συντομότερο δυνατό.

Ας δούμε τώρα μία άλλη πλευρά. Η ΕΕ είχε εντάξει τον EastMed στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI) και είχε μάλιστα χρηματοδοτήσει τη μελέτη  καθότι εξυπηρετεί τον θεσμικά καταγεγραμμένο στόχο της για τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας ενέργειας και χάραξης αγωγών, ακριβώς για να μην υπάρχει υπέρμετρη εξάρτηση από έναν μόνο προμηθευτή.

Ο Γερμανός αναπληρωτής διευθυντής της Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν Κλάους Ντίτερ Μπόρχαρντ, όμως, μόλις προ ολίγου καιρού άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο απένταξης του αγωγού EastMed από τον κατάλογο των έργων κοινού ενδιαφέροντος (PCI) της ΕΕ επικαλούμενος την…πράσινη ανάπτυξη.

«Θέλουμε να ρίξουμε χρήματα εκεί που βλέπουμε μέλλον. Δεν υπάρχει χώρος για να βαπτίσουμε κάτι αειφόρο, αν προέρχεται από το φυσικό αέριο. Καταλαβαίνω ότι υπάρχει πολύ αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά έχει περισσότερο νόημα να χρησιμοποιηθούν οι περιφερειακές υποδομές LNG, από το να μεταφερθεί μέσω ενός μεγάλου αγωγού στην Ελλάδα και ακόμα παραπέρα» είχε δηλώσει ο εν λόγω αξιωματούχος.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, οι Γερμανοί προχωρούν στη λειτουργία του Nord Stream 2, στη δεύτερη διακλάδωση του αγωγού που μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία, προκαλώντας τη μήνι των Αμερικανών οι οποίοι εξήγγειλαν  κυρώσεις κατά των εταιρειών που συμμετέχουν στο project. Τη ώρα που η Ουάσινγτον προσπαθεί να μειώσει τη μέσω του φυσικού αερίου ρωσική επιρροή στην Ευρώπη, οι Γερμανοί αυξάνουν την ευρωπαϊκή ενεργειακή εξάρτηση από τη Μόσχα διευρύνοντας της χωρητικότητα του αγωγού και πολλαπλασιάζοντας τις εισερχόμενες ποσότητες…

Διόλου περίεργο που το Ράιχ αντιστρατεύεται τον EastMed ο οποίος πλήττει τα ρωσικά συμφέροντα, όπως δεν είναι περίεργη και η καχυποψία των Αμερικανών για τα πραγματικά σχέδια και τις βαθύτερες προθέσεις του Βερολίνου.

Οι Γερμανοί αντιτείνουν ότι η βιομηχανία τους χρειάζεται φθηνό φυσικό αέριο  και ότι δεν έχουν ανταγωνιστική εναλλακτική στο ρωσικό αέριο.  Αυτό βέβαια δεν εξηγεί την προσπάθεια υπονόμευσης του EastMed. Αντιθέτως θα έπρεπε να επιδιώκουν τη αύξηση των πηγών προμήθειας και των αγωγών ακριβώς για να έχουν εναλλακτικές.

Σε κάθε περίπτωση από τη στιγμή που οι ΗΠΑ αποφάσισαν να στηρίξουν τον EastMed για γεωπολιτικούς λόγους, η Ελλάδα και η Κύπρος ωφελούνται. Το γεγονός ότι οι Γερμανοί τοποθετούνται απέναντι ίσως εντέλει να είναι και καλό καθώς έτσι ξεκαθαρίζουν τα στρατόπεδα. Και απ’ ό,τι φαίνεται η Ελλάδα βρίσκεται στη «σωστή» πλευρά. Μένει να αξιοποιήσει τη συγκυρία διότι όσο και να ευνοούν οι εξελίξεις και οι συσχετισμοί, δωρεάν γεύμα στις διεθνείς σχέσεις δεν υπάρχει.