Η αναδρομική ισχύς διατάξεων του νέου πτωχευτικού κώδικα έχουν εφαρμογή και σε επιχειρήσεις που έχουν ξεκινήσει διαδικασίες πτώχευσης πριν από την 01/01/2021 και παραμένουν εκκρεμείς μέχρι αυτήν την ημερομηνία. Όπως αναφέρει η Ναυτεμπορική, μεταξύ των διατάξεων του νέου νόμου που εφαρμόζονται και για ήδη εκκρεμείς πτωχεύσεις, περιλαμβάνονται και εκείνες που προβλέπουν ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς για την εκποίηση ακινήτων και κινητών πραγμάτων αξίας 50.000 ευρώ και άνω των υπό πτώχευση επιχειρήσεων, καθώς επίσης και οι διατάξεις που προβλέπουν την απαλλαγή φυσικών προσώπων από τις οφειλές των επιχειρήσεών τους εντός ενός έτους ή εντός τριών ετών από την κήρυξη της πτώχευσης.
Η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ
Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα διευκρινίζονται με την υπ’ αριθμόν Ε2196/11-12-2020 εγκύκλιο που εξέδωσε ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλής:
1. Οι νέες διατάξεις των άρθρων 162 έως και 166 του ν. 4738/2020, που ρυθμίζουν την εκποίηση κατ’ ιδίαν στοιχείων της πτωχευτικής περιουσίας και, μεταξύ άλλων, προβλέπουν πλειστηριασμό αυτών με ηλεκτρονικά μέσα – και ειδικά οι διατάξεις του άρθρου 163 που ρυθμίζουν τη «διαδικασία πλειστηριασμού» – εφαρμόζονται αναλόγως σε πτωχευτικές διαδικασίες που έχουν ήδη αρχίσει και είναι εκκρεμείς κατά την 1η/1/2021, εφόσον δεν έχει αρχίσει, κατά την ημερομηνία αυτή, η ρευστοποίηση της περιουσίας του οφειλέτη σύμφωνα με τις προγενέστερες διατάξεις ή όταν κηρύσσεται άγονος προκηρυχθείς πλειστηριασμός.
2. Οφειλέτες που έχουν κηρυχθεί σε πτώχευση πριν από την 1η/1/2021 αλλά μετά την 1η/1/2019 υπάγονται στις νέες διατάξεις των άρθρων 192 έως και 194 του ν. 4738/2020 περί απαλλαγής του οφειλέτη από τις υποχρεώσεις του. Αυτό σημαίνει ότι:
α) Οφειλέτης-φυσικό πρόσωπο που έχει ήδη κηρυχθεί σε πτώχευση έχει δικαίωμα να απαλλαγεί πλήρως από κάθε οφειλή προς τους πτωχευτικούς πιστωτές (ανεξαρτήτως του αν οι οφειλές του έχουν αναγγελθεί ή όχι) 36 μήνες μετά την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης ή την καταχώρηση του ονόματος ή της επωνυμίας του στο Μητρώο Φερεγγυότητας, εκτός εάν εντός της παραπάνω προθεσμίας υποβληθεί προσφυγή οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον κατά της απαλλαγής του. Η απαλλαγή έχει ως συνέπεια και την παύση των στερήσεων δικαιωμάτων τις οποίες συνεπάγεται η πτώχευση.
β) Για κάθε οφειλέτη του οποίου η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει την κύρια κατοικία του ή/και άλλα πάγια περιουσιακά του στοιχεία που υπερβαίνουν σε αξία το 10% των συνολικών του υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων δεν υπολείπεται των 100.000 ευρώ, εξαιρουμένων όσων έχουν αποκτηθεί στην διάρκεια των δώδεκα (12) μηνών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης πτώχευσης, το χρονικό διάστημα που πρέπει να παρέλθει για την απαλλαγή από τις οφειλές περιορίζεται στο 1 έτος από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης ή την καταχώρηση του ονόματος ή της επωνυμίας του στο Μητρώο Φερεγγυότητας.
γ) Σε κάθε περίπτωση που η προθεσμία -είτε η τριετής της παραπάνω περίπτωσης α) είτε η μονοετής της παραπάνω περίπτωσης β)- λήγει πριν από τις 31/12/2021, η απαλλαγή επέρχεται την 1η/1/2022, εκτός αν εντός της ανωτέρω προθεσμίας κατατεθεί προσφυγή κατά της απαλλαγής του οφειλέτη. Για την πλήρωση των προϋποθέσεων που προβλέπονται στην παραπάνω περίπτωση β απαιτείται αίτηση προς το πτωχευτικό δικαστήριο και σχετική απόφαση αυτού.
3. Το άρθρο 195 του ν. 4738/2020 («Απαλλαγή εκπροσώπων νομικού προσώπου») εφαρμόζεται και για την απαλλαγή των εκπροσώπων νομικού προσώπου για οφειλές νομικού προσώπου, το οποίο κηρύχθηκε σε πτώχευση ή για το οποίο υποβλήθηκε αίτηση πτώχευσης πριν από την 1η/1/2021. Σύμφωνα με το άρθρο αυτό: «Φυσικό πρόσωπο που εκ του νόμου έχει αλληλέγγυα ευθύνη λόγω της ιδιότητάς του ως εκπροσώπου ή διοικούντος το νομικό πρόσωπο οφειλέτη απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη για οφειλές του οφειλέτη που προέκυψαν εντός της ύποπτης περιόδου, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 116, ή και εντός των 36 μηνών που προηγήθηκαν της ύποπτης περιόδου, με την πάροδο 36 μηνών από την υποβολή της αίτησης πτώχευσης, ή 24 μηνών από την κήρυξη της πτώχευσης ή την καταχώρηση της παρ. 4 του άρθρου 77, όποιο από τα δύο προηγηθεί χρονικά, εκτός εάν εντός της παραπάνω προθεσμίας υποβληθεί προσφυγή οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον κατά της απαλλαγής του».