Τζόρτζ Ουάσινγκτον: Ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ και ηγέτης της επανάστασης φεύγει σαν σήμερα από τη ζωή

Ο ρόλος του στην Αμερικανική Επανάσταση τον οδήγησε στην προεδρεία των ΗΠΑ, σαν τον πρώτο πρόεδρο ενός ομόσπονδου κράτους που κυριάρχησε στην παγκόσμια κοινότητα τον 20ο αιώνα. Συνδέθηκε με την ιστορία των ΗΠΑ και δεν είναι τυχαίο ότι η πρωτεύουσα της χώρας φέρει το όνομά του, ως φόρο τιμής στον άνθρωπο που εγκαινίασε, από τη θέση του προέδρου, το Δημοκρατικό Πολίτευμα στην ανεξάρτητη πλέον Αμερική. Ήταν ο πρώτος πρόεδρος δημοκρατίας στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Σύμφωνα με το tovima.gr, όταν ήταν νεαρός ακόμη, ο Ουάσιγκτον σκέφτηκε να γίνει τοπογράφος, και για ένα διάστημα επιδόθηκε σε αυτή την ασχολία. Αλλά στα 20 του χρόνια κληρονόμησε από συγγενή της συζύγου του αδελφού του ένα από τα καλύτερα κτήματα της Βιρτζίνια, το Μάουντ Βέρνον, στου οποίου τη διαχείριση και αξιοποίηση αφοσιώθηκε ολόψυχα για τα επόμενα 20 χρόνια της ζωής του. Παράλληλα ο Ουάσιγκτον έτρεφε στρατιωτικές φιλοδοξίες που του δόθηκε η ευκαιρία να τις πραγματοποιήσει τη δεκαετία του 1750 παίρνοντας μέρος στον πόλεμο των Αμερικανών αποίκων με τους Γάλλους για την κατοχή της Κοιλάδας του Οχάιο. Παραιτήθηκε από τον στρατό το 1758 με τον βαθμό του ταξίαρχου έχοντας διατελέσει, από τα 23 του χρόνια, διοικητής όλων των στρατευμάτων της Βιρτζίνια. Είχε επίσης μόλις εκλεγεί στη Βουλή της Βιρτζίνια.

‘Ενας ισχυρός γαιοκτήμονας που τασσόταν κατά της δουλείας

Το 1759 ο Ουάσιγκτον νυμφεύθηκε τη Μάρθα Ντάντριτζ, χήρα και μητέρα δύο παιδιών. Ο ίδιος δεν απέκτησε δικά του παιδιά. Με τον γάμο του η περιουσία του αυξήθηκε σημαντικά, και ο Ουάσιγκτον έγινε ένας από τους μεγαλύτερους γαιοκτήμονες της Βιρτζίνια. Παρ’ ότι είχε προσλάβει επιστάτες, φρόντιζε ο ίδιος τις διάφορες δουλειές και παρακολουθούσε καθημερινά και με μεγάλη προσοχή την πορεία των εργασιών και την κατάσταση των κτημάτων. Ήταν φιλόπονος, επιμελής και καινοτόμος και αγαπούσε πραγματικά την αγροτική ζωή και τις ασχολίες της, με τις οποίες συχνά καταπιανόταν και ο ίδιος. H συμπεριφορά του προς τους πολυάριθμους δούλους του ήταν πολύ ανθρώπινη. Ο Ουάσιγκτον μεριμνούσε ώστε να τρέφονται και να ντύνονται σωστά και να έχουν ιατρική περίθαλψη. Ήταν άλλωστε αντίθετος με τον θεσμό της δουλείας, και με τη διαθήκη του κληροδοτούσε τους δούλους του στη σύζυγό του με τον όρο εκείνη να προβλέψει την απελευθέρωσή τους μετά τον θάνατό της.

Ο «εκλεκτός» των αποίκων

Ο Ουάσιγκτον δεν ήταν από τους πρώτους που κινητοποιήθηκαν με την επιδεινούμενη κατάσταση στις σχέσεις των Αμερικανών αποίκων με την Αγγλία. Ως ένα σημείο δεν τον ενδιέφεραν ιδιαίτερα αυτά τα ζητήματα. Πιστός υπήκοος του βασιλιά της Αγγλίας, αρχικά ήταν αντίθετος με την ιδέα της ανεξαρτησίας των αποικιών. Όταν όμως τα σύννεφα πύκνωσαν, ο Ουάσιγκτον άρχισε να δραστηριοποιείται στους ηγετικούς κύκλους των αποίκων και να διακρίνεται για την τόλμη, την αποφασιστικότητα αλλά και τη σύνεσή του. Έτσι, όταν οι διαμαρτυρίες μετατράπηκαν σε επανάσταση, οι αντιπρόσωποι των αποίκων, το 1775, εξέλεξαν τον Ουάσιγκτον αρχιστράτηγο των δυνάμεων όλων των επαναστατημένων αποικιών.

Ο ρόλος του στην επανάσταση

Ως αρχηγός ουσιαστικά της επανάστασης, ο Ουάσιγκτον έδειξε απεριόριστο θάρρος και αφοσίωση στους σκοπούς της. Προτού ακόμη επικυρωθεί η τοποθέτησή του σε αυτή τη θέση, αλλά και μετά, συναγωνιστές του τον αμφισβήτησαν και τον υπονόμευσαν. Αυτός όμως δεν λύγισε ούτε τότε ούτε αργότερα, στις δύσκολες στιγμές του αγώνα. Οι ιστορικοί τού καταλογίζουν στρατηγικά λάθη που φαίνεται ότι τα διαπίστωναν και οι συμπολεμιστές του. Αλλά ο Ουάσιγκτον ήταν άπειρος από στρατηγικά καθήκοντα τόσο μεγάλης κλίμακας, και μολοντούτο κατόρθωσε να διατηρήσει έναν επαναστατικό στρατό με αξιοσημείωτη πειθαρχία και υψηλό φρόνημα.

Παρά τις επικρίσεις και τις επιθέσεις που δέχθηκε από σημαίνοντες συμπατριώτες του ο Ουάσιγκτον σημείωσε πολλές επιτυχίες στον πόλεμο, με κορυφαίο κατόρθωμά του την πορεία των δυνάμεών του ως τον Κόλπο του Τσέζαπικ το 1781, η οποία οδήγησε στην παράδοση του Άγγλου στρατηγού, λόρδου Τσαρλς Κορνουάλις, στο Γιόρκταουν και σήμανε ουσιαστικά το τέλος του πολέμου.

Με την οριστική σύναψη ειρήνης το 1783 και την αποχώρηση των Αγγλων από τη Νέα Υόρκη, ο Ουάσιγκτον παραιτήθηκε από την αρχιστρατηγία και επέστρεψε στο Μάουντ Βέρνον. Τον προηγούμενο χρόνο είχε χρειαστεί να απορρίψει με αγανάκτηση πρόταση να χρησιμοποιήσει τον στρατό για να στεφθεί βασιλιάς του νέου κράτους.

Η προσπάθεια για ένωση σε ομοσπονδία

H κατάσταση που επικρατούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τη νίκη της επανάστασης ήταν χαώδης, με επίκεντρο των διαφωνιών τις ομοσπονδιακές εξουσίες, τον βαθμό δηλαδή στον οποίο θα ενώνονταν μεταξύ τους οι αποικίες που είχαν αποτινάξει την αγγλική κυριαρχία και είχαν κατακτήσει την ανεξαρτησία τους. Επί τέσσερα χρόνια ο Ουάσιγκτον παρακολουθούσε τις εξελίξεις γεμάτος αγωνία. Ήταν απόλυτα ταγμένος υπέρ της αδιάρρηκτης ένωσης των Πολιτειών αλλά, αν και εξέφραζε με παρρησία τις απόψεις του, δεν ήθελε να αναμειχθεί έμπρακτα στην πολιτική διαμάχη. H Βιρτζίνια όμως τον εξέλεξε μεταξύ των αντιπροσώπων της στην Εθνοσυνέλευση του Μαΐου του 1787 στη Φιλαδέλφεια, όπου αντιπρόσωποι από όλες τις Πολιτείες θα συζητούσαν για το Σύνταγμα της Ενωσης. H Εθνοσυνέλευση τον εξέλεξε ομόφωνα πρόεδρό της.

Το Σύνταγμα του 1789

Οι εργασίες της Εθνοσυνέλευσης, υπό την άψογη προεδρία του Ουάσιγκτον, κράτησαν τέσσερις μήνες. Καρπός των εργασιών της ήταν το νέο Σύνταγμα και η ομόφωνη γνώμη των εκλεκτόρων για την εκλογή του Τζορτζ Ουάσιγκτον, τις πρώτες ημέρες του 1789, ως πρώτου προέδρου του νέου ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Ουάσιγκτον εγκαταστάθηκε στην προεδρία στις 16 Απριλίου. Το ταξίδι του από το Μάουντ Βέρνον, όπου είχε επιστρέψει εν τω μεταξύ, ως τη Νέα Υόρκη ήταν αποθεωτικό και συγκινητικό. Ο κόσμος τον επευφημούσε παντού, ενώ σε μερικά σημεία είχαν ανεγερθεί αψίδες θριάμβου.

Ως πρόεδρος ο Ουάσιγκτον ήταν προσεκτικός, μεθοδικός και νηφάλιος, όπως πάντα. Φρόντιζε να κρατιέται έξω και πάνω από τις διαφωνίες των αντιτιθέμενων πολιτικών παρατάξεων και με τη συμπεριφορά του τόνιζε την πρόθεσή του να είναι πρόεδρος όλων των Αμερικανών. Επέλεξε με προσοχή τα μέλη της πρώτης του κυβέρνησης ώστε να αντιπροσωπεύουν όλες τις τάσεις του πολιτικού φάσματος και καταπιάστηκε με όλα τα προβλήματα που αντιμετώπιζε το έθνος.

Ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική από τα συμφέροντα των Ευρωπαίων

Στην εξωτερική πολιτική ο Ουάσιγκτον υποστήριζε ακράδαντα την ουδετερότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και απέρριπτε κάθε ιδέα να δεσμευτούν ιδιαίτερα με οποιαδήποτε ξένη χώρα. Πίστευε βαθιά στην ανάγκη να αποκτήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες τη δική τους εθνική οντότητα και ταυτότητα.

Με τη λήξη της θητείας του ο Ουάσιγκτον δεν ήταν καθόλου πρόθυμος να παραμείνει στην προεδρία. Αλλά η καθολική λαϊκή επιθυμία και η απόφαση των εκλεκτόρων το 1792 τον ανάγκασαν να αποδεχθεί την ομόφωνη πάλι επανεκλογή του και να υπηρετήσει και δεύτερη θητεία. Το 1796 όμως, όταν τερματίστηκε και αυτή, ο Ουάσιγκτον ένιωθε πια κουρασμένος, με τις δυνάμεις του μειωμένες, και επιθυμούσε πραγματικά να αποσυρθεί. Έτσι, παρά τις μεγάλες πιέσεις που δέχθηκε για μία ακόμη φορά να συνεχίσει και για τρίτη θητεία, ο Ουάσιγκτον υπήρξε ακλόνητος στην απόφασή του και εγκατέλειψε την προεδρία. Τον Μάρτιο του 1797 αποσύρθηκε στη γαλήνη του αγαπημένου του Μάουντ Βέρνον και αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή του στην οικογένειά του και στα κτήματά του.

Ο θάνατος του Ουάσιγκτον, στις 14 Δεκεμβρίου 1799, βύθισε σε παλλαϊκό πένθος τις Ηνωμένες Πολιτείες και προκάλεσε βαθιά συγκίνηση στην Ευρώπη.