Ο κλάδος των αερομεταφορών έχει πληγεί ανεπανόρθωτα από την επιδημία του κορωνοϊού, με τα κράτη σε όλον τον πλανήτη να συμβάλλουν με μεγάλα πακέτα διάσωσης στις αεροπορικές εταιρίες. Στους χαμένους είναι και πολλά από τα αεροδρόμια, ιδίως τα περιφερειακά, που κινδυνεύουν με λουκέτο.
Σύμφωνα με το Politico, τα προβλήματά τους δεν τελειώνουν στον Covid-19. Ακόμα και όταν εξαλειφθεί ο νέος κορονοϊός, θα παραμένει η απειλή της κλιματικής αλλαγής, που οδηγεί σε επανεξέταση των δεδομένων και προοιωνίζει ένα μαύρο μέλλον για πολλά περιφερειακά αεροδρόμια.
Οι αποτυχημένες και ανοργάνωτες προσπάθειες των κυβερνήσεων των «27» στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης έφεραν τα αεροδρόμια της Ευρώπης πιο κοντά στο χείλος της καταστροφής, δήλωσε ο Ολιβιέ Γιάνκοβιτς, από το Διεθνές Συμβούλιο Αεροδρομίων Ευρώπης (ACI).
Αυτό προειδοποιεί ότι 193 ευρωπαϊκά αεροδρόμια κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν. «Τα αεροδρόμια που βρίσκονται αντιμέτωπα με την πτώχευση είναι κυρίως περιφερειακά αεροδρόμια που εξυπηρετούν και είναι αναπόσπαστα στις τοπικές κοινότητες», ανέφερε το Συμβούλιο.
«Σε μερικά από τα περιφερειακά αεροδρόμια πετούν [σ.σ. αεροσκάφη] με πέντε ή έξι επιβάτες. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Ryanair, Έντι Γουίλσον, σε κοινοβουλευτική επιτροπή της Ιρλανδίας τον Οκτώβριο.
Και μπορεί οι βαριές συνέπειες της πανδημίας φαίνονται απ’ άκρη σ’ άκρη του τομέα των αερομεταφορών, ωστόσο το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο για τα μικρά αεροδρόμια, που χρησιμοποιούνται κυρίως για μικρές και μεσαίες διαδρομές, ενώ δεν έχουν μεγάλο αριθμό προορισμών και αεροπορικών εταιρειών.
Αρνητικά σημάδια προ Covid-19
Σε πολλά παρατηρούνταν οικονομική επισφάλεια και πριν τον Covid-19. To ACI ανέφερε ότι το 61% των αεροδρομίων, που εξυπηρετούν λιγότερους από 5 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως ήταν ζημιογόνα, πριν από την εμφάνιση του ιού. Το ποσοστό αυξάνεται στο 71% για τους αερολιμένες με λιγότερους από 1 εκατομμύριο ταξιδιώτες τον χρόνο.
Όμως, η κρίση έκανε την κατάσταση ακόμη χειρότερη. Ο Ρομάνο Παλιάρι από το Τμήμα Αεροπορικών Μεταφορών του Πανεπιστημίου Cranfield προέβλεψε ότι τα περιφερειακά αεροδρόμια που ανήκουν στις τοπικές κυβερνήσεις έχουν περισσότερες πιθανότητες να βγουν ζωντανά από την κρίση.
«Όλοι θέλουμε ένα αεροδρόμιο γιατί θεωρείται ως ένα σημαντικό πλεονέκτημα για τις τοπικές οικονομίες αναφορικά με τη συνδεσιμότητα και δημιουργία θέσεων εργασίας και ούτω καθεξής. Έτσι θα το κρατήσουν όσο μπορούν» εκτίμησε ο καθηγητής.
Ο ίδιος θεωρεί ότι μεγαλύτερο κίνδυνο «λουκέτου» διατρέχουν τα μικρότερα ιδιωτικά αεροδρόμια, που συναντά κανείς συχνότερα στο Ηνωμένο Βασίλειο και όχι στην ηπειρωτική Ευρώπη, όπου πολλά αεροδρόμια ανήκουν σε ομίλους ή λειτουργούν με κάποιο επίπεδο κρατικής συμμετοχής.
Από την έναρξη της κρίσης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει πολλά πακέτα κρατικών ενισχύσεων, εκ των οποίων αρκετά προορίζονταν για μικρά περιφερειακά αεροδρόμια. Και παρά το γεγονός ότι έχει αλλάξει τη γραμμή της για τις κρατικές ενισχύσεις, ο Γιάνκοβιτς θέλει οι Βρυξέλλες να κάνουν περισσότερα υποστηρίζοντας πως τα περιφερειακά αεροδρόμια παίζουν βασικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας, επιτρέποντας στους ανθρώπους εκτός των μητροπόλεων να γνωρίζουν το μπλοκ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κυβερνήσεις και η ΕΕ πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη και τον κίνδυνο αύξηση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών, σε περίπτωση που κλείσουν πολλά αεροδρόμιά τους.
Μάλιστα, ο σύμβουλος αεροπορικών μεταφορών, Άντριου Τσάρλτον, υπογράμμισε πως αφού τα εμβόλια γίνουν διαθέσιμα, η αεροπορία θα περάσει χρόνια για να επεκταθεί ξανά σε νέες αγορές με αποτέλεσμα να έρχονται δύσκολα χρόνια για τα περιφερειακά αεροδρόμια.
Ο ίδιος επεσήμανε πως οι μικροί προορισμοί σε ηλιόλουστες περιοχές, όπως για παράδειγμα η Πούλα της Κροατίας ή κάποιο ελληνικό νησί, θα προσελκύουν πάντα την τουριστική κίνηση, και ως εκ τούτου τα περιφερειακά αεροδρόμια της Βόρειας Ευρώπης ενδέχεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, εκτός εάν υπάρχουν κίνητρα για τις τιμές.
«Πράσινες» ανησυχίες
Και όσα περιφερειακά αεροδρόμια επιβιώσουν θα έχουν μπροστά τους ακόμα ένα τεράστιο εμπόδιο. Ο στόχος της Ε.Ε. στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, σύμφωνα με την οποία η Ευρώπη θα γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050, σημαίνει ότι η σημερινή αεροπορία πρέπει να αλλάξει.
Οι βελτιώσεις υψηλής τεχνολογίας όπως τα αεροπλάνα μηδενικών εκπομπών ή η μαζική μετατροπή σε βιοκαύσιμα είναι πολύ μακριά, οπότε πιο πιθανό θεωρείται το σενάριο για προσπάθειες μείωσης στη ζήτηση των πτήσεων.
Εδώ, τα περιφερειακά αεροδρόμια είναι ιδιαίτερα ευάλωτα επειδή ανταγωνίζονται μέσα μεταφοράς χαμηλότερων εκπομπών, όπως τρένα. Υπενθυμίζεται ότι στη Γαλλία, το πακέτο υποστήριξης πολλών δισεκατομμυρίων για την Air France προέβλεπε λιγότερες εσωτερικές αεροπορικές συνδέσεις μεταξύ Παρισιού και μικρότερων πόλεων.