Τη Δευτέρα 9 Νοεμβρίου, οι αρμόδιες επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έδωσαν το “πράσινο φως” για τον μηχανισμό που θα βοηθήσει τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού. Η Επιτροπή Προϋπολογισμών και η Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής ενέκριναν τους στόχους, τη χρηματοδότηση και τους κανόνες για την παροχή χρηματοδότησης από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility), με 73 ψήφους υπέρ, 11 ψήφους κατά και 15 αποχές.
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν ακόμη τη διαπραγματευτική εντολή για την έναρξη των συνομιλιών με τις κυβερνήσεις της ΕΕ με 84 ψήφους υπέρ, 11 κατά και 4 αποχές. Μάλιστα, επιθυμούν να ανακοινωθεί η εντολή κατά την σύνοδο ολομέλειας που βρίσκεται σε εξέλιξη (11-13 Νοεμβρίου), ώστε να καταστεί δυνατή η έναρξη των συνομιλιών χωρίς καθυστέρηση.
Ποια είναι όμως τα κριτήρια για τη λήψη χρηματοδότησης;
Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν ότι ο μηχανισμός θα πρέπει να είναι διαθέσιμος μόνο για τα κράτη μέλη που δεσμεύονται να σέβονται το κράτος δικαίου και τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση εάν συνάδουν με έξι προτεραιότητες της ΕΕ: πράσινη μετάβαση, ψηφιακός μετασχηματισμός, οικονομική συνοχή και ανταγωνιστικότητα, κοινωνική και εδαφική συνοχή, θεσμική αντίδραση σε κρίσεις και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων, καθώς και με τις πολιτικές της ΕΕ για την επόμενη γενιά, οι οποίες περιλαμβάνουν το ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων, την εγγύηση για τη νεολαία και την εγγύηση για τα παιδιά.
Σύμφωνα με τις θέσεις που εγκρίθηκαν, κάθε τέτοιο σχέδιο θα πρέπει να αξιοποιεί τουλάχιστον το 40% του προϋπολογισμού του για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και τουλάχιστον το 20% για ψηφιακές δράσεις. Τα σχέδια αυτά θα πρέπει να επιφέρουν μακροχρόνια βελτίωση στις χώρες της ΕΕ τόσο από κοινωνική όσο και από οικονομική άποψη, καθώς και να περιλαμβάνουν ολοκληρωμένα πακέτα μεταρρυθμίσεων και στιβαρών επενδυτικών μέτρων.
Ποιοι οι τομείς χρηματοδότησης;
Οι ευρωβουλευτές ζητούν το ποσό των 672,5 δις ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια να διατεθεί για τη χρηματοδότηση εθνικών μέτρων που στοχεύουν στην άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας, αρχής γενομένης από την 1η Φεβρουαρίου 2020. Επιδιώκουν η χρηματοδότηση να είναι διαθέσιμη για τέσσερα έτη (αντί για τρία, όπως πρότεινε το Συμβούλιο) και οι κυβερνήσεις της ΕΕ να μπορούν να ζητούν έως και 20% προχρηματοδότηση για τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, αντί του προτεινόμενου 10%, ώστε να μπορούν να αντιδρούν ταχύτερα και να κάνουν περισσότερα.
Όσο για τη διαφάνεια και την επικοινωνία:
Και οι δύο επιτροπές του Κοινοβουλίου ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ως αρμόδια για την εφαρμογή του μηχανισμού) να λογοδοτεί στο ΕΚ, μεταξύ άλλων υποβάλλοντας έκθεση δύο φορές το χρόνο, στην οποία θα περιγράφεται ο τρόπος υλοποίησης των στόχων και των οροσήμων, καθώς και τα ποσά που καταβάλλονται σε κάθε χώρα της ΕΕ. Τόνισαν επίσης ότι οι δικαιούχοι θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι δαπάνες στο πλαίσιο του μηχανισμού είναι ορατές στο κοινό, χαρακτηρίζοντας σαφώς τα υποστηριζόμενα έργα ως «Πρωτοβουλία Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης».