Ένα αρνητικό διπλωματικό γεγονός το οποίο λόγω της χρονικής συγκυρίας που εκδηλώνεται καθίσταται ακόμα πιο επιβαρυντικό, θα πρέπει να σημάνει προειδοποιητικά στην Αθήνα για να προληφθούν περαιτέρω δυσάρεστες καταστάσεις.
Η έκθεση του Sate Department για τις τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων, η οποία υποβάλλεται στο πλαίσιο του νόμου για την Ανατολική Μεσόγειο (East Med Act) κατόπιν πρωτοβουλίας του γερουσιαστή Μομπ Μενέντεζ, στην ουσία δίνει το πράσινο φως στην Άγκυρα για συνέχιση της επιθετικής πολιτικής της.
Και για τα δύο ζητήματα η αμερικανική οπτική είναι υπονομευτική των ελληνικών θέσεων και συμφερόντων, που ούτως ή άλλως βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο και σε διεθνείς Συνθήκες, αλλά και επικίνδυνες για την ελληνική ασφάλεια διότι ρίχνουν νερό στον μύλο του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Σε ό,τι αφορά στον εναέριο χώρο η αμερικανική θέση είναι γνωστή και δυστυχώς πάγια εδώ και τρεις δεκαετίες, και δεν αναγνωρίζει την ελληνική κυριαρχία μεταξύ 6 και 10 ν.μ. λόγω της διαφοράς με τα χωρικά ύδατα (6 ν.μ.). Παρότι γνωστή η αμερικανική θέση, η χρονική στιγμή της επαναδημοσιοποίησης επιβαρύνει επιπλέον την ελληνική πλευρά. Αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Η Ελλάδα διεκδικεί εναέριο χώρο που επεκτείνεται έως και 10 ναυτικά μίλια και χωρικά ύδατα μέχρι και έξι ν.μ. Με βάση το Διεθνές Δίκαιο, ο εναέριος χώρος μίας χώρας συμπίπτει με τα χωρικά της ύδατα. Γι’ αυτό οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν εναέριο χώρο μέχρι και 6 ν.μ. σύμφωνα με τα χωρικά ύδατα. Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ δεν έχουν την ίδια άποψη για την έκταση του ελληνικού εναερίου χώρου».
Ένα ερώτημα είναι βέβαια γιατί δεν γίνεται καμία αναφορά στις υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών σε ελληνικά νησιά, όπου εκεί δεν μιλάμε απλά για παραβίαση των 6 ν.μ αλλά για πτήσεις πάνω από ταράτσες σπιτιών. Η απάντηση είναι γιατί δεν θέλουν να καταγράψουν καμία τουρκική παραβίαση και έτσι σημειώνεται ότι η αμερικανική «αδυνατεί να διαμορφώσει λίστα με επιβεβαιωμένες παραβιάσεις του Ελληνικού Εναέριου χώρου»…
Χειρότερη είναι η αναφορά της έκθεσης στην αιγιαλίτιδα ζώνη, όπου υιοθετεί την άκρως επικίνδυνη άποψη ότι στο Αιγαίο δεν υπάρχουν οριοθετημένα σύνορα, ό,τι δηλαδή υποστηρίζει και η Τουρκία η οποία βασιζόμενη σε αυτό αμφισβητεί την κυριαρχία ακόμα και σε κατοικημένα νησιά.
«Παρόλο που η Ελλάδα διεκδικεί μέχρι και 6 ν.μ. χωρικά ύδατα στο Αιγαίο, η χώρα και οι γείτονές της δεν έχουν συμφωνήσει σε συνοριακή οριοθέτηση σε εκείνες τις περιοχές όπου αλληλεπικαλύπτονται τα νόμιμα θαλάσσια δικαιώματά τους. Η απουσία μιας τέτοιας οριοθέτησης σημαίνει ότι δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη εικόνα σε ό,τι αφορά την έκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας και τον αντίστοιχο εναέριο χώρο στις περιοχές αυτές, καθιστώντας αδύνατη οποιαδήποτε αξιολόγηση των συνολικών παραβιάσεων. Οι ΗΠΑ παροτρύνουν την Ελλάδα και την Τουρκία να επιλύσουν τα εκκρεμή διμερή ζητήματα σε ό,τι αφορά τα θαλάσσια σύνορά τους με ειρηνικό τρόπο και με βάση το Διεθνές Δίκαιο».
Η Αθήνα απάντησε στους Αμερικανούς δια της διπλωματικής οδού υπενθυμίζοντας όλες τις διεθνείς Συνθήκες με βάση τις οποίες η κυριαρχία στο Αιγαίο είναι απολύτως ξεκαθαρισμένη, αλλά το θέμα δεν είναι ότι οι Αμερικανοί δεν ξέρουν ποιος έχει κυριαρχία που (το γνωρίζουν απολύτως) και ότι η Ελλάδα έχει δίκιο, το πρόβλημα είναι η πολιτική επιλογή τους να κλείσουν το μάτι στην Τουρκία η οποία απειλεί ευθέως στρατιωτικά.
Μετά την πρόσφατη δεύτερη έλευση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στη χώρα, την υπογραφή της Αμυντικής Συμφωνίας με τις ΗΠΑ, την παραχώρηση υψηλής στρατηγικής σημασίας βάσεων για τις οποίες οποιοδήποτε άλλο κράτος θα ζητούσε σοβαρά ανταλλάγματα και τα εξοπλιστικά προγράμματα αρκετών δις ευρώ, το να αδειάζει το State Department την Ελλάδα με τέτοιο επικίνδυνο τρόπο, επιβεβαιώνει ότι το να θεωρείσαι «δεδομένος» σύμμαχος ο οποίος δίνει στην κυριολεξία τα πάντα και δεν ζητά τίποτα, δεν είναι απλά αδιέξοδο, μπορεί να αποδειχθεί θανάσιμο.
Οι ΗΠΑ είναι χρήσιμος, κρίσιμος και κυρίως απαραίτητος σύμμαχος της χώρας για πολλούς λόγους. Αλλά όταν το περιεχόμενο της συμμαχίας αφήνεται να καθορίζεται μονομερώς από τον ένα, τον πιο ισχυρό, τότε η σχέση εκφυλίζεται και ό έτερος παύει να είναι σύμμαχος και γίνεται αναλώσιμος.