ΟΗΕ: Η Συνθήκη Απαγόρευσης πυρηνικών όπλων μπορεί να τεθεί σε ισχύ

Μία επικύρωση από ένα μικρό κράτος θέτει σε εφαρμογή μία Συνθήκη σε συμβολικό επίπεδο, και γεννά ελπίδες ότι κάποια στιγμή αυτή η Συνθήκη θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα. Ο πλανήτης σίγουρα θα ήταν πιο ασφαλής αν δεν κινδύνευε να καταστραφεί με ένα πάτημα ενός κουμπιού, σαν αυτό που προκάλεσε την καταστροφή της Χιροσίμα.

«Σήμερα είναι μια νίκη για την ανθρωπότητα και μια υπόσχεση για ένα πιο ασφαλές μέλλον», τόνισε σε ανακοίνωσή του ο Πέτερ Μάουερ, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού (ICRC), ο οποίος καλωσόρισε, μαζί με άλλες ΜΚΟ, την εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με το ΑΠΕ.

Η Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων – η οποία απαγορεύει τη χρήση, ανάπτυξη, παραγωγή, δοκιμή, τοποθέτηση, αποθήκευση και απειλή χρήσης τέτοιων όπλων – εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Ιούλιο του 2017 με την υποστήριξη 122 χωρών. Σήμερα έχει υπογραφεί από 84 χώρες.

«Η Ονδούρα μόλις επικύρωσε τη Συνθήκη, είναι το 50ο κράτος, το οποίο είναι ιστορικό γεγονός και επιτρέπει την έναρξη ισχύος της», δήλωσε στο λογαριασμό του στο twitter η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN). Αυτή η ΜΚΟ έλαβε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2017 για το ρόλο της στην εκπόνηση αυτής της Συνθήκης.

Οι κύριες χώρες που κατέχουν πυρηνικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Κίνας και της Ρωσίας, δεν την έχουν υπογράψει.

Οι υπέρμαχοι της κατάργησης των πυρηνικών όπλων ελπίζουν ότι η επικύρωση της Συνθήκης θα έχει τον ίδιο αντίκτυπο με προηγούμενες διεθνείς συνθήκες που απαγορεύουν τις νάρκες ξηράς και τα πυρομαχικά διασποράς: Τον στιγματισμό της κατοχής και της χρήσης πυρηνικών όπλων, που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή συμπεριφοράς ακόμη και από χώρες που δεν έχουν υπογράψει.

Τα κράτη με πυρηνικά όπλα, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι τα οπλοστάσια τους χρησιμεύουν ως αποτρεπτικά και λένε ότι δεσμεύονται με τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση Πυρηνικών Όπλων, η οποία αποσκοπεί στην αποτροπή διάδοσης πυρηνικών όπλων σε άλλες χώρες.

«Η συνθήκη για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων μας επιτρέπει να φανταστούμε έναν κόσμο απαλλαγμένο από αυτά τα απάνθρωπα όπλα ως ένα εφικτό στόχο», πρόσθεσε ο Μάουερ.

Αρκετές χώρες επικύρωσαν πρόσφατα τη συνθήκη, όπως η Νιγηρία, η Μαλαισία, η Ιρλανδία, η Μάλτα, το Τουβαλού. Με την επικύρωση από την Ονδούρα, η έναρξη ισχύος της προβλέπεται κοντά στις 21 Ιανουαρίου. Αυτό το βήμα, προς το παρόν ως επί το πλείστον συμβολικό, λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο ισχυρών εντάσεων γύρω από το ζήτημα του αφοπλισμού.

Η συνθήκη για τη μείωση των πυρηνικών όπλων μέσου βεληνεκούς (INF) που υπέγραψαν το 1987 οι ΗΠΑ και η τότε Σοβιετική Ένωση, διάδοχη της οποίας θεωρείται η Ρωσία, και είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή περίπου 2.700 πυραύλων εμβέλειας 500 έως 5.500 χιλιομέτρων, είναι ντε φάκτο νεκρή από το 2019, προς μεγάλη απογοήτευση των Ευρωπαίων.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συνθήκη αυτή αφού κατηγόρησε τη Ρωσία ότι δεν την τηρεί.

Έκτοτε, η συνθήκη ΗΠΑ-Ρωσίας New Start που συνήφθη το 2010, η οποία λήγει στις αρχές του 2021, θεωρείται ως η τελευταία πυρηνική συμφωνία που εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ, και κρατά τα οπλοστάσια των δύο χωρών κάτω από τα υψηλά επίπεδα της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου.

Οι δύο χώρες μόλις συμφώνησαν επί της αρχής παράτασης διάρκειας ενός έτους, για την επίλυση των ουσιαστικών ζητημάτων.

Η Αυστρία χαιρέτισε την επικείμενη έναρξη ισχύος της Συνθήκης. «Με αυτήν την επιτυχία, έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα προς τον στόχο μας για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα», έγραψε στο twitter ο συντηρητικός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, υπενθυμίζοντας τον «αποφασιστικό ρόλο» της χώρας του μαζί με άλλα κράτη στην υπεράσπιση αυτού του κειμένου.