Εκτροφή χοίρων κορωνοϊός: Η χοιροτροφία «ενοχοποιείται» για την μετάδοση του ιού

Συχνές είναι οι περιπτώσεις που εργοστάσια επεξεργασίας και συσκευασίας κρέατος μετατρέπονται σε εστίες μόλυνσης κορωνοϊού, σε μια σειρά από περιοχές του πλανήτη. Και στη χώρα μας έχει καταγραφεί ανάλογο περιστατικό. Το γεγονός αυτό τράβηξε την προσοχή των επιστημόνων, που συνυπολογίζοντας την αρχική πηγή μετάδοση του ιού, άρχισαν να ερευνούν την χωρική συσχέτιση μεταξύ του αυξανόμενου αριθμού των κρουσμάτων και των εργοστασίων κρέατος. Η μελέτη τους παρουσιάστηκε στον ιστότοπο της ειδησεογραφικής πλατφόρμας Mongabay.

Όπως αναφέρει ο Τάσος Σαραντής σε άρθρο του στην efsyn.gr που παρουσιάζει τα πορίσματα της έρευνας, το εργοστάσιο επεξεργασίας κρέατος Tönnies στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία της Γερμανίας έκλεισε προσωρινά, ενώ η βιομηχανία επεξεργασίας χοιρινού κρέατος Smithfield, με έδρα τις ΗΠΑ, έγινε το επίκεντρο της νόσου στη Νότια Ντακότα, μίας από τις λιγότερο πυκνοκατοικημένες Πολιτείες της χώρας. Στη Βραζιλία η Εθνική Συνομοσπονδία Εργαζομένων σε Τρόφιμα και Συναφείς Βιομηχανίες (CNTA) κατήγγειλε ότι το 20% των εργαζομένων στα σφαγεία της χώρας έχουν μολυνθεί.

Οι ερευνητές διαπιστώνουν την χωρική συσχέτιση

Για παράδειγμα, στην Πολιτεία Σάντα Καταρίνα στη νότια Βραζιλία, όπου παράγεται το 25% του χοιρινού κρέατος της χώρας, καταγράφεται υψηλό ποσοστό μόλυνσης από την Covid-19. Η χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα στη δυτική περιοχή της Πολιτείας, σε σύγκριση με την πολυσύχναστη παράκτια περιοχή όπου τα ποσοστά μόλυνσης είναι υψηλά, θα έπρεπε να επιβραδύνει την εξάπλωση του κορονοϊού στην ενδοχώρα. Αλλά αυτό δεν συνέβη.

Ο κορονοϊός μετακινείται σε μικρότερες πόλεις στη Βραζιλία και αυτό συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τις βιομηχανίες κρέατος. Αυτό έχει να κάνει με δύο ζητήματα: την ανθυγιεινή ανθρώπινη εργασία και τις κακές συνθήκες στη χοιροτροφία, λέει ένας από τους ερευνητές. Ο ίδιος προειδοποιεί ότι το ενδεχόμενο εισόδου μη επεξεργασμένων περιττωμάτων χοίρων στα ύδατα ενέχει τον κίνδυνο μόλυνσης του πόσιμου νερού και εξάπλωσης ασθενειών.

Ο χωρικός συσχετισμός μεταξύ Covid-19, χοιροτροφίας και χαμηλής πυκνότητας πληθυσμού που βρέθηκε στη Σάντα Καταρίνα επαναλαμβάνεται και στις άλλες Πολιτείες της νότιας Βραζιλίας όπου παράγεται το 66% του χοιρινού κρέατος της χώρας. Το ίδιο μοτίβο παρατηρείται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στη βορειοδυτική Γερμανία, η οποία έχει την υψηλότερη παραγωγή χοίρων στη χώρα, επαναλαμβάνεται αυτή η χωρική συσχέτιση, αλλά σε μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού, σε αντίθεση με τις άλλες δύο χώρες όπου αναλύθηκαν τα στοιχεία.

Η «ιδιαιτερότητα» των χοίρων

Η διαδεδομένη θεωρία ότι ο SARS-CoV-2, ο ιός που προκαλεί την Covid-19, εξαπλώθηκε από μια αγορά ζωντανών ζώων στη Γουχάν της Κίνας, αμφισβητήθηκε σε έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Μάιο. Σύμφωνα με αυτήν, ο ιός είχε κυκλοφορήσει στην Κίνα πρωτύτερα και η πρώτη μετάδοση από ζώο σε άνθρωπο συνέβη πριν από το ξέσπασμα εκεί.

Οι επιστήμονες έχουν επίσης απορρίψει τη θεωρία ότι ο ιός δημιουργήθηκε γενετικά σε ένα εργαστήριο. Ωστόσο αυτό που πιστεύουν πολλοί ειδικοί είναι ότι υπήρξε πιθανώς ένας ενδιάμεσος ξενιστής μεταξύ των νυχτερίδων, απ’ όπου υπάρχει υποψία ότι προήλθε ο ιός, και ανθρώπων. Και η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χοιρινού κρέατος στον κόσμο, με την επαρχία Χουμπέι, όπου βρίσκεται η Γουχάν, να είναι ένας από τους πέντε μεγαλύτερους παραγωγούς χοιρινού κρέατος στην Κίνα.

Υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ των χοίρων και των ανθρώπων, από το αναπνευστικό έως το γαστρεντερικό σύστημα. Οι χοίροι μπορούν να συλλάβουν τον ιό της γρίπης των πτηνών και τον ιό της γρίπης των ανθρώπων ταυτόχρονα και στη συνέχεια να προκαλέσουν νέους συνδυασμούς, που μπορούν να μεταδοθούν ξανά και να μολύνουν τα ανθρώπινα όντα, λένε οι ερευνητές.

Αυτό συνέβη τον Μάρτιο του 2009, όταν μια γρίπη που συμπεριελάμβανε αναπνευστική λοίμωξη εμφανίστηκε σε περιοχή κοντά σε μια βιομηχανική φάρμα χοιροτροφίας στο Μεξικό. Τον επόμενο μήνα η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας κήρυξε την πανδημία των γρίπης των χοίρων H1N1.

Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), περιγράφει την ανάλυση των ιών της γρίπης που βρέθηκαν σε χοίρους στην Κίνα μεταξύ 2011 και 2018. Ανάμεσά τους περιλαμβάνεται μια έκδοση του H1N1 με δυνητικά πανδημικά χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τη μελέτη, η συγκεκριμένη έκδοση του ιού δεν αποτελεί επικείμενη απειλή, αλλά οι επιστήμονες ζήτησαν επείγουσα, αυστηρή παρακολούθηση του ιού και των ανθρώπινων πληθυσμών, ιδίως των εργαζομένων στη βιομηχανία χοιρινού κρέατος.

Εντατική παραγωγή

Για τον βιολόγο Ρομπ Γουάλας η εντατική κτηνοτροφία που ασκείται τα τελευταία 40 χρόνια είναι η αιτία των νέων ιών που απειλούν τον πλανήτη με επιδημίες και πανδημίες. Ο Γουάλας, συγγραφέας του βιβλίου «Πανδημία και Αγροβιομηχανία», λέει ότι η εξισορρόπηση της ποικιλομορφίας είναι ζωτικής σημασίας από τη φύση της. Αυτό όμως δεν συμβαίνει στην εντατική εκτροφή, όπου ένας μεγάλος αριθμός ζώων συνωστίζεται σε ομοιόμορφες συνθήκες: ίδια φυλή, ηλικία και βιολογικά συστήματα. Ο υπερπληθυσμός αναστέλλει την ανοσολογική απόκριση, λέει, γεγονός που καθιστά αυτό το μοντέλο κτηνοτροφίας παρόμοιο με ένα τεράστιο παράσιτο.

Στη Βραζιλία η χοιροτροφία είναι συνήθως εντατική με περισσότερο από το 70% των ζώων να εκτρέφονται σε περιορισμό. «Αυτά τα ζώα δεν έχουν πρόσβαση στη γη ή στο φως του ήλιου και καταναλώνουν κυρίως ζωοτροφές από διαγονιδιακά (μεταλλαγμένα) φυτά, επειδή περισσότερο από το 90% της σόγιας που παράγεται στη Βραζιλία είναι διαγονιδιακή. Η καθημερινή διατροφή τους περιλαμβάνει επίσης αντιβιοτικά ή άλλα φάρμακα, επειδή τρώνε και αφοδεύουν σχεδόν στα ίδια μέρη. Ετσι είναι δυνητικά ανοσοκατασταλμένα ζώα».